Rachel Carson: een inspiratie voor Greta Thunberg?

Geschreven en geverifieerd door biochemie Luz Eduviges Thomas-Romero

Laatste update: 21 december, 2022

Bioloog en schrijfster Rachel Carson was een van de grootste natuurbeschermers in de geschiedenis. Haar innovatieve werk over de gevaren van pesticiden markeerde het begin van de moderne milieubeweging. Tegenwoordig wordt ze algemeen als de ‘moeder’ van het moderne milieuactivisme erkend.

Haar boek verhoogde het milieubewustzijn bij het Amerikaanse publiek en speelde een belangrijke rol in de ongekende nationale inspanning om de natuur tegen chemische vernietiging te beschermen.

De ongelooflijke impact van haar werk lag vooral in het gebruik van duidelijke en toegankelijke taal. Dit maakte het voor de gemiddelde lezer gemakkelijk om te begrijpen.

Jeugd, onderwijs en gezinsleven

Rachel Carson werd op 27 mei 1907 op een boerderij in Springdale, Pennsylvania, VS geboren. Ze was de jongste van de drie kinderen van Robert en Maria McLean Carson.

Haar liefde voor de natuur kwam van haar moeder. Het was deze passie die haar in staat stelde om op 10-jarige leeftijd een gepubliceerde schrijfster voor een kindertijdschrift te worden.

Ze studeerde aan het Pennsylvania College for Women (nu Chatham University) en studeerde in 1929 Magna cum laude af. Ze is daarna aan het Oceanografisch Instituut in Woods Hole, Massachusetts gaan studeren en later aan de Johns Hopkins University, waar ze in 1932 een master in zoölogie behaalde.

Financiële moeilijkheden dwongen haar om haar doctoraatsstudie te staken om haar moeder en later haar twee verweesde nichtjes te ondersteunen. Toen een van haar nichtjes begin 1957 overleed, adopteerde Carson haar zoon. Ze verhuisde vervolgens naar Silver Spring, Maryland, om voor haar bejaarde moeder te zorgen.

Rachel Carson – vroege carrière en gepubliceerde werken

Na het verslaan van alle andere kandidaten op het ambtelijk examen, werd Carson de tweede vrouw die in 1936 door het Amerikaanse Bureau of Fisheries werd aangenomen.

Ze heeft daar 15 jaar gewerkt en schreef brochures en andere bronnen voor het publiek. Later werd ze tot hoofdredacteur van alle publicaties van de Amerikaanse Fish and Wildlife Service gepromoveerd.

Ondertussen schreef ze ook verschillende populaire boeken over het leven in het water. Deze omvatten Under the Sea Wind (1941) en The Sea Around Us (1951). De laatste werd in de New Yorker in een serie uitgebracht en er werden over de hele wereld duizenden exemplaren verkocht.

Deze boeken vormden een biografie van de oceaan. Carson verwierf al snel bekendheid als een naturalistische en wetenschappelijke schrijfster die gemakkelijk door het publiek kon worden begrepen.

Ze won een nationale prijs voor wetenschappelijk schrijven, de Guggenheim Fellowship, die haar, naast de succesvolle verkoop van boeken, in staat stelde financieel onafhankelijk te worden. Ze stopte met het werken voor de regering en verhuisde in 1953 naar Southport Island, Maine, om zich op haar schrijven te concentreren.

“En toen kroop er een vreemde plaag over het gebied en alles begon te veranderen (...) Er was een vreemde stilte. De weinige vogels die waar dan ook werden gezien, waren stervende; ze beefden hevig en konden niet vliegen. Het was een lente zonder stemmen.”

– Uittreksel uit Silent Spring –

Het meesterwerk van Rachel Carson

Dode lente (Silent spring) is een van die zeldzame boeken die geschiedenis hebben geschreven, niet door oorlog of geweld aan te stippen, maar door de richting van het menselijk denken te veranderen.

Het boek richt zich primair op de effecten van pesticiden op ecosystemen. Vier hoofdstukken beschrijven echter ook hun impact op de mens, inclusief hun verband met kanker.

Dode lente staat op de lijst van de honderd belangrijkste wetenschappelijke boeken van de 20e eeuw. Het is dus gemakkelijk om de eerbied van de auteur voor het leven in haar werk te waarderen.

Door haar werk was deze verlegen schrijfster in staat om de praktijken van landbouwwetenschappers en de regering uit te dagen. Ze riep hen op tot een verandering in de manier waarop de mensheid naar de natuurlijke wereld keek.

Door de gevaren van chemische pesticiden te schetsen, leidde haar boek tot een nationaal verbod op DDT en andere pesticiden en leidde het tot de beweging die uiteindelijk tot de oprichting van het Amerikaanse Environmental Protection Agency (EPA) leidde.

Als reactie hierop beschuldigde de chemische industrie haar ervan om verkeerde informatie te verspreiden. Chemische bedrijven probeerden haar in diskrediet te brengen door haar een communist te noemen en beweerden dat ze hysterisch was.

Carson getuigde zelfs voor het Congres in 1963 om tot een nieuw beleid op te roepen om de menselijke gezondheid en het milieu te beschermen.

Een verborgen liefde?

In 1955 begon ze een relatie met Dorothy Freeman. Voor de buitenwereld waren de twee vrouwen gewoon goede vriendinnen. Freeman, die toen in de vijftig was, was namelijk getrouwd en had kinderen en deed haar uiterste best om de ware aard van hun relatie te verbergen.

Hoewel veel van hun correspondentie kort voor Carsons dood werd vernietigd, werd de rest in 1995 door Freemans kleindochter aan het publiek vrijgegeven in een publicatie met de titel: “Always, Rachel: The Letters of Rachel Carson and Dorothy Freeman, 1952-1964: The Storyof a Remarkable Friendship.”

Rachel Carson – borstkanker, onderscheidingen en nalatenschap

Carson, ernstig ziek door borstkanker, stierf twee jaar na de publicatie van haar boek. Later, in 1980, ontving ze postuum de Presidential Medal of Freedom. Haar voormalige huizen worden als nationale historische monumenten beschouwd en vandaag zijn er verschillende onderscheidingen naar haar vernoemd.

Zeven jaar na haar dood, in 1970, richtte het Congres de Environmental Protection Agency op. Dit kwam als een direct gevolg van de milieubeweging die in de nasleep van Dode lente ontstond.

Twee jaar later, in 1972, verbood de regering het gebruik van DDT. Het was dus deze pesticide dat het nationale symbool van Amerika, de Amerikaanse zeearend en verschillende andere vogelsoorten met uitsterven had bedreigd.

Haar bewijs van de schoonheid en integriteit van het leven blijft nieuwe generaties inspireren om de natuurlijke wereld en al zijn wezens te beschermen. Als zodanig zijn er velen die geloven dat Rachel Carson een van de vele groten kan zijn die jonge milieuactivisten zoals Greta Thunberg hebben geïnspireerd.