Hoe kun je het geslacht van een kat bepalen?

Geschreven en geverifieerd door de dierenarts Daniel Aguilar

Laatste update: 21 december, 2022

Je zou kunnen denken dat het, net als bij andere diersoorten, heel gemakkelijk is om het geslacht van een kat te bepalen. De waarheid is echter dat het niet zo eenvoudig is als het lijkt en, als je er niet de nodige aandacht aan besteedt, zou je je huisdier zomaar de verkeerde naam kunnen geven!

De biologische wereld van een kat is heel divers, vol eigenaardige aspecten en eigenaardigheden die ze, zonder twijfel, heel bijzonder maken. We nodigen je uit verder te lezen om meer te weten te komen over de voortplantingskenmerken bij katachtigen en een meester te worden als het gaat om het determineren van het geslacht van een kat.

Wat zijn de voornaamste kenmerken van de kater?

Allereerst moet opgemerkt worden dat het bij zowel katers als poezen nog ingewikkelder is om het geslacht te bepalen als het om kittens of gecastreerde dieren gaat. De geslachtsorganen van beide geslachten lijken bij de geboorte sterk op elkaar. Pas op dag 21 beginnen er enkele duidelijke verschillen waargenomen te worden.

Bij katers vind je 3 hoofdstructuren. Het zijn de volgende:

• Penis: Bedekt met een grote hoeveelheid haar – waardoor hij moeilijk te vinden is – bevindt de penis zich op de testikels en tussen de dijen. Hij is meestal erg klein, vergelijkbaar met de grootte van de testikels.
• Scrotum: Gemakkelijker te observeren bij volwassen katten, het is een met haar bedekte zak waarin de twee testikels zitten, die meestal de grootte van een kersenpit hebben. Bij palpatie van gecastreerde katten kan dit kleine lege zakje nog gevoeld worden.
• Anus: Die is van de penis gescheiden door minstens 3 centimeter bij volwassen katten en 1 centimeter bij pasgeborenen. De afstand tussen anus en geslachtsorganen is een belangrijk en gemakkelijk waarneembaar kenmerk om het geslacht van een kat te bepalen.

Hoe worden poezen gekarakteriseerd?

Op het eerste gezicht lijkt het wat gemakkelijker om poezen te herkennen, want uitwendig hebben ze minder structuren dan mannetjes. Bij hen vallen alleen de anus en de vulva op.

Evenals bij mannetjes ligt de anus van de kat boven de geslachtsorganen. Het verschil zit in de afstand ertussen: bij vrouwtjes is ze slechts 1 centimeter van de vulva gescheiden. Als je dit cijfer vergelijkt met dat van mannetjes – volwassenen en jongen – is het altijd lager.

Heel dicht bij de anus is een kleine verticale groef, die naar de vulva leidt. In sommige gevallen belemmert het haar deze, wat enige verwarring kan veroorzaken bij het bepalen van het geslacht van een kat.

Tips voor het hanteren van je kat bij de verkenning

Als je besluit een onderzoek van de geslachtsdelen van je kat uit te voeren om te weten te komen of het dier mannelijk of vrouwelijk is, raden we je aan het volgende te doen:

• Begin door je huisdier op zijn gemak te stellen. Gebruik positieve bekrachtiging zoals aaien en lieve woorden.
• Til zachtjes de staart van de kat op en kijk naar de geslachtsdelen. Deze beweging kan ze ergeren en de behoefte geven te vluchten, dus pas op voor mogelijke klauwen en beten. Sommige exemplaren hebben bij het strelen van hun rug de neiging hun staart uit zichzelf op te tillen. Maak van deze situatie gebruik en observeer snel de genitale zone.
• Probeer in het geval van kittens kort te zijn en duw het kitten niet te ver weg van waar zijn moeder is.

Kun je het geslacht van een kat bepalen aan de hand van zijn grootte en haarkleur?

Het antwoord op deze vraag is ja. Normaal gesproken hebben mannetjeskatten de neiging groter te zijn en een andere kleur te hebben dan vrouwtjes. Hoewel dit kenmerk gewoonlijk bij veel diersoorten voorkomt, kunnen er altijd enkele uitzonderingen zijn om verschillende factoren.

We zijn dat je geïntrigeerd bent hoe de kleur van het haar van de kat de eigenaar inderdaad kan helpen om het geslacht van de katten te bepalen. Maar, hoe is dit mogelijk?

Momenteel is er een grote verscheidenheid in de kleuren van kattenvachten, allemaal als gevolg van de kruisingen die tussen verschillende rassen zijn ontstaan. De fenotypische kenmerken van katten – uiterlijke fysieke kenmerken – worden bepaald door hun genen en de combinatie van allelen. Die worden van de vader(s) en moeder geërfd.

Katers en poezen kunnen een vacht van een enkele kleur hebben of een mengsel van 2, maar het zijn alleen de poezen die een combinatie van 3 kleuren hebben – een lapjeskat of schildpadkat. Dit kenmerk wordt gegeven door vererving die gekoppeld is aan het dominante ‘x’ chromosoom.

De allelen die de kleur rood en zwart domineren – bij driekleurige katten – worden op dit chromosoom gevonden. Vrouwtjes hebben twee ‘x’ chromosomen, mannetjes hebben één ‘x’ en één ‘y’. Daarom zal de aanwezigheid van 3 kleuren bij mannetjes nooit voorkomen, tenzij er een ongewone genetische verandering is.

Eigenaardigheden bij het geslacht van katten

We zullen uitleggen hoe je een mannetje van een vrouwtje kunt onderscheiden. Elk dier op de planeet heeft bepaalde kenmerken waardoor het zich onderscheidt van de rest. Katten vormen daarop geen uitzondering; ze hebben een zeer interessante voortplantingsanatomie, die tijdens de copulatie bepaalde functies vervult.

Zo moet opgemerkt worden dat de penis van mannetjes enigszins atypisch is. Binnenin zit een botje dat hen helpt om ook zonder erectie te penetreren. Bovendien zit zijn eikel vol kleine stekels of doornen die verschijnen als hij geslachtsrijp is.

Als je eenmaal weet hoe je het geslacht van een kat kunt bepalen kun je deze eigenaardige eigenschap waarnemen. De reden waarom de kat deze anatomie heeft heeft zijn redenen, en hier zijn de voornaamste:

• De stekels op de penis van de kat helpen om sperma te verwijderen dat door andere katten in het vaginakanaal is achtergelaten. Tijdens het voortplantingsstadium is de kat namelijk meestal erg seksueel actief. Daarom is de kans groot dat ze al door andere mannetjes die in de buurt zijn bereden is.
• Tijdens de paring schuren deze keratine stekels tegen de vaginale wanden van het vrouwtje, waardoor het vrijkomen van hormonen en de rijping van de eitjes gestimuleerd worden. Het is een feit dat poezen pijn kunnen voelen tijdens de geslachtsgemeenschap. Ze kunnen echter snel een orgasme bereiken en de duur van de geslachtsgemeenschap verkorten.
• De stekels zorgen ervoor dat het mannetje een grotere verankering aan het vrouwtje heeft, wat de voortplanting helpt slagen.

Conclusie

Nu je dus een expert bent in het herkennen van het geslacht van een kat, nodigen we je uit deze informatie te delen, zodat iedereen kan onderscheiden of hij of zij thuis een kater of een poes heeft. Veel mensen kunnen voor een echte verrassing komen te staan!