Abcessen bij katten: oorzaken, symptomen en behandeling

Geschreven en geverifieerd door de dierenarts Daniel Aguilar

Laatste update: 08 september, 2023

De huid van dieren is werkelijk verbazingwekkend. Deskundigen beschouwen het als het grootste orgaan van het lichaam, en het is verantwoordelijk voor verschillende functies die de gezondheid van het dier beschermen. Ze is echter niet vrijgesteld van het manifesteren van verschillende ziekten en aandoeningen. Een van de meestvoorkomende problemen zijn abcessen bij katten.

Als je een kat in huis hebt, moedigen we je aan om verder te lezen! In de volgende regels delen we met je de basisprincipes van deze veelvoorkomende situatie, de kenmerken ervan, en de juiste manier om ze aan te pakken om secundaire complicaties te vermijden. Laten we aan de slag gaan!

Wat zijn abcessen bij katten?

Een abces ontstaat wanneer een aanzienlijke hoeveelheid purulent materiaal zich in een holte ophoopt. Abcessen bij katten vormen de meestvoorkomende bacteriële infectie bij deze soort. De gebruikelijke plaats waar dit voorkomt is de huid, maar elk orgaan kan door deze aandoening aangetast worden.

Op het eerste gezicht worden abcessen bij katten gezien als rode en ontstoken plekken. In sommige gevallen, waar de huid een ernstiger verwonding heeft opgelopen, vertoont de wond tekenen van zweervorming. Ongeacht waar op het lichaam van je huisdier je een abnormaliteit opmerkt, is het belangrijk je dierenarts te bezoeken voor een controle.

Oorzaken van abcessen bij katten

Een van de belangrijkste functies van de huid is te fungeren als een barrière van verdediging tegen vreemde stoffen die de omgeving bewonen. Als de huid verwond wordt, door een beet of krab van een andere kat, opent dat de deur voor opportunistische bacteriën om de huid te koloniseren en een reeks nadelige effecten te beginnen die tot de vorming van een abces kunnen leiden.

Naast het bereiken van wonden hebben ziektekiemen ook het vermogen om via andere wegen het inwendige van het lichaam van de katachtige binnen te dringen. Hun doel is om verre plaatsen in het dier te bereiken waar het voor hen haalbaar is om abcessen bij katten te veroorzaken. Hier zijn de belangrijkste:

• Bloedbaan. Als de bacteriën eenmaal de bloedsomloop bereikt hebben, zal de resulterende bloedvergiftiging in het algemeen het hele lichaam van je huisdier aantasten. Op dit punt kunnen in elk inwendig orgaan kattenabcessen ontstaan (de lever, de nieren en de alvleesklier zijn maar een paar voorbeelden).
• Luchtwegen. Soms kunnen katten per ongeluk niet-steriele vreemde deeltjes en ziektekiemen inademen die hun weg naar de longen vinden en de groei van abcessen op gang brengen.
• Gebitsprocessen. Het is een bekend feit dat de mond van een kat vol zit met bacteriën die in dit gebied ongevaarlijk zijn, maar voor andere gebieden gevaarlijk. Als in de bek kleine wondjes ontstaan die toegang geven tot deze ziektekiemen, vergemakkelijkt dat het ontstaan van abcessen.

Symptomen van abcessen bij katten

De symptomatologie van abcessen bij katten is niet altijd hetzelfde en hangt af van de aangetaste plek, de grootte ervan, en de bacteriën die erbij betrokken zijn. Je katachtige kan onrustig zijn, agressief, of zich vreemd gedragen door het ongemak dat de abcessen veroorzaken.

De pus kan er op verschillende manieren uitzien: vloeibaar, brokkelig of wasachtig. De druk die door deze ophoping wordt uitgeoefend geeft aanleiding tot de volgende verschijnselen:

• Ontsteking (meestal merkbaar bij huidabcessen).
• Erytheem (rood worden van de huid).
• Verhoging van de temperatuur van het getroffen gebied.

In sommige gevallen barsten de abcessen en wordt de toestand ingewikkelder door het ontstaan van fistels. Bovendien kunnen zo gemakkelijk bacteriën in het bloed van het dier terechtkomen (bacteriëmie).

Belangrijkste abcessen bij katten

Hoewel elk deel van de kat aangetast kan worden, zijn abcessen bij katten geneigd op bepaalde specifieke plaatsen te verschijnen. Hier laten we je de meestvoorkomende zien.

Perianale abcessen bij katten

Aan de randen van de anus liggen structuren die men anaalklieren noemt. Deze klieren lopen door hun plaats en functie, een groot risico op een infectie. Die infectie kan weer tot het ontstaan van nieuwe abcessen leiden. Het eerste duidelijke teken is de abnormale verkleuring van de plek.

Als het abces groeit en scheurt, komt er purulent materiaal uit en komt er een kenmerkende nare geur. De gevallen kunnen verergeren na het ontstaan van een perianale fistel en dit type abces bij katten is meestal erg pijnlijk. Het schoonmaken van de plek samen met het gebruik van antibiotica zal het ongemak sterk verminderen en zorgen voor een sneller herstel.

Bijtabcessen bij katten

Door het typische verdedigingsgedrag en de balts van katten komen bijtwonden heel vaak voor. Deze schaafwonden, hoe klein ze ook lijken, zullen waarschijnlijk geïnfecteerd raken. Dat komt door de hoge bacteriële belasting die het speeksel van de kat heeft (en nog meer als het wild is).

Wees voorzichtig, want ook al lijkt de verwonding aan de buitenkant goed te genezen, inwendig kan er een ophoping van pus zijn die de genoemde reacties oproept. Ontsmet de gewonde plek om de kans op infectie te verkleinen en vraag zo mogelijk een professionele medische beoordeling.

Tandabces bij katten

Als katachtigen processen van gingivitis of parodontitis doormaken, vormen zich kleine laesies in het slijmvlies die toegang geven aan ziektekiemen en bij katten abcessen kunnen veroorzaken. Hoewel het niet gemakkelijk is in de bek van de kat te kijken, zal het gemakkelijk zijn deze aandoening vast te stellen doordat de kat moeite heeft met eten en door de pijn minder eetlust heeft.

Omdat het zo moeilijk is een kat met pijn te hanteren, kun je de situatie het beste in handen van een dierenarts laten. Na je kat nagekeken te hebben zal de dierenarts eventuele aangetaste tanden trekken. Ook zal hij of zij het getroffen gebied grondig behandelen om de algehele situatie te verbeteren.

Diagnose van abcessen bij katten

De meeste katten die naar de dierenarts gebracht worden zullen een voelbare massa hebben, warm bij het aanraken, die bij aanraking pijn veroorzaakt. Bij lichamelijk onderzoek kan de knobbel scheuren en een vies ruikende, groengele tot bruinachtige substantie uitstoten. Dat is het meest opvallende teken van abcessen bij katten.

Andere tests zijn nodig om inwendige abcessen te diagnosticeren. Beeldvormende studies zoals röntgenfoto’s en echografie kunnen gebruikt worden om de inwendige structuren van het lichaam te onderzoeken. Als je huisdier een vreemde inwendige knobbel heeft, kan dit wijzen op een abces.

Behandeling van abcessen bij katten

Als de ziekte eenmaal gediagnosticeerd is, is het tijd om met de behandeling te beginnen. De medische behandeling is als volgt:

Antibioticum-behandeling

Zoals bij elke soort infectie is een antibioticum-behandeling van essentieel belang. Voor het beste resultaat is het raadzaam vooraf een test van het type antibiogram (Engelse link) uit te voeren. Breedspectrum-geneesmiddelen (tegen verschillende soorten bacteriën) zoals cefalosporines, clindamycine, en alle penicilline-derivaten worden aanbevolen.

Ongeveer 48 uur na het begin van de behandeling verwachten de deskundigen dat de abcessen in omvang afnemen. Bij sommige katten met immunosuppressie (of met zeer resistente micro-organismen) zal de dierenarts een andere medische behandeling moeten kiezen.

Drainage en reiniging

Om abcessen bij katten uit te roeien, is het nodig de infectiebron weg te nemen. Om dat te doen zal de dierenarts een kleine dosis verdoving toedienen. Dan maken ze een insnijding in het onderste deel van de laesie en zuigen de purulente vloeistof eruit.

Als er gebieden van necrotisch weefsel zijn, moeten die verwijderd worden om de genezing te bevorderen. Om de hele inhoud van het abces te verwijderen, zullen ze een zoutoplossing gebruiken om het schoon te maken. De arts kan besluiten een vast soort drainagesysteem aan te brengen om het abces de komende dagen continu af te voeren.

Hoe abcessen bij katten te voorkomen

Als er wondjes op de huid van je huisdier zitten, raden we aan de plek te scheren en met een zoutoplossing en antisepticum schoon te maken. Dek de wond niet af, want het is belangrijk dat ze kan luchten om het genezingsproces te bevorderen.

Blijf de verwonding van je huisdier in de gaten houden. Merk je dat het niet verbetert, ga dan naar de dokter voor een beoordeling. Abcessen bij katten geven meestal niet veel complicaties bij de diagnose noch bij de behandeling. Toch is het belangrijk je dierenarts over de situatie te raadplegen; laat een klein probleem niet uit de hand lopen.