Logo image
Logo image

Uitgestorven walvissen ontdekt voor de kust van Spanje

3 minuten
Wetenschappers van de Universiteit van Cádiz hebben de aanwezigheid van deze walvissen ontdekt -- daterend van meer dan tweeduizend jaar geleden -- dicht bij Tarifa, waar de Romeinen de oude stad Baelo Claudia in handen hadden. De noordkaper en de grijze walvis plantten zich waarschijnlijk ooit voort in de Middellandse Zee.
Uitgestorven walvissen ontdekt voor de kust van Spanje
Eugenio Fernández Suárez

Geschreven en geverifieerd door de dierenarts Eugenio Fernández Suárez

Laatste update: 21 december, 2022

Dankzij de archeologie ontdekt men over de hele wereld uitgestorven walvissen. Net zoals de Europese lynxen het Iberisch schiereiland bewoonden, waren er ooit walvissen die honderden jaren geleden voor de Spaanse kust leefden.

Uitgestorven walvissen voor de Spaanse kust

Meer dan 2.000 jaar geleden, tijdens het begin van het Romeinse Rijk, was de Middellandse Zee de thuisbasis van twee soorten walvissen die vandaag de dag niet meer in deze wateren zwemmen.

Voor de Middellandse zeekustlijn van Baelo Claudia, een oude Romeinse stad in de buurt van Tarifa werden fossielen van noordkapers en grijze walvissen ontdekt.

Tenminste, dit is wat wetenschappers van de Universiteit van Cadiz zeggen, die de botten hebben geanalyseerd die ze gevonden hebben in Baelo Claudia, een van de Romeinse mediterrane handelscentra. Deze locatie stond bekend om het verwerken van vis: door ze te zouten en hun oliën te onttrekken.

De twee soorten walvissen die zijn ontdekt zijn de Noordkaper (Eubalaena glacialis) en de Grijze Walvis (Eschrichtius robustus).

Terwijl de noordkaper alleen nog in de meest extreme wateren van de planeet zwemt, leeft de grijze walvis ten noorden van de Stille Oceaan. In het bijzonder blijkt hieruit dat de twee soorten al honderden jaren niet meer aan de Europese kusten te vinden zijn.

De Romeinen en de niet meer voorkomende walvissen

Beide trekkende soorten kwamen waarschijnlijk naar de Middellandse Zee om zich voort te planten. Iets dat op deze breedtegraad zou resulteren in een grote verzameling walvissen.

Om dit mogelijk te maken zouden de walvissen de zeestraat van Gibraltar moeten zijn binnengegaan, waar de stad Baelo Claudia lag.

De Romeinen waren erg goed in het exploiteren van de diepten van de zee en ze handelden in grondstoffen zoals rode tonijn. Het zou dan ook niet vreemd zijn geweest dat ze ook op walvissen jaagden.

Some figure
Door nieuwe technieken vonden archeologen de schubben van een grijze walvis in een Asturisch dorp, uit de tijd van voor de Romeinse invasie. Toen was de walvisvaartindustrie in de middeleeuwen nog goed aan de Cantabrische kust.

Hoe interessant het ook klinkt, wetenschappers zijn nog steeds onzeker of deze bevindingen werkelijk betekenen dat de Romeinen op walvissen jaagden.

De waarheid is dat er aan verschillende kusten veel restanten van uitgestorven walvissen zijn gevonden. Nog een reden waarom walvissen beschermd moeten worden.

Baskische walvisvaarders en uitgestorven walvissen

In Spanje dateren de overblijfselen van (bijna) uitgestorven walvissen uit de tijd dat de Baskische walvisvangst bloeide. Baskische walvisvaarders waren een van de eerste mensen in Europa die er een industrie van maakten. Zij verkregen zowel de olie als de botten en het vlees van deze dieren.

In feite zouden de Basken helemaal naar IJsland reizen om deze grondstof in de middeleeuwen te exploiteren. Ze hebben zelfs een taal ingevoerd die bekend staat als Baskisch-IJslandse pidgin.

Desondanks liep de goede relatie tussen de Basken en de IJslanders echter op de klippen. Tot 2015 bestond er nog steeds een wet die het legaal maakte om Basken op IJslandse bodem te doden. Al is het duidelijk dat dit niet werd nageleefd omdat het een wet uit de middeleeuwen was.

Men heeft beweerd dat de Baskische walvisvaarders zelfs voor Columbus zover als Amerika zijn gekomen. Hoewel hier geen bewijs voor is, is het waar dat ze in het begin van de 16e eeuw vaak naar Terranova (Canada) zijn gegaan.

De Baskische vloot bestond uit dertig schepen en 2.000 jagers die jaarlijks 400 walvissen doodden.

Some figure

Romeinen: walvisvaarders of opportunisten?

Maar de vondsten van deze verdwenen walvissen afkomstig van de Romeinse kustlijn zouden de Baskische legende wel eens kunnen overschaduwen.

Sommigen geloven dat dit een duidelijke aanwijzing is dat de walvisvangst niet met de Basken begon, maar al eeuwen daarvoor met de Romeinen.

De waarheid is dat er weinig bewijs is om deze theorie te onderbouwen. De Romeinen waren echter zeker in staat om walvissen en andere vissen te vangen met kleine bootjes en harpoenen.

Het lijkt waarschijnlijker dat ze slechts af en toe walvissen hebben gevangen, en waarschijnlijk toen ze al aangespoeld waren.

Op deze twee kustsoorten kon gemakkelijker worden gejaagd dan op andere grote walvissen. Zo zegt de Romeinse historicus en naturalist Plinius de Oudere, dat hij geconcludeerd heeft dat er in Cádiz op orka’s werd gejaagd. Iets dat vandaag de dag onmogelijk is. 

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.