Wat bepaalt de vachtkleur van katten?

Geschreven en geverifieerd door advocaat Francisco María García

Laatste update: 21 december, 2022

Net als bij de menselijke huid is melanine bepalend voor de vachtkleur van katten. In feite bestaat melanine uit twee structurele componenten: eumelanine en feomelanine.

Terwijl de eerste de tinten bruin en zwart produceert, geeft de laatste de rode en gele kleuring. De verhouding en combinatie van deze componenten in de genetische structuur bepaalt dus de kleur van elk dier.

Genetica van de vachtkleur van katten

Katten zijn in dit opzicht namelijk vergelijkbaar met mensen. De hoeveelheid melanine in hun lichaam wordt genetisch bepaald.

Wat we hier bedoelen is dat de erfelijke genetische belasting van de ouders bepalend is voor de kleur van de vacht van de kittens. Het lijkt misschien een gemakkelijk op te lossen wiskundeprobleem, maar bij erfelijkheid werkt dat soms net even anders.

De variaties in de vachtkleur van katten begrijpen

Vachtkleur bij katten met dominante genen

Deze katten hebben “extreme” eigenschappen, met een hoge prevalentie van eumelanine of feomelanine in hun genen. De vacht van deze katten is ofwel zwart, middel- of donkerbruin, of rood. Ze staan ook wel bekend als katten met een dicht pigment-gen.

Het roodgekleurde gen heeft een zeer specifieke eigenaardigheid. Het is in staat om te bepalen of het kitten een effen kleur zal krijgen, of verschillende tinten rood.

Vachtkleuren bij katten met recessieve genen

Deze katten hebben verschillende combinaties van eumelanine en feomelanine in hun genen. Ze veroorzaken een verscheidenheid aan kleuren, zoals crème, beige, lila, blauw, etc. Deze allelen worden ook wel Maltese verdunning genoemd.

Kun je de kleur van de vacht van een kitten voorspellen?

Om te anticiperen op de kleuren van een nestje kittens, moet ten eerste je aandacht besteden aan de kleuren en afstamming van de ouders. Wanneer de moeder of de vader dominante genen bezit, zullen de kittens dezelfde kleur hebben als die ouder.

Kittens geboren uit een kattenpaar met recessieve genen zullen ingetogen kleuren en tonaliteiten hebben. Om een nestje witte kittens te krijgen, moet je ervoor zorgen dat minstens één van de ouders uit een lijn met witte genen stamt.

Genetische overdracht

Een ouder die ofwel schaduwen of streepjes vertoont kan kittens voortbrengen met een vacht met een rookachtige zweem. Als de ouders van de kittens echter een rookachtige vacht hebben dan krijgen zij geen kittens met schaduwen of streepjes.

Tweekleurige en Himalaya-katten (Kleurpunt Perzisch)

Alleen een tweekleurige moeder- of vaderkat kan tweekleurige kittens voortbrengen. Hetzelfde geldt voor kleurpuntvariëteiten, ook bekendstaand als de Himalaya-kat.

Soorten met streepjes, schaduwen of een rookachtige zweem

Deze katten vormen een heel bijzondere variatie van tonaliteiten in kattenvachten.

Om kittens van deze tonaliteiten te kunnen fokken, moeten zowel de vader als de moeder van de kittens deze genen hebben. Bovendien mag geen van beiden dominante genen hebben.

Rassen en kleuren van karakteristieke katten

Traditioneel waren sommige kleuren altijd al kenmerkend voor bepaalde rassen. De verspreiding van selectief fokken en selectieve voortplanting maakte echter een diversificatie van de vachtpatronen van de kat mogelijk. Op dit moment vertonen de meeste rassen verschillende tinten kattenkleuren zonder hun zuiverheid te verliezen.

Katten met een effen kleur

Eénkleurige dieren hebben één vaste kleur. Wat we daarmee bedoelen is dat hun vacht dezelfde kleur heeft vanaf de wortels tot aan de punten van hun vacht. De meestvoorkomende kleuren zijn zwart, wit, grijs, crème, lila, blauw, sabel, reekleurig, rood, kaneel en chocolade.

Een kat waarvan de vacht gelijkmatig zwart is, zal geen uniforme kleur hebben, maar eerder verschillende tinten, nuances, of witte vlekken en/of haren hebben. De kleuren chocolade, kaneel, blauw en grijs zijn verdunningen van zwart.

Roodgekleurde vachten zijn niet echt uniform. De rode katten lijken echter eenkleurig te zijn door de selectieve kruisingen bij het selectief fokken. Crème, dat een recessieve kleur is, is een verdunning van rood.

Katten met een bruine, donkerbruine of sepiakleurige vacht komen alleen voor bij het Burmese ras. De kleur wit is afkomstig van een groot aantal genen en komt voor in veel verschillende rassen. Deskundigen hebben ontdekt dat witte katten met blauwe ogen een gen dragen dat doofheid veroorzaakt.

Agouti Gen

Dit patroon komt vaak voor in rode (kaneel) en roodachtige (klassieke of rosse) vachten. Maar je kunt dit ook aantreffen bij katten met andere kleuren, zoals blauw, chocolade, crème, lila of zilver.

Tabby-patroon

Het tabby-patroon splitst zich in 3 gelijkaardige types en is te vinden bij katten met koffie, blauw, chocolade, kaneel, zilver, cameo, rood, lila en roomkleurige vachten.

Schildpadvacht

Dit patroon komt grotendeels voort uit de combinatie van dominante rode en zwarte genen. Katten met een vacht met schildpadpatroon hebben bijvoorbeeld vaak sterk gemende kleuren tot duidelijke vlekken..Dit is dan ook de reden waarom hun vachten twee of meer kleuren lijken te hebben.

Gedeeltelijk gekleurd (tweekleurig en veelkleurig)

Over het algemeen is de manier om kittens met dit type kleuring te bereiken het resultaat van selectief fokken en opvoeden. Dat is de reden waarom het momenteel voorkomt bij een breed scala aan rassen en kleuren.