De evolutionaire betekenis van een hermafrodiet zijn

Geschreven en geverifieerd door de biologe María Muñoz Navarro

Laatste update: 21 december, 2022

Hermafrodiete wezens produceren mannelijke en vrouwelijke voortplantingscellen. Deze situatie is bij de meeste planten wijdverbreid, maar wist je dat hermafroditisme ook bij dieren voorkomt? Hier laten we je zien waarom een hermafrodiet zijn een evolutionair voordeel in het dierenrijk kan zijn en we geven enkele voorbeelden.

Voortplantingssystemen

In de natuur zijn er veel verschillende reproductiemethoden. Deze zijn door de geschiedenis heen gevarieerd, afhankelijk van de evolutionaire voordelen die ze aan elke soort bieden of het nu om planten, dieren of schimmels gaat.

Er zijn twee algemene voortplantingssystemen:

• Gescheiden geslachten. Dit is wanneer er mannelijke wezens en vrouwelijke wezens zijn.
• Hermafroditisme. Dit wordt door de aanwezigheid van mannelijke en vrouwelijke voortplantingsorganen in hetzelfde wezen gekenmerkt.

Voordelen van een hermafrodiet zijn

De theorie van de geslachtstoewijzing stelt dat hermafroditisme door natuurlijke selectie wordt bevorderd wanneer het aantal nakomelingen groter is bij hermafrodieten dan in populaties waar de geslachten gescheiden zijn.

Volgens een studie in de Journal of Evolutionary Biology (Engelse link) moeten dieren, om te paren, zich verplaatsen om hun partner te zoeken. Als een organisme zonder enige mobiliteit aan een structuur vastzit, zoals koralen of mosselen, dan is het een uitdaging om een ander wezen te vinden om je mee voort te planten.

Aan de andere kant is het ook moeilijk in gevallen waarin dieren actief op zoek gaan naar een partner, omdat dit een hoog verbruik aan energie met zich meebrengt. Deze dieren moeten dus tijd en energie verdelen om zowel voedsel als een partner te zoeken.

Dieren kunnen een partner vinden terwijl ze zich voeden, maar als ze zich alleen op het vinden van een partner concentreren, dan wordt voedsel op een laag pitje gezet.

Hermafrodieten zijn zelfvoorzienend

Er zijn enkele hermafrodieten die zichzelf bevruchten, zodat ze geen ander wezen nodig hebben om zich mee voort te planten, maar deze wezens zijn zeldzaam.

De rest van de hermafrodieten kan echter met elk individu paren dat ze ontmoeten, terwijl organismen met verschillende geslachten een ander dier van het andere geslacht nodig hebben. Hermafroditisme is daarom in deze omstandigheden een voordeel.

Aan de andere kant, wanneer paren efficiënt is in termen van energie, dan is hermafroditisme geen goede fokstrategie. In deze gevallen speelt natuurlijke selectie een rol, waardoor deze soorten aparte geslachtsorganen krijgen. Hermafroditisme is ook nuttig wanneer de populatie erg laag is, vanwege de schaarste van partners.

Een hermafrodiet zijn: soorten hermafroditisme

Hermafrodieten produceren zowel mannelijke als vrouwelijke voortplantingscellen. De omstandigheden waarin ze zichzelf bevruchten, zijn echter specifiek. Het aantal en het type voortplantingscellen hangt af van wat het beste bij de fysieke behoeften van het dier past.

Er zijn daarom, afhankelijk van hoe ze het aantal geslachtscellen beheren, twee soorten hermafroditisme: gelijktijdig en sequentieel. Een aantal soorten kunnen echter tussen de twee soorten wisselen. Dit hangt af van:

• Competitie om te paren.
• Omvang van de populatie.
• De proportionele relatie tussen de seksen.

Gelijktijdig hermafroditisme

Dieren die gelijktijdig hermafroditisme beoefenen, zijn dieren die, wanneer ze een partner vinden, zowel als mannetje als als vrouwtje kunnen optreden.

De mogelijkheid om te kiezen om als het ene of het andere geslacht te handelen, kan conflicten veroorzaken, omdat beide dieren het geslacht zullen kiezen dat voor hen het makkelijkst is.

Sequentieel hermafroditisme

In dit geval verandert het dier zelf gedurende zijn hele leven van geslacht. Ze beginnen met het ene type en eindigen met het andere. Deze geslachtsverandering is in de genen geprogrammeerd en wordt door de omgeving zelf bepaald.

Een hermafrodiet zijn: hermafrodiete dieren

Hermafroditisme komt bij ongewervelde dieren en vissen voor. Enkele voorbeelden zijn de volgende.

Anemoonvis

Deze wezens ervaren sequentieel hermafroditisme. Anemoonvissen worden als mannetjes geboren, maar uiteindelijk veranderen ze van geslacht en worden ze vrouwelijk.

Ze ondergaan deze verandering ook wanneer de vrouwtjes van de groep sterven. Dit is een methode om de populatie in stand te houden. Al deze veranderingen worden door hormonale expressies gereguleerd.

Een hermafrodiet zijn: slakken

Slakken zijn een klassiek voorbeeld van hermafroditisme. Ze produceren zowel mannelijke als vrouwelijke voortplantingscellen. Ze hebben echter niet het vermogen om zichzelf te bevruchten. Dus als ze met hun partner paren, dan is de ene het mannetje en de andere het vrouwtje.

Zeester

Hoewel er mannelijke en vrouwelijke zeesterren zijn, zijn een aantal soorten gelijktijdige hermafrodieten en andere sequentiële hermafrodieten.

Het hangt allemaal van reproductief succes af

Hermafroditisme vindt bij een soort afhankelijk van reproductief succes plaats. Populatiedichtheid, energieverbruik en bewegingsvermogen zijn de factoren die het bestaan van het type reproductiesysteem het meest beïnvloeden.

Tot slot kunnen we concluderen dat een lage populatie en trage beweging hermafroditisme bevorderen. Aan de andere kant, als er een populatie is die uit een groot aantal individuen bestaat die allemaal efficiënt kunnen bewegen, is de scheiding van de seksen gunstiger.

Met betrekking tot het laatste argument bevestigen veel wetenschappers dat de scheiding van de seksen het gevolg van hermafroditisme is.