Lymfoedeem bij honden: symptomen, oorzaken en behandeling

Lymfoedeem bij honden wordt veroorzaakt door een storing in het lymfestelsel. Dit is een netwerk van organen, kanaaltjes en vaten waardoor lymfe circuleert. Deze doorzichtige en witachtige vloeistof is belast met het transport van immuuncellen (vooral lymfocyten) en chyle, de vloeistof die uit de darmen komt en eiwitten en vetten bevat.

Hoewel sommige rassen meer vatbaar zijn voor lymfoedeem, is de waarheid dat elke hond er last van kan hebben. Daarom brengen we je in dit artikel alles wat je moet weten over deze ziekte, de oorzaken ervan, en hoe ze behandeld wordt. Mis het niet.

Wat is lymfoedeem?

Lymfoedeem bij honden is de ophoping van vocht in de interstitiële ruimte, de ruimte rond de cellen. In dit geval komt het vooral voor ter hoogte van het onderhuidse weefsel. De oorzaak van deze ophoping ligt in een storing van het lymfatisch netwerk, of het nu gaat om lymfeklieren, bloedvaten of organen.

Lymfoedeem is erfelijk, chronisch, en kan een ziekte op zich zijn of naast andere ziektebeelden voorkomen. Dit leidt tot het onderscheid tussen primair lymfoedeem (als het probleem in het lymfestelsel zelf zit) of een secundaire ziekte aan andere pathologische processen. Soms verschijnt deze ophoping van interstitiële vloeistof na een operatie.

Symptomen van lymfoedeem bij honden

Het belangrijkste teken dat je bij je hond aantreft is zwelling van het aangedane gebied. Het wordt het vaakst gezien aan de voorste ledematen, de geslachtsdelen, de buik en de oren. Deze gezwollen plek is kenmerkend omdat ze de volgende eigenschappen heeft:

• Als het in een ledemaat verschijnt, begint het meestal in het meest distale gebied door het effect van de zwaartekracht. Zo zie je bij de hond eerst gezwollen tenen, maar na verloop van tijd verspreidt het zich door ophoping naar de romp.
• Als je op de aangedane plek drukt, blijft de aftekening enkele seconden aanhouden.
• De huid op de aangedane plek is meestal dunner en ziet er poreus en broos uit.
• Het is meestal pijnloos.
• In tegenstelling tot zwellingen voelt lymfoedeem niet warm aan, en is het ook niet kouder dan normaal.
• Soms kan de dierenarts de lymfeklieren in het gebied niet door palpatie vinden.

Door het ongemak van deze zwelling kan de hond minder actief zijn. Als ze pijn hebben, zie je ze aan de plek likken en knabbelen, maar dat mag je ze niet toestaan, want dit kan wonden veroorzaken die later moeilijk te behandelen zijn, en een gemakkelijke toegangszone voor infecties vormen.

Oorzaken

Afhankelijk van of het primair of secundair is, heeft lymfoedeem bij honden verschillende oorzaken. Hier kun je ze afzonderlijk bekijken:

• Primair lymfoedeem. Dit wordt meestal veroorzaakt door gebreken in de ontwikkeling van de lymfevaten en lymfeklieren. Dat wil zeggen dat het aangeboren is. Rassen als de bulldog, Duitse herder, labrador retriever, Duitse mopshond, en teckel zijn vatbaar voor deze aandoeningen.
• Secundair lymfoedeem. als een andere pathologie deze ziekte veroorzaakt, is dat meestal het optreden van tumoren, obstructie van lymfevaten, operaties, trauma en ontstekingsziekten.

Om te bepalen waar de oorsprong van het probleem ligt, is het nodig een reeks diagnostische onderzoeken op de hond uit te voeren. Deze omvatten bloedonderzoek, urineonderzoek, huidbiopsie, contrastradiografie (om de toestand van de lymfeklieren te zien), of magnetische resonantie beeldvorming.

Deze tests worden ook gebruikt om een differentiële diagnose te stellen met andere ziekten, zoals veneus oedeem.

Behandeling

Omdat het een chronische aandoening is, is er geen behandeling die lymfoedeem bij honden definitief kan genezen. Wel kunnen deze hondachtigen kwaliteit van leven hebben. Daarvoor moet de eigenaar wel snel ingrijpen zodra er zwelling ontdekt is. Enkele van de gebruikte technieken zijn als volgt:

• Robert-Jones drukverband (Engelse link). Vrij nuttig bij het begin van het ontstaan. Het helpt namelijk voorkomen dat vocht zich ophoopt in het distale gebied van de poten.
• Stijve zwachtels. Bij verder gevorderde stadia gebruikt de dierenarts meestal een spalk of gips.
• Geneesmiddelen. Op korte termijn kan het behandeld worden met diuretica. Deze behandeling moet echter wel uitgebreid worden. Tocoferol nicotinaat en natriumsulfonaat hydraat worden de laatste jaren uitgetest, omdat ze goede resultaten lijken te geven.
• Chirurgie. Als al het andere faalt, neemt men zijn toevlucht tot chirurgisch ingrijpen. In het algemeen kiest de dierenarts voor verwijdering van het oedemateuze weefsel, een reconstructie ervan of, in het ergste geval, amputatie van het ledemaat.

Als een andere ziekte het lymfoedeem veroorzaakt, dan zal de behandeling erop gericht zijn die ziekte eerst te verhelpen.

Zoals je ziet is het heel belangrijk om naar de dierenarts te gaan zodra de eerste symptomen verschijnen. Het kan het verschil betekenen tussen gewoon een verband om je hond doen of dat ze in de operatiekamer belanden.

Bovendien lijken veel van de symptomen van lymfoedeem op die van veneuze stase, hart- of nierfalen, cirrose en hypoproteinemie, dus een differentiële diagnose is nodig voor je een behandeling begint.