Lopende haaien: haaien die op land kunnen lopen

Haaien leven al honderden miljoenen jaren in de wateren van onze planeet. Gedurende deze lange periode zijn een aantal soorten door de evolutie veranderd. Er werd echter een recente ontdekking gedaan die een aantal buitengewone soorten onthulde: lopende haaien.

Misschien dacht je dat er geen dieren meer te ontdekken waren. De waarheid is echter dat de biodiversiteit van onze planeet voor nieuwe verrassingen zorgt. Deskundigen schatten dat we ongeveer 86% van de landsoorten en 91 procent van de mariene soorten nog moeten identificeren. We weten heel weinig over zeedieren, omdat ze erg moeilijk te volgen zijn.

Het is daarom verrassend wanneer wetenschappers erin slagen om nieuwe soorten te ontdekken en te identificeren. En dat is met lopende haaien het geval. Momenteel zijn er 9 bekende soorten van deze dieren, die in de wateren van Nieuw-Guinea, Noord-Australië en Oost-Indonesië leven.

Al deze soorten behoren tot hetzelfde geslacht Hemiscyllium. De leden van deze familie van ondiepwaterhaaien brengen hun hele leven tussen de riffen door.

Waarom worden ze als lopende haaien beschouwd?

Deze haaien gebruiken hun vinnen om over de rotsachtige bodem van tropische wateren te ‘lopen’. Als je ze observeert, dan is het duidelijk dat hun beweging veel meer op lopen dan op zwemmen lijkt.

Lopende haaien bewegen zich door hun voorste borstvinnen samen met hun achterste buikvinnen te gebruiken. Hierdoor kunnen ze langzaam over de zeebodem lopen.

Bij laag water kunnen ze zelfs langs koraalriffen boven het water lopen. Deze mobiliteit geeft ze tijdens de eb een voordeel ten opzichte van hun prooi, waardoor ze de belangrijkste roofdieren van het koraalrif zijn.

Lopende haaien verplaatsen zich van de ene poel naar de andere om krabben, garnalen en kleine vissen te vangen, die de belangrijkste componenten van hun dieet zijn.

Hoe zien ze eruit?

Lopende haaien zijn vrij klein, ze zijn ongeveer een meter lang. Hun lichamen zijn slank en cilindrisch, met een ventrale mond en een lange staart. Het patroon op hun huid varieert van soort tot soort en combineert witte gespikkelde vlekken met donkere vlekken op hun dorsale gebied.

Hun vermogen om te bewegen door te lopen en hun vermogen om in omgevingen met weinig zuurstof te leven, maakt ze uitstekende roofdieren. Het is echter belangrijk erop te wijzen dat ze voor mensen onschadelijk zijn. Het zal daarom dus niet gebeuren dat lopende haaien aan zullen vallen.

De evolutie van lopende haaien

Haaien zijn dieren die in de tijd lijken te zijn vastgelopen, omdat ze de afgelopen 400 miljoen jaar maar heel weinig zijn veranderd. Het ontdekken van deze specifieke soort is dan ook een unieke gebeurtenis. De verklaring kan liggen in hun isolement in tropische wateren waar ze hun hele leven doorbrengen en zich nauwelijks erbuiten wagen om hun eieren te leggen.

Deskundigen zijn van mening dat de verschillende soorten lopende haaien zijn geëvolueerd nadat ze zich van hun oorspronkelijke populatie hadden verwijderd. Ze raakten daardoor genetisch geïsoleerd in nieuwe gebieden, en na miljoenen jaren van evolutie zijn ze nieuwe soorten geworden.

Bedreigingen voor lopende haaien

Leden van dit haaiengeslacht zijn volgens de Rode Lijst van bedreigde diersoorten kwetsbaar. Wetenschappers zijn echter niet precies zeker van hun situatie, aangezien ze heel weinig over deze dieren weten.

De intensieve visserij op lopende haaien en hun vangst voor aquaria vormen de belangrijkste bedreiging voor deze diersoorten. Tegelijkertijd zijn de effecten van klimaatverandering en de vernietiging van hun leefgebied andere factoren die het behoud ervan beïnvloeden.

De vernietiging van het leefgebied van wandelende haaien zou deze dieren dus ernstig kunnen schaden. Een aantal van deze soorten leven slechts in zeer kleine gebieden en zijn in hun huidige leefgebieden inheems.

Het is dus van vitaal belang dat we voor het behoud van alle biodiversiteit vechten die we vandaag kennen, zelfs de delen die we nog moeten ontdekken. Op die manier kunnen we van de schoonheid blijven genieten en dieren in hun natuurlijke habitat bestuderen. Biodiversiteit verrijkt onze planeet en ons leven.