Land zonder straathonden: Nederland loopt voorop

Kun je je een wereld voorstellen zonder zwerfdieren? Het lijkt utopisch, maar niet onmogelijk. Het zal echter niet eenvoudig zijn om dit te bereiken. Wanneer we eraan denken dat zelfs een groot deel van de menselijke bevolking, vooral kinderen, in onmenselijke omstandigheden op straat leeft, wat moeten we dan verwachten bij honden? Maar er zijn altijd uitzonderingen. En Nederland is hier een van, aangezien dit het eerste land zonder straathonden is. 

Een prestatie die is bereikt zonder straathonden kwaad te doen

Maar wat deed Nederland om het probleem met de zwerfdieren op te lossen? Het eerste wat we moeten verduidelijken is dat Nederland dit doel heeft bereikt zonder de straathonden kwaad te doen of in kennels te stoppen. 

Ten tweede moeten we aangeven dat ons land ‘slechts’ 17 miljoen inwoners heeft, goede economische omstandigheden, een hoge kwaliteit van leven en een vooruitstrevend beleid op het gebied van individuele vrijheid en milieukwesties. Wanneer een groot deel van deze maatschappelijke problemen zijn opgelost, is het niet zo vreemd  om te denken dat je ook voor dierenwelzijn kunt zorgen. Maar het was niet altijd zo, zoals we later zullen zien.

Hoe Nederland het eerste land zonder straathonden werd

Net als bij andere kwesties nam Nederland hier ook het initiatief tot bescherming van dierenrechten. Dit vroeg om een samenwerking tussen de autoriteiten en de bevolking om het eerste land zonder straathonden te worden.

Bijvoorbeeld:

• De wetgeving werd strikter. Als een dier mishandeld werd of in de steek gelaten werd, werden er flinke boetes opgelegd. Dit kon een bedrag zijn van meer dan 16.000 euro of een gevangenisstraf van maximaal 3 jaar.
• Er werden educatieve en bewustmakingscampagnes georganiseerd om erop te wijzen dat de mishandeling van dieren net zo ernstig is als mishandeling van mensen.
• Grootschalige en gratis sterilisaties van huisdieren.
• Hoge belastingen op de aankoop van rasdieren, om de adoptie van zwerfdieren aan te moedigen.

Zoals je kunt zien, zou het moeilijk zijn om deze maatregelen in te voeren in veel landen waar het probleem van dierenmisbruik nog steeds niet is opgelost. Daarom benadrukten we dat de levensstandaard die Nederland geniet in grote mate heeft bijgedragen tot het succes van dit beleid.

Nederlanders en honden, een beetje geschiedenis

Maar dat Nederland geen straathonden meer heeft, wil nog niet zeggen dat zijn geschiedenis op dit gebied altijd zo rooskleurig is geweest. Een onderzoek door de ‘Hondenbescherming’, een Nederlandse instantie voor de bescherming van honden, samen met andere organisaties, laat zien hoe het uiteindelijke doel werd bereikt.

Aan het begin van de 19e eeuw werd geschat dat in bijna alle Nederlandse huishoudens honden aanwezig waren. De hogere klassen, als statussymbool, bezaten rashonden als huisdieren of voor het sporten. De lagere klassen hadden echter honden van gemengde rassen, die hielpen bij het werk of die ze als bewakers inschakelden.

En natuurlijk waren er ook veel honden die leefden op straat, in de steek gelaten nadat ze niet langer nuttig waren voor hun eigenaren. Toen de zwerfhondenpopulatie toenam, werd hondsdolheid een serieus probleem. Dit veroorzaakte een grote sterfte onder zwerfdieren. En bovendien werden regels opgesteld voor het gebruik van riemen en muilkorven.

De lange weg die Nederland aflegde om het eerste land zonder straathonden te worden

Maar zelfs toen de hondsdolheid onder controle was, bleven zwerfhonden nog wel een vaste waarde in het straatbeeld.

En bovendien werden enkele ongunstige maatregelen genomen, zoals het creëren van belastingen op hondenbezit. Die beslissing leidde tot een toename van het aantal dieren dat werd achtergelaten door eigenaren. Dit gebeurde omdat men de belasting niet kon of wilde betalen.

In 1864 werd de eerste instantie voor dierenbescherming opgericht. In 1877 werd het eerste asiel asiel geopend. Ook dateren de eerste strafmaatregelen voor dierenmishandeling uit 1866. In die tijd werden honden vooral gebruikt om karren te trekken. Tot 1962 werd het gebruik van honden voor deze activiteit echter niet volledig afgeschaft.

Sindsdien is er veel veranderd. Aan het einde van de vorige eeuw werd een gezondheids- en welzijnswet voor dieren goedgekeurd, die een fundamentele ommekeer betekende voor Nederland, zodat Nederland vandaag de dag een land is zonder straathonden.