Hoe zit dat: bestaan tweelingkatten?

Geschreven en geverifieerd door de biologe Ana Díaz Maqueda

Laatste update: 21 december, 2022

Het bestaan van tweelingkatten – katachtige broers en zussen die uit dezelfde eicel en hetzelfde sperma voortkomen – is mogelijk. Tot nu toe zijn er echter geen genetische studies die op een 100% betrouwbare manier kunnen aantonen dat twee katten genetisch identiek zijn.

Meestal hebben katten meerdere nesten. Bij heel weinig gelegenheden wordt een enkel exemplaar geboren. Elke kat heeft meestal een andere kleur en het is heel zeldzaam dat twee katten er precies hetzelfde uitzien. Bestaan tweelingkatten dus, of zijn het gewoon broers en zussen die erg op elkaar lijken?

Hoe vaak komen tweelingkatten voor?

Omdat er geen betrouwbare gegevens zijn over het bestaan van genetisch identieke katachtigen, kunnen we niet met zekerheid zeggen dat tweelingkatten bestaan. Anderzijds lijkt de embryonale ontwikkeling of embryogenese op die van elk ander zoogdier van hogere orde, dus kan niet ronduit ontkend worden dat ze niet bestaan.

De vorm van ovulatie bij katten wordt omschreven als geïnduceerde ovulatie. Dit betekent dat als een kat krols wordt, ze alleen eitjes produceert als ze copuleert. Geslachtsgemeenschap verhoogt de niveaus van een hormoon – luteïniserend hormoon genoemd – dat ervoor zorgt dat de eicel vrijkomt.

Hierdoor zal uit elke copulatie een enkele poes voortkomen. Tijdens de krolsheid copuleert de kat met meer dan één mannetje, vandaar dat elke baby meestal een andere kleur heeft, omdat de vader niet dezelfde is. Als twee katten een tweeling lijken te zijn, komt dat waarschijnlijk omdat ze dezelfde vader hebben, iets wat bij verwilderde katten zelden voorkomt.

Behalve genetische analyse als de enige betrouwbare manier om vast te stellen of twee individuen tweelingen zijn, is een andere mogelijkheid om het hele geboorteproces van de kat mee te maken. Zoals je je kunt voorstellen, is dit in veel gevallen niet mogelijk.

Bevalling van een kat

Tijdens de zwangerschap bevinden de jongen zich langs de twee baarmoederhoorns, de een achter de ander. De scheiding tussen beide bestaat uit twee resistente vliezen, waarbinnen zich de placenta bevindt. Dit betekent dat elke kat geboren wordt in een klein weefselzakje, naast de placenta.

In het geval van een tweelingdracht zou je verwachten dat beide tweelingkatten in dezelfde vruchtzak zaten en een placenta deelden. Deze situatie is echter nogal delicaat en gevaarlijk voor de ongeborene.

Het meest normale, zoals dat ook bij andere zoogdieren gebeurt, is dat de eicel zich na enkele dagen ontwikkeling definitief in tweeën scheidt en dat elke kat zijn eigen vruchtzak en placenta heeft.

Als dit eenmaal bekend is, kan alleen een genetische analyse bevestigen of twee katten echt identiek zijn. Daarnaast moet men ook het geslacht bepalen, hoewel beide katachtigen ogenschijnlijk hetzelfde zijn. Een mannetje en een vrouwtje, ook al lijken ze identiek, kunnen nooit een eeneiige  tweeling zijn. Tweelingkatten moeten van hetzelfde geslacht zijn.

Hoe maak je onderscheid tussen het geslacht van kittens?

Het geslacht van de nakomelingen kun je zodra ze geboren zijn bepalen. Als men echter een paar dagen laat verstrijken, kan het geslacht gemakkelijker worden waargenomen. Bovendien is het in de eerste uren beter om de pasgeboren katten door de moeder te laten poetsen en ze te laten beginnen met de inname van colostrum.

Het kenmerk dat moet worden waargenomen om het geslacht van een kat te kennen is de anogenitale afstand. Dit is de afstand tussen de anus en de plasbuis. Bij mannetjes is de plasbuis gemakkelijk te herkennen omdat hij samenvalt met de penis. Bij vrouwtjes daarentegen moet je naar het uiteinde van de genitale opening kijken.

De anogenitale afstand (Engelse link) bij mannetjes is meer dan dubbel zo groot als bij vrouwtjes, want tussen de plasbuis en de anus vinden we de testikels – of het zakje dat ze zal bevatten als de kat groot is. Zoals we al zeiden, willen twee katten een tweeling zijn, dan moeten ze hetzelfde geslacht hebben.

Twee katachtigen lijken vaak zo op elkaar dat je zou kunnen zeggen dat ze, althans lichamelijk, een tweeling zijn. Dit is echter voor de wetenschap erg moeilijk om te staven.