We vertellen over de laatste honden van Tsjernobyl
Geschreven en geverifieerd door de dierenarts Eugenio Fernández Suárez
De kernramp in Tsjernobyl staat nog steeds in het collectieve geheugen van de mensheid gegrift, jaren nadat hij heeft plaatsgevonden. Niemand mag de meest inspirerende overlevenden ooit vergeten – de honden van Tsjernobyl.
In 1986 vond een van de ernstigste milieurampen in de menselijke geschiedenis plaats. Het was de meest verschrikkelijke kernramp die ooit gebeurd is.
Op 26 april van dat jaar, raakte een kerncentrale in het huidige Oekraïne (dat toen nog deel uitmaakte van de USSR) oververhit. De straling die werd geproduceerd was 500 keer sterker dan de bom op Hiroshima.
De explosie die plaatsvond veroorzaakte de dood van 31 mensen, en 100.000 mensen moesten plotseling worden geëvacueerd. Ook stelden ze een inperkingsplan op om het gebied rond de kerncentrale vrij te maken tot een straal van 30 kilometer. Desondanks hebben miljoenen mensen in gebieden met meer of minder vervuiling gewoond.
Tsjernobyl – een wildreservaat?
Hoewel vandaag de dag een enorme sarcofaag van 30.000 ton de vorige vervangt, is er een exclusief gebied dat bekend staat als de ‘vervreemdingszone’. De enige bewoners zijn mensen die er illegaal wonen, maar de biodiversiteit lijkt toe te nemen.
Na de ramp werden de naaldbomen rond de centrale rood- en goudkleurig, waardoor mensen het “het rode bos” zijn gaan noemen. De meeste dieren stierven, of werden onvruchtbaar. De laatste paar jaren is het bos echter een toevluchtsoord geworden voor wilde dieren.
Omdat er geen menselijke activiteit is, zijn de wilde dieren teruggekeerd en men heeft er zelfs over nagedacht om van het bos een reservaat te maken. De waarheid is dat ondanks de ramp de biodiversiteit in het gebied is toegenomen en op de lange termijn zelfs verbeterd.
Het lijkt ongelooflijk, maar met uitsterven bedreigde beren, lynxen, wolven en vogels hebben dit territorium herontdekt nadat mensen het van hun hadden afgenomen.
Hoewel het misschien ideaal lijkt, hebben veel van deze dieren geen hoge levensverwachting en kampen ze met misvormingen die hun voortplanting belemmeren.
Sommige van deze veranderingen die door straling zijn veroorzaakt, zijn verrassend, zoals het veranderde patroon van een spinnenweb.
De erbarmelijke toestanden van de honden van Tsjernobyl
Andere dieren, vooral honden, zwerven echter over de straten die door de kernramp zijn getroffen. Dit zijn de afstammelingen van honden die het besmette gebied niet uit konden komen. Zij zijn erin geslaagd te overleven, en leven in de ruïnes van de stad.
Deze honden hebben geen gemakkelijk leven gehad. Hun ouders werden gescheiden van hun baasjes, die op de bus moesten stappen om nooit meer terug te keren. Ondertussen moesten hun nakomelingen leven tussen de wilde dieren, zonder hulp van mensen. Tarzan is bijvoorbeeld een puppy wiens moeder verslonden werd door wolven. De toeristenbegeleiders van Tsjernobyl zorgen nu voor hem.
De omstandigheden zijn niet gemakkelijk. Behalve het hoge stralingsniveau dat een verminderde vruchtbaarheid en levensverwachting van deze dieren veroorzaakt, zijn er maar weinig plekken om te schuilen tijdens de strenge winters van dit gebied in Oost-Europa.
De meeste honden in Tsjernobyl worden niet ouder dan dan zes jaar door de radioactiviteit in hun lichaam.
Veel dieren zijn afgemaakt na de ramp. Sommigen is het echter gelukt te overleven, en er wordt geschat dat er zo’n 300 wilde honden zijn in het gebied van 2600 vierkante kilometer. De honden van Tsjernobyl overtreffen het aantal mensen dat er woont, dus de meerderheid heeft geen baasje.
Toeristenbegeleiders – de hoop voor de honden van Tsjernobyl
Gelukkig hebben de honden de steun van de toeristenbegeleiders en het beperkte toerisme in het gebied. Ze blijven dichtbij de café’s die gebruik maken van de historische locatie voor toerisme in Europa.
Toeristenbegeleiders hebben ook kleine dierenasiels opgericht. Deze zijn de kleine oases waar honden iets kunnen eten of drinken, en waar ze beschutting hebben tijdens de koude Oekraïense nachten. Deze mensen betreuren het dat er niet meer hulp is voor de dieren in dit gebied.
Toeristen houden van de honden, hoewel sommigen huiverig zijn vanwege de hoge radioactiviteit. Het lijkt niet riskant om met ze te leven, maar sommige toeristenbegeleiders kiezen ervoor om ze te ontwijken om problemen te voorkomen. De meesten kunnen echter de charmes van deze dieren niet weerstaan, die alleen op zoek zijn naar het gezelschap dat ze ooit hadden, maar nu kwijt zijn geraakt.
Een toekomst voor de honden van Tsjernobyl
Sommige niet-overheidsorganisaties, zoals het Clean Futures Foundation, helpen deze dieren door het oprichten van dierenartspraktijken, en vaccineren deze honden tegen ziektes als hondsdolheid en het parvovirus.
Ze hebben er zelfs één in de oude centrale opgericht, zodat de zeldzame inwoners van het gebied hun huisdieren daarheen kunnen brengen. Deze locatie biedt ook zorg aan zwerfhonden.
Gelukkig worden de zwerfhonden in het gebied gecastreerd om de voortplanting terug te dringen. Ze kunnen de honden niet uit het gebied weghalen om ze te laten adopteren. Dat zou slecht zijn voor de menselijke gezondheid.
Als er echter meer honden worden geboren, moeten ze dus daar blijven wonen. Daarom is het uiteindelijke doel om ervoor te zorgen dat er geen honden rondzwerven in Tsjernobyl.
Helaas ondervinden niet alleen mensen schade door dit soort rampen, maar ook dieren. Er zijn gelukkig mensen die zich bekommeren om de honden van Tsjernobyl, en die ervoor zorgen dat ze gevoed en gelukkig zijn.
Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.