Lymfoom bij katten: oorzaken, symptomen en behandeling

Geschreven en geverifieerd door de bioloog Samuel Sanchez

Laatste update: 21 december, 2022

Naar schatting zal 1 op de 5 katten in de loop van zijn leven kanker krijgen, een kans die fors toeneemt met de leeftijd van de katachtige. Sommige zijn ernstiger en moeilijker te behandelen dan andere, maar lymfeklierkanker bij katten heeft een rampzalige prognose zonder behandeling. Lymfoom bij katten zorgt voor een levensverwachting van 4 weken als ze geen behandeling van een dierenarts krijgen.

Deze vorm van kanker bij katten is systemisch en zeer moeilijk te behandelen. Met de aanbevolen therapie kan men de overleving van de patiënt echter enigszins verlengen. Ontdek met ons de oorzaken, symptomen en behandeling van lymfeklierkanker bij katten in de volgende paragrafen.

Wat is lymfeklierkanker bij katten?

Eerst en vooral moeten we benadrukken dat de term “kanker” verwijst naar een heterogeen geheel van ziekten. Ze hebben echter allemaal iets gemeen. Ongeacht hun plaats ontstaat bij deze aandoeningen altijd atypische celgroei door de genetische mutatie van een lijn cellen.

Normaal gesproken ontstaat door de ongebreidelde groei van een bepaald weefsel een tumor, die kan uitgroeien en uitzaaien naar andere delen van het lichaam, waardoor de gevreesde metastase ontstaat. De rest van de tumoren die in het lichaam verschijnen zullen voortkomen uit het eerste brandpunt van kwaadaardige cellen, daarom worden ze als secundaire kankers beschouwd.

Zoals aangegeven door VCA Ziekenhuizen (Engelse link) is katachtig lymfoom anders dan gewone kankers, omdat het systemisch optreedt. Deze ziekte ontstaat door een overmatige proliferatie van lymfocyten (witte bloedcellen) die door het bloed en het lymfestelsel reizen, zodat de verschijnselen van de ziekte algemeen zijn.

Lymfeklierkanker is een veelvoorkomende vorm van kanker bij katten. Het treft 48 op de 100.000 dieren en vertegenwoordigt 30% van alle kankersoorten bij katten.

Soorten en symptomen

Lymfeklierkanker bij katten kan ingedeeld worden naar het type van de overmatig woekerende cellen (B of T lymfocyten) of naar de plaats van de kwaadaardige neoplasma-activiteit. We bespreken nu de verschillende soorten die er vanuit veterinair oogpunt bestaan en de symptomen die ze veroorzaken.

Gastro-intestinaal lymfoom

Zoals de naam al doet vermoeden, is dit de soort lymfoom die het duidelijkst het maag-darmkanaal van de kat aantast. Het is de meestvoorkomende variant binnen deze pathologische groep, want het reageert op 50-70% van de lymfomen bij katachtige huisdieren. Het verschijnt vooral op oudere leeftijd, tussen 9 en 13 jaar.

Deze kankersoort kan hooggradig (snelle uitbreiding) of laaggradig (langzame deling), wat bepaalt hoe snel de klinische verschijnselen zich ontwikkelen. Van de belangrijkste belichten we de volgende:

• Gewichtsverlies
• Voortdurend braken
• Diarree
• Gebrek aan eetlust

Mediastinaal lymfoom

Zoals de dierenartsenportalen aangeven, tast dit soort kanker de lymfeklieren van het mediastinum (gelegen in het midden van de ribbenkast) en de thymusklier aan. De overgroei van lymfocyten kan druk uitoefenen op de borstkas van het dier en zo het ademen bemoeilijken. Het komt ook vaak voor dat de slokdarm onder druk komt te staan, wat het slikken bemoeilijkt.

Deze variant komt voor bij katten jonger dan 2 jaar.

Divers lymfoom

In dit geval treedt celovergroei op in verschillende delen: het centrale zenuwstelsel, de neusholte, de huid, de nieren, en andere gebieden. Het meest aangetaste gebied is meestal de neusholte en deze variant gaat gepaard met vreemde afscheidingen en ademhalingsmoeilijkheden. Het komt het meest voor bij katachtigen tussen de leeftijd van 5 en 9 jaar.

De algemene symptomen zijn in alle gevallen apathie, gewichtsverlies en eetproblemen. Ademhalingsmoeilijkheden zijn typisch voor mediastinaal lymfoom.

Oorzaken van lymfeklierkanker bij katten

Praten over precieze causaliteit bij elke kankersoort is ingewikkeld, want de meeste kwaadaardige tumoren worden veroorzaakt door een veelheid van factoren, zoals de omgeving, de genetica en de algemene gezondheid van het dier. Sommige van de genoemde varianten staan echter in verband met andere medische aandoeningen.

Zo wordt mediastinaal lymfoom in 80% van de gevallen in verband gebracht met het feline leukemievirus (FeLV). Deze besmettelijke stof vestigt zich in het beenmerg. Dit is de plaats waar alle bloedlichaampjes worden aangemaakt, ook de lymfocyten). Het verband is dus gemakkelijk voor te stellen. 30% van de lymfomen in de nieren kan men in verband brengen met FeLV.

Diagnose van een lymfoom bij katten

De symptomen van deze kankersoort zijn vrij aspecifiek, dus kunnen verschillende tests nodig zijn om de ziekte op te sporen. Eerst wordt altijd een bloedonderzoek gebruikt om systemische afwijkingen op te sporen. Dit alleen geeft echter niet de volledige diagnose.

Röntgenfoto’s, echografie, of CT-scans zullen ook nodig zijn om de problematische tumormassa te vinden. Als deze eenmaal ontdekt is voert de dierenarts een biopsie of fijne aspiratie uit om een monster van de groep cellen te verkrijgen. Als de lymfocyten abnormaal zijn en overgroeien, is de diagnose van lymfoom bij katten bevestigd.

Behandeling van een lymfoom bij katten

Lymfoom bij katten zal men altijd met chemotherapie behandelen. Dit omdat de professionals te maken hebben met een systemische ziekte die zij niet met alleen een chirurgische resectie kunnen verhelpen.

Laaggradige aandoeningen kan men behandelen met de combinatie van de geneesmiddelen prednison en chlorambucil 20 mg/m2. Snelgroeiende lymfomen daarentegen vereisen agressievere chemische injecties.

Men kiest alleen voor bestralingstherapie en chirurgie in heel specifieke gevallen, zoals neus- of buiklymfomen. Dit is echter een zeer zeldzaam protocol.

Anderzijds, als geen van deze benaderingen mogelijk is (vanwege de broosheid van het dier en zijn leeftijd), zal gekozen worden voor een palliatieve behandeling. Deze is op basis van alleen het toedienen van prednisolon. Dit is een steroïde die de progressie van de ziekte met 2 tot 4 maanden vertraagt.

Gelukkig is chemotherapie voor katten een zeer goed te verdragen aanpak. Slechts 10% van de dieren krijgt symptomen als braken, diarree en duizeligheid.

Prognose

Lymfeklierkanker bij katten die niet met chemotherapie behandeld wordt, veroorzaakt meestal de dood van de kat in minder dan 4 weken. Aan de andere kant kunnen katten die alleen met prednisolon behandeld worden nog 60-90 dagen langer overleven. Dit is echter niet in alle gevallen gegarandeerd.

Met de juiste aanpak gaat 75% van de katten een duidelijke periode van remissie in. Hun gemiddelde levensverwachting, zelfs als alles goed gaat, is echter maar ongeveer 6 maanden, want terugvallen komen heel vaak voor. Helaas geldt voor deze aandoening een zeer slechte algemene prognose en soms is de enige optie palliatieve zorg tot de dood.