Ontmoet de gierzwaluw: de vogel die vliegend slaapt

Deze vogel brengt niet alleen zijn vliegtijd slapend door, maar hij voedt zich en paart soms zelfs in de lucht. Volgens de theorie vermijden ze op deze manier roofdieren.
Ontmoet de gierzwaluw: de vogel die vliegend slaapt
Eugenio Fernández Suárez

Geschreven en geverifieerd door de dierenarts Eugenio Fernández Suárez.

Laatste update: 21 december, 2022

Als de lente eenmaal voorbij is, kan het voorkomen dat je vogels op de grond vindt. Een van de vogels die het meest baat kan hebben bij hulp van de mens is de vogel die slaapt terwijl hij vliegt: de populaire gierzwaluw (Apus apus).

Een vogel die vliegend slaapt?

Het is echt waar. En ook al klinkt het poëtisch, de gierzwaluw kan minstens tien maanden lang non-stop vliegen. Ronald Lockley, een ornitholoog die al overleden is, kwam met de volgende hypothese: de gierzwaluw brengt het grootste deel van zijn leven in de lucht door en stopt alleen om te paren.

Deze hypothese is getest door middel van een onderzoek waarbij een kleine GPS op de lichamen van dertien van deze vogels is geplaatst. Met behulp van deze GPS konden de onderzoekers hun versnelling, locatie en vliegpatroon volgen.

Hoe doet de gierzwaluw dit?

Veel mensen vragen zich nog steeds af hoe het mogelijk is dat een vogel kan slapen terwijl hij vliegt. De waarheid is dat er verschillende vogels zijn die dit ongelooflijke vermogen hebben.

Een daarvan is de fregata, een vogel met een vleugelspanwijdte van twee meter en een ultralicht skelet, waardoor hij urenlang kan zweven.

De gierzwaluw zittend op een paaltje

Het is tijdens deze vluchten dat de fregata gedurende vijf seconden slaapt. Hierdoor slaapt de vogel ongeveer drie kwartier per dag. Het zou kunnen zijn dat andere vogels, zoals de gierzwaluw, dit systeem kunnen gebruiken dat hen in staat stelt om licht te slapen, zodat de vogel wakker wordt van eventuele veranderingen in het windpatroon.

Anderen theorieën zijn dat zwaluwen boven de wolken vliegen om roofdieren te vermijden en te slapen, zodat ze niet zoveel met hun vleugels zouden hoeven slaan.

De waarheid is dat ze op deze manier leven, en het is aangetoond dat ze bijna een jaar kunnen vliegen zonder te stoppen, wat betekent dat deze vogels een manier moeten vinden om te slapen.

Een vogel om in gedachte te houden

De gierzwaluw, de vogel die vliegend slaapt, heeft naast zijn bijzondere manier van slapen ook veel andere gedragingen. Het zijn trekvogels die de winter onder de Sahara doorbrengen en in het voorjaar in Europa broeden.

Een vliegende gierzwaluw

Net als veel andere vogels zijn ze een voorbeeld van monogamie in het dierenrijk, dus brengen ze hun hele leven met dezelfde partner door.

Ze hebben ook een uitstekend richtingsgevoel. In één experiment werden Zwitserse zwaluwen naar Lissabon verplaatst, en minstens de helft van hen slaagde erin om terug te keren naar hun plaats van herkomst. Het is ook een van de snelste vogels ter wereld. Ze kunnen snelheden van meer dan 100 km per uur bereiken.

De gierzwaluw doet ook andere dingen slapend

De waarheid is dat de gierzwaluw niet alleen een vogel is die slapend vliegt, omdat hij andere gedragingen in volle vlucht uitvoert. Deze vogel voedt zich, verzorgd zijn nest, drinkt uit meren en paart zelfs zonder de grond te raken.

Als je ooit een gierzwaluw op de grond tegenkomt, dan moet je hem helpen. Zijn enorme vleugels zijn niet gemaakt om van de grond op te stijgen. Ze kunnen botsen, waardoor het onmogelijk wordt om weer in de lucht te komen.

Om een gedesoriënteerde gierzwaluw te helpen op snelheid te komen, moet je hem op een richel plaatsen of voorzichtig in de lucht gooien als de grond zacht genoeg is om hem te beschermen als hij valt. Als de vogel niet kan vliegen, moet je hem naar een opvangcentrum brengen.

Deze vogel voedt zich tijdens het vliegen door zijn bek te openen om insecten te vangen. Hij is dus in staat om elke dag op duizenden ongewervelde dieren te jagen, vooral als hij zijn jongen moet voeden.


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.