Ontdek zeeslakken: de juwelen van de zee

Geschreven en geverifieerd door de biologe María Muñoz Navarro

Laatste update: 06 februari, 2023

Oceanen vertegenwoordigen het meest gevarieerde ecosysteem dat er op de wereld bestaat. De waterwezens die hun wateren bewonen bezitten een enorme diversiteit aan kleuren, vormen, voedingsmiddelen en verdedigingsmechanismen om hun overleving te garanderen. In dit milieu leven de meest opvallende en zeldzame organismen die je je kunt voorstellen, van transparante wezens tot abyssale vissen met organen die licht uitstralen. Maar vandaag willen we je vertellen over de juwelen van de zee: zeeslakken.

Zeeslakken

In feite zijn het naaktslakken, maar ze worden in de volksmond zeeslakken genoemd. Het zijn weekdieren, zoals mosselen en inktvissen, van de klasse der buikpotigen die de oppervlakken van de zeebodem bewonen. Deze dieren hebben kieuwen aan de buitenkant, in de vorm van veren op hun rug.

De algemene kenmerken van deze juwelen van de zee

De belangrijkste bijzonderheid van deze wezens is de verscheidenheid aan kleuren en vormen die ze hebben. Tijdens het larvale stadium hebben deze organismen een embryonaal pantser, dat ze als volwassen dieren verliezen.

Daarom hebben de volwassen vormen geen pantser en lijken ze veel op de ons allen bekende landslakken. Ze bewegen zich voort dankzij een gespierde voet die een slijmstof afgeeft waarmee ze zichzelf kunnen ondersteunen en zich over het substraat kunnen verplaatsen.

Hoewel deze dieren blind zijn, dienen hun ogen alleen om licht van donker te onderscheiden. Tegelijkertijd hebben ze twee antennes die rhinoforen worden genoemd. Deze “hoorns” functioneren als zintuigen en stellen hen niet alleen in staat om voedsel op te sporen, maar ook om andere zeeslakken te vinden om mee te paren.

Door het ontbreken van een schelp, die bij andere dieren als bescherming dient, hebben deze organismen andere technieken moeten toepassen om zich tegen predatie te verdedigen. Bijvoorbeeld de afscheiding van zeer giftige stoffen. Om deze reden zijn sommige soorten zeer giftig.

Grootte en habitat

Normaal gesproken zijn deze wezens benthisch, dat wil zeggen dat ze vastgehecht leven aan de oppervlakken van de zeebodem. Andere zijn pelagisch en bewegen zich door de ondiepere zoutwaterkolommen. Wat betreft hun grootte variëren ze sterk, want er zijn zeeslakken die een paar millimeter groot zijn, terwijl andere bijna 40 centimeter lang worden.

Voortplanting en voeding

Deze weekdieren zijn tweeslachtige wezens, dat wil zeggen mannelijk en vrouwelijk tegelijk. Ze hebben een ander individu nodig om zich voort te planten en als ze er een vinden, bevruchten ze elkaar.

Naaktslakken kunnen miljoenen eieren leggen, waardoor hun overlevingskansen toenemen.

Hun dieet is gebaseerd op het eten van andere ongewervelde dieren, waardoor ze carnivoren zijn. Uit waarnemingen is ook gebleken dat ze algen en koralen in hun dieet opnemen en zelfs andere zeeslakken of hun eieren eten. Ze vangen hun prooi dankzij de radula, een structuur met kleine tanden in de bek van deze weekdieren.

Sommige soorten verzamelen netelcellen uit poliepen of sponsspicula. Zo kunnen ze die in hun lichaam opnemen en later gebruiken om zich te verdedigen.

Diversiteit aan kleuren en vormen

Er zijn meer dan 3000 soorten zeeslakken bekend die alle oceanen van de planeet koloniseren, zowel in warme als koude wateren en op verschillende diepten. Wetenschappers speculeren echter dat er nog 3000 soorten meer zijn die ze nog moeten ontdekken.

Wat het meest opvalt aan deze wezens is de verscheidenheid aan vormen (ze kunnen glad of ruw, plat of vlezig, en lang of kort zijn) en ook de kleuren die ze hebben. We moeten echter voorzichtig zijn met deze wonderen van het mariene ecosysteem, want deze chromatische verscheidenheid waarschuwt ons voor hun gevaar, want de meeste zijn giftig.

Daarom zijn deze dieren een duidelijk voorbeeld van aposematisme, een verdedigingssysteem waarin een afschrikwekkende eigenschap is gerelateerd aan een waarschuwingssignaal. Bovendien zijn ze begiftigd met meerdere structuren en kenmerken die hen helpen om onopgemerkt te blijven voor hun roofdieren.

• Homochroom. Door hun vormen en kleuren kunnen ze camoufleren met waterplanten en de omgeving.
• Spicula. Deze naaldachtige verlengstukken van het lichaam helpen hen zich te verdedigen. Sommige verwerven ze van de sponzen die ze eten.
• Afscheiding van giftige biologische producten, waardoor ze giftig zijn.
• Slechte smaak. Dit leert roofdieren ze niet te eten als ze ze eenmaal geproefd hebben.

Enkele rariteiten

Binnen de groep zeeslakken zijn er veel verschillende soorten. Sommige zijn bijvoorbeeld ongevaarlijk, maar imiteren het uiterlijk van giftige soorten om gevaarlijk te lijken.

• Glaucus atlanticus. De blauwe glaucus heeft een verbazingwekkende kleur en een heel vreemd uiterlijk. Het is echter de meest dodelijke soort die er bestaat.
• Elysia Chlorotica. Dit exemplaar kan fotosynthese uitvoeren dankzij de chloroplasten van algen die het consumeert. Met zonne-energie voeren de chloroplasten de fotosynthese uit en de zeeslak voedt zich met de producten daarvan.
• Ceratosoma gracillimum. De Indonesische ceratosoma leeft in symbiose met een keizersgarnaal die hem schoonhoudt. In ruil daarvoor vervoert de zeeslak hem en vergemakkelijkt het verkrijgen van voedsel.

Een geschenk voor de ogen

Zoals je ziet is het mariene ecosysteem het meest gevarieerde dat er bestaat. En van alle organismen die erin leven blijven (ondanks hun methoden van camouflage) de zeeslakken zeker niet onopgemerkt. Deze juwelen van de zee zijn een geschenk voor de ogen.

Dankzij de heterogeniteit van hun uiterlijk, vormen en kleuren zijn het beslist unieke wezens. Hun kenmerken laten zien dat grootte uiteindelijk geen belemmering is als een dier over de meest effectieve strategieën en de meest overtuigende verdedigingsmechanismen beschikt.

Tot slot willen we benadrukken dat dezelfde methoden waardoor ze onopgemerkt blijven, het vinden en identificeren van deze juwelen van de zee ook zo moeilijk maken.