Borsttumoren bij katten: oorzaken, symptomen en behandeling

Geschreven en geverifieerd door de bioloog Samuel Sanchez

Laatste update: 21 december, 2022

Praten over tumoren is voor niemand prettig, omdat ze worden geassocieerd met lijden, chemotherapie, vechten en soms de dood. Niet alle tumormassa’s zijn kwaadaardig, maar dat is altijd het eerste vermoeden en we moeten zo snel mogelijk handelen. In het geval van borsttumoren bij katten is het niet anders.

Zoals aangegeven door het Flint Animal Cancer Center (Engelse link), ontwikkelt 1 op de 5 katten tijdens hun leven kanker, vooral op oudere leeftijd. Helaas, in tegenstelling tot honden, is de overgrote meerderheid van borsttumoren bij katten kwaadaardig. Als je meer wilt weten over dit onderwerp, raden we je aan om verder te lezen.

Wat zijn borsttumoren bij katten?

Volgens de Cancer Dictionary is een tumor een abnormale weefselmassa die ontstaat wanneer cellen zich meer vermenigvuldigen dan zou moeten of niet afsterven. Deze formaties kunnen in praktisch alle delen van het lichaam voorkomen. Dat komt omdat de cellen waaruit ons lichaam bestaat van tijd tot tijd moeten worden vervangen en gerepareerd.

Zoals je je kunt voorstellen, beginnen tumoren in de toestand die het hier betreft te groeien en zich vast te hechten aan de borstklieren. Vrouwelijke katten hebben in totaal 8 tepels. De tumoren verschijnen in de beginfase als zeer kleine en stevige knobbeltjes die aan de borstklier zijn bevestigd.

Zoals aangegeven door het Cornell Feline Health Center (Engelse link), zal 30 tot 40% van de katten op enig moment in hun leven kanker krijgen. Bij 1/3 van de gevallen gaat het om kwaadaardige borsttumoren. 95% van de tumormassa’s komt voor bij vrouwtjes, en het is het derde meestvoorkomende kwaadaardige neoplasma bij deze gedomesticeerde soort.

Borsttumoren bij katten zijn een van de meestvoorkomende vormen van kanker bij deze soort.

Soorten borsttumoren bij katten

Tumoren zijn onderverdeeld in twee categorieën, afhankelijk van de ernst van de aandoening: kwaadaardig en goedaardig. We zullen de eigenschappen van beide soorten hieronder beschrijven.

Goedaardige tumor

Helaas vertegenwoordigen goedaardige massa’s slechts 10-15% van de borsttumoren bij katten. Deze zijn zelfbeperkt en groeien maar tot op zekere hoogte. Ze verspreiden zich niet naar andere delen van het lichaam van het dier. De prognose is veel beter dan die van zijn tegenhanger.

Kwaadaardige tumor

Bij 85-90% van de borsttumoren bij katten gaat het om kwaadaardige exemplaren. Dit betekent dat een cellijn is gemuteerd en ongebreideld groeit. Daardoor ontstaat er een neoplastische massa die zich vervolgens naar andere delen van het lichaam kan verspreiden. Er zijn verschillende soorten kanker die de borsten van katten aantasten, maar adenocarcinoom komt het meest voor.

Adenocarcinomen zijn kankers van de klierweefsels. Ze hebben de neiging zich te verspreiden naar de longen, het borstvlies, de lever, de bijnieren, de nieren en andere delen van het lichaam.

Hoewel het maken van het onderscheid tussen kwaadaardige en goedaardige tumoren erg handig is, zijn er bepaalde concepten om in gedachten te houden. Onder hen benadrukken we het volgende:

• Een goedaardige tumor kan na verloop van tijd in een kwaadaardige veranderen.
• De aanwezigheid van meerdere borsttumoren vereist individuele analyse, omdat ze van verschillende typen kunnen zijn.
• Binnen dezelfde tumor kan er een mengeling van goedaardige en kwaadaardige cellen zijn.

Symptomen van borsttumor bij katten

Zoals we eerder al zeiden, is het meestvoorkomende symptoom van deze aandoening de aanwezigheid van een kleine knobbel (of meerdere) onder de huid in de buikstreek van de kat. Het komt meestal voor in de buurt van of in een van de tepels. Er kunnen echter ook tekenen van uitzaaiing naar andere borstklieren kunnen worden waargenomen.

Soms produceert de tumormassa etter. Daardoor ontstaat een open wond en drainage van pus en bloed. Hierdoor zal de  kat het aangedane gebied overmatig likken. Ook zal de kat duidelijke tekenen van pijn vertonen, vooral wanneer hij in bepaalde posities komt.

In het geval van kanker die al is uitgezaaid naar andere delen van het lichaam, worden de symptomen algemeen. De kat zal minder eten en lusteloos zijn. Daarnaast zal het dier minder bewegen en mogelijk ademhalingsproblemen hebben.

Mogelijke oorzaken

Praten over causaliteit bij het ontstaan van borsttumoren bij katten is zeer complex, omdat er op klinisch niveau onvoldoende bekend is over deze processen. We weten echter wel dat blootstelling van de kat aan haar voortplantingshormonen de kans op het ontwikkelen van borstkanker drastisch verhoogt.

Interessant is dat men gelooft dat de concentratie van oestrogeen en progesteron in het bloed de groei en activering van borstcellen zou kunnen bevorderen. Dat zou vervolgens de kans op het ontwikkelen van een borsttumor vergroten.

Katten die op de leeftijd van 6 maanden zijn gecastreerd, hebben slechts 9% kans om carcinomen te ontwikkelen. Deze waarde moet met 7 worden vermenigvuldigd bij katten bij wie dat niet is gedaan.

De beste preventiemethode is altijd om de kat te castreren door middel van ovariotomie. De kans op het ontwikkelen van borstkanker na de ingreep is zeer klein.

Diagnose van een borsttumor bij katten

Het eerste deel van het diagnosticeren van deze aandoening is het lichamelijk onderzoek. Daarbij kunnen een of meer massa’s in de buik van de kat worden gelokaliseerd. Voorafgaand aan laboratoriumtests wordt aanbevolen om een reeks röntgenfoto’s en bloedonderzoeken op het dier uit te voeren.

Niet alle borsttumoren bij katten zijn kwaadaardig. Het is echter noodzakelijk om het dier er zo snel mogelijk aan te opereren en mogelijke metastasen te evalueren.

Nadat de algemene gezondheid van de kat is geverifieerd, wordt meestal een monster van de tumormassa verkregen door aspiratie met een fijne naald. Het monster wordt met verschillende technieken geobserveerd en er wordt bevestigd of de massa kwaadaardig is of niet. Helaas is de diagnose bijna altijd de meest gevreesde.

Behandeling

Chirurgische verwijdering van de tumor moet altijd de eerste stap zijn, of deze nu goedaardig of kwaadaardig is. Als de tumor niet kwaadaardig is, is de kans groot dat deze procedure voldoende is en dat het dier volledig zal genezen. Aan de andere kant, als de tumoren wel kwaadaardig zijn, wordt het veel gecompliceerder.

Naast tumorverwijdering is bij kanker meestal een resectie van de gehele borstklier en bijbehorende lymfeklieren nodig. Chemotherapie wordt ook gebruikt bij katten met tekenen van uitzaaiing of zeer grote tumoren waarvan de verspreiding praktisch onvermijdelijk is.

Laatste opmerkingen

Een goedaardige borsttumor bij katten veroorzaakt geen grote problemen en het dier is na een operatie genezen. Bij kwaadaardige gevallen komt hij bij 66% van de katten echter na een tijdje terug.

De overlevingskans hangt sterk af van de grootte van de tumor. Als die groter is dan 3 centimeter dan is de levensverwachting 6 maanden, maar ze kunnen tot 2 jaar leven met tumoren die kleiner zijn dan 2 centimeter.

Naast al het bovengenoemde is het de moeite waard om erop te wijzen dat de meeste borsttumoren verschijnen wanneer het dier ouder is. Meestal ontstaat dit probleem op de leeftijd van 11-12 jaar.

Om deze en vele andere redenen is het erg moeilijk om de gemiddelde levensverwachting van een kat met borstkanker in te schatten. Uiteindelijk hangt de prognose af van de snelheid van detectie, de gebruikte aanpak en een beetje geluk.