Waarom is de dodo precies verdwenen?
Geschreven en geverifieerd door de dierenarts Eugenio Fernández Suárez
Toen deze vogel in het midden van de 17e eeuw verdween, hadden weinig mensen zich ooit kunnen voorstellen dat dit dier zo’n belangrijk symbool zou worden voor uitgestorven dieren. Deze unieke vogel is meer dan 400 jaar geleden uitgestorven en natuurlijk waren mensen de oorzaak. Wat heeft de mens nou eigenlijk precies gedaan om de dodo te laten verdwijnen?
Wat is een dodo?
Voordat we in detail ingaan op de vraag “waarom is de dodo verdwenen?” moet je eerst wat meer te weten komen over deze soort zelf. Deze niet-vliegende vogel (Raphus cucullatus) was een directe afstammeling van duiven en leefde op Mauritius, een eiland ten oosten van Madagascar.
Het is moeilijk om te weten hoe ze er precies uitzagen, maar we hebben een veel beter idee dan de meeste andere uitgestorven soorten. Dodo’s waren niet-vliegende vogels met een kleine staart en ze waren iets meer dan 3 meter hoog.
Dodo’s hadden grijze veren en wogen ongeveer 10 kilo, hoewel sommige mensen dachten dat ze wel 20 kg konden wegen. Enkele van hun meest interessante kenmerken waren hun grote, haakvormige snavels en hun dikke gele voeten.
Hoe gedroegen dodo’s zich
Deskundigen denken dat twee van de grootste misvattingen over dodo’s hun onhandigheid en hun mollige uiterlijk zijn. Het is een feit dat de meeste tekeningen die je ziet van dodo’s in gevangenschap zijn, misschien overvoerde exemplaren. Het woord dodo komt eigenlijk uit het Portugees en verwijst naar hun vermeende onhandigheid.
De dodo was misschien niet zo onhandig, maar door hun grootte en onvermogen om te vliegen, is het niet moeilijk te achterhalen waarom ze verdwenen zijn. Deze dieren zijn geëvolueerd zonder ooit in contact te komen met mensen, dus ze waren niet bang voor ons en waren makkelijk te vangen.
De algemene theorie is dat hun belangrijkste bron van voedsel afkomstig was van de tambalakokboom, of dodoboom. Blijkbaar ontkiemen de zaden van dit type boom pas na het passeren van het spijsverteringskanaal van een dodo.
Dit betekent dat toen de dodo verdween, deze bomen hun belangrijkste dierlijke bron, die hun zaden zou verspreiden, verloren hadden.
Waarom is de dodo verdwenen?
De theorie is dat de mens de dodo ontdekte aan het einde van de 16e eeuw. Een Spaanse veroveraar bracht er in 1581 één naar Europa. Exotische, invasieve soorten (honden, katten, ratten, varkens en krab-etende makaken), kwamen ook naar het eiland.
Dit speelde waarschijnlijk een rol in hun verdwijning, want nieuwe diersoorten in een ecosysteem zijn een grote oorzaak van het uitsterven van vogels.
Het kappen van bomen kan ook een rol hebben gespeeld bij hun verdwijning. Doordat ze hun nesten op de grond moesten maken, was het voor mensen en andere dieren makkelijker om op hen te jagen of hun eieren te stelen.
De laatste dodo werd in 1662 gezien, hoewel er aan het eind van die eeuw nog wel wat exemplaren in leven waren. Net als de grote reuzenalk zijn er enkele overblijfselen van botten en eieren in musea te zien, maar die zijn niet goed bewaard gebleven. Expedities van de afgelopen 20 jaar hebben de best bewaarde resten van deze vogels blootgelegd.
Er zijn waarschijnlijk ook andere soorten die van Mauritius verdwenen zijn. Het zou kunnen zijn gebeurd met de Rodriguessolitaire, een andere vogelsoort die vergelijkbaar is met de dodo. Deze zag eruit als een kalkoen en was de belangrijkste prooi van de invasieve kattensoorten.
Toen de dodo verdween, was dit waarschijnlijk een van de eerste keren dat mensen zich realiseerden dat de dieren op aarde niet noodzakelijkerwijs voor altijd hier zijn, vooral als ze met mensen in aanraking komen. Zo werd de dodo ook een belangrijk symbool van de noodzaak om bedreigde diersoorten te beschermen.
Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.