5 nectarzuigende vogels die je misschien niet kent

Geschreven en geverifieerd door de biologe Ana Díaz Maqueda

Laatste update: 10 maart, 2023

In de tropische en gematigde gebieden van de planeet komen veel nectarzuigende of nectar-etende vogels voor. Enkele van de meest representatieve vogels van deze groep zijn de honingzuigers uit de familie Nectariniidae in Afrika, en de honingetende vogels uit de familie Meliphagidae in Australië.

In de neotropen, of tropische regio van het Amerikaanse continent, zijn de nectarzuigers beperkt tot vogels van de Trochilidae-familie, ook bekend als kolibries. Binnen deze familie zijn er ongeveer 300 verschillende soorten geregistreerd.

Er zijn echter referenties van andere soorten die niet tot deze familie behoren die ook nectar schijnen te consumeren. Blijf lezen om meer te weten te komen over nectarzuigende vogels!

Wat is nectar?

Om de levenswijze van deze nieuwsgierige vogels te begrijpen, moet je allereerst weten wat nectar is en waarom het zo voedzaam is voor deze dieren. Het is echter belangrijk te benadrukken dat geen enkele vogel uitsluitend afhankelijk kan zijn van nectar, omdat het verschillende essentiële aminozuren mist.

Nectar is een verdund product dat voornamelijk bestaat uit suiker, vooral sacharose. Soms bevat het ook polysachariden, aminozuren en lipiden. Nectarproducerende planten gebruiken het uitsluitend als strategie om bestuivers aan te trekken.

Planten die vogels bestuiven hebben meestal rode bloemen (de kleur die vogels het beste zien) en geen geur. Als de vogel nadert om de nectar te nemen, vangt hij stuifmeel op dat hij kan afzetten op de volgende bloem die hij bezoekt. Zo bevorderen ze de bestuiving van de planten.

Interessante feiten over nectarzuigende vogels

Zoals je kunt raden, zijn nectarzuigende vogels ontworpen om deze stof te consumeren en ook te verteren. Toch leidt een exclusief nectardieet tot zeer ernstige tekorten bij de vogels. Daarom moeten ze ook kleine hoeveelheden insecten tot zich nemen om hun dieet aan te vullen.

• Nectar etende vogels hebben lange, smalle snavels, waarvan sommige licht naar beneden buigen.
• Ook de tong is meestal erg lang, met uitsteeksels van verschillende aard. Deze uitsteeksels vergroten het oppervlak en vergemakkelijken de extractie van nectar.
• Het spijsverteringsstelsel van deze vogels is zeer kort. Bovendien zijn de spiermaag (het gespierde deel van de maag dat bij granivore vogels sterk ontwikkeld is) klein en weinig gespierd.
• Nectarzuigende vogels missen het typische darmkanaal van vogels.
• Nectar wordt snel verteerd en produceert een grote hoeveelheid urine. Om het verlies van elektrolyten gedurende de nacht te voorkomen, zetten sommige nectar-etende vogels hun nierfunctie op pauze.
• Om aan de voedingsstoffen te komen die nectar niet levert, besteden deze vogels een deel van hun tijd aan het zoeken naar zachte geleedpotigen.
• Jonge nectarzuigende vogels eten een dieet gebaseerd op geleedpotigen, dat overgaat in een dieet gebaseerd op nectar als ze groeien en volwassen worden.

Nectar etende vogelsoorten

Hieronder laten we je enkele van de meest spectaculaire nectarzuigende vogels zien, evenals enkele interessante feiten over hun herkomst of levenswijze.

Emeraldhoningzuiger

In Zuidoost-Afrika vinden we een van de mooiste nectarzuigende vogels, de Emeraldhoningzuiger (Nectarinia famosa). Hij behoort tot de groep honingzuigers die, in tegenstelling tot kolibries, op de plant gaan zitten om te eten.

Tijdens het broedseizoen krijgen de mannelijke honingzuigers een zeer heldere groenblauwe kleur onder de zonnestralen. Bovendien worden twee van zijn staartveren tot 10 cm lang. Hij voedt zich voornamelijk met nectar, maar jaagt ook op insecten.

Ornaathoningzuiger

De ornaathoningzuiger (Cinnyris venustus) is een honingzuiger uit de familie Nectariniidae. Met zijn felgele borst en de rest van zijn lichaam blauw, dat van tint verandert bij zonlicht, trekt de mannelijke variabele sunbird potentiële partners aan. Vrouwtjes daarentegen hebben een meer discrete kleur, hoewel ze ook een gele borst hebben.

Het zijn deskundige bouwers van nesten, die ze hangend in de takken van bomen plaatsen. Net als andere nectarzuigende vogels verhogen ze hun insectenconsumptie tijdens het broedseizoen.

Witooghoningeter

De witooghoningeter (Phylidonyris novaehollandiae) is een vogel die endemisch is in Zuid-Australië. Mannetjes en vrouwtjes lijken sterk op elkaar, met een zwart lichaam met een witte streep. Bovendien is een deel van hun vleugels geel, en hun irissen zijn ook wit.

Deze vogels leven meestal in grote groepen om predatie te vermijden, hoewel het broeden plaatsvindt onder monogame paren. Het zijn geen strikt nectarzuigende vogels, want ze eten ook geleedpotigen zoals krekels en spinnen. Daarnaast consumeren ze de suiker die door sommige psyllid-insecten wordt afgescheiden.

Timorese helmlederkop

Als uitsluitend gekeken wordt naar de algemene fysieke kenmerken van nectarzuigende vogels, dan zou de Timorese helmlederkop daar niet onder vallen. Hij leeft in de tropische wouden bij de kusten van Queensland, Australië.

De neushoornvogel is geen bijzonder aantrekkelijke vogel. In feite is zijn kop praktisch verstoken van veren, waardoor zijn zwarte huid blootligt. De rest van zijn lichaam is bedekt met een lichtbruin verenkleed.

De snavel is breder dan bij de rest van de nectaretende vogelsoorten en heeft een uitstulping die waarschijnlijk een rol speelt bij de balts.

Net als de rest van de vogels van deze groep voedt hij zich voornamelijk met de nectar van de bloemen. Omdat hij geen veren op zijn gezicht heeft, behoudt hij een betere hygiëne en voorkomt hij dat nectar aan de veren blijft kleven.

Groene heremietkolibrie

De groene heremiet (Phaethornis guy) behoort tot een onderfamilie van de Trochilidae-familie, waartoe ook kolibries behoren. Wat deze groep anders maakt is dat ze allemaal een bijzonder gebogen snavel hebben, samengevoegde vingers en bijzonder lange staartveren.

Specifiek leeft de groene heremiet in de vochtige bossen van Colombia, Venezuela, Costa Rica, Ecuador, Panama en Peru. Ze leven op grote hoogte, tussen 800 en 2.000 meter boven zeeniveau.

Zoals hun naam aangeeft, zijn de veren die het hele lichaam van deze vogels bedekken groen van kleur. Net als kolibries houden groene heremieten een constante vlucht terwijl ze de nectar uit de bloemen zuigen.

Het behoud van nectarzuigende vogels

In de meeste gevallen is de staat van instandhouding van veel nectar etende soorten onbekend. Het zijn meestal zeer ongrijpbare, snelle en schuwe dieren.

De voortdurende vernietiging van het milieu schaadt echter hun populaties. Andere belangrijke bedreigingen voor deze vogels zijn habitatversnippering, omvorming van bossen tot gewassen, aanleg van wegen en illegale houtkap.

Het is belangrijk te weten dat veel van deze vogels samen zijn geëvolueerd met specifieke plantensoorten. Als die verdwijnen, kunnen de nectarzuigende vogels nergens meer terecht.