Waarom hebben katten een hekel aan water?

Geschreven en geverifieerd door de bioloog Samuel Sanchez

Laatste update: 24 januari, 2023

Het idee dat katten een hekel hebben aan water is een van de meest verbreide vooroordelen van de populaire cultuur. Zelfs als er evolutionaire mechanismen zijn die de angst van de katachtigen voor deze vloeistof zouden kunnen rechtvaardigen, lijkt het erop dat de persoonlijkheid van elk dier meer conditioneert dan zijn genetische code.

Naast een angst opgewekt door onbekendheid, zijn katten bang voor water vanwege negatieve ervaringen, het gevoel overweldigd te worden door hun natte vacht, of zelfs hun vermogen om de chemicaliën in het water te ruiken. Hier laten we je zien waarom dit gedrag zo wijdverbreid is in de kattenwereld.

Over de evolutionaire geschiedenis van katten

Volgens archeologische studies is de huiskat (Felis silvestris catus) een directe afstammeling van de Afrikaanse kat Felis silvestris lybica. Dit is een katachtige ondersoort die inheems is in Noord-Afrika en het Midden-Oosten.

Aangenomen wordt dat boeren uit het Midden-Oosten ongeveer 10.000 jaar geleden in contact kwamen met deze wilde katten. Een reden om ze te domesticeren zou kunnen zijn dat boerendorpen last hadden van knaagdierplagen, zodat ze de aanwezigheid van deze katten in hun straten en velden toestonden en aanmoedigden.

Hier is sprake van een symbiotische relatie, omdat katten voedsel verkregen en menselijke nederzettingen plagen uitroeiden, met alle voordelen van dien. Nauw contact gedurende honderden jaren zou het ontstaan hebben veroorzaakt van de relatie die we nu kennen.

Waarom is dit relevant voor het begrijpen van het feit dat katten een hekel hebben aan water? Nou, zoals we al zeiden, zijn deze huiskatten directe afstammelingen van een soort die typisch is voor het Oosten. Het is een gebied met een landschap dat gedomineerd wordt door dorre gebieden, woestijnen en graslanden.

We hebben het uiteraard over een gebied waar water schaars is, dus de naaste verwant van de huiskat heeft geen behoefte om deze vloeistof van nature te benaderen. Bovendien, omdat hun dieet voornamelijk gebaseerd is op knaagdieren en vogels, hoeven ze zich niet naar rivieroevers te wagen op zoek naar prooi, op een paar uitzonderingen na.

De natuurlijke habitat van de Afrikaanse kat ligt in savannes en steppen, gebieden die bekend staan om hun gebrek aan water. Daarom heeft hij nooit leren zwemmen.

Waarom hebben katten een hekel aan water?

Afgezien van hun voorouderlijke genetische toestand, zijn huiskatten door de jaren heen niet geëvolueerd om in contact te komen met water. Daarom veroorzaakt blootstelling aan water hen op verschillende manieren ongemak. Enkele van de gevoelens van ongemak die een badende katachtige ervaart zijn de volgende.

• De vacht van katten is niet gemaakt om in bad te gaan. Hij is niet waterdicht, dus wordt hij snel nat. Voor de katachtige is dit alsof hij een handdoek vol water over zijn lichaam draagt.
• Katten kunnen geuren waarnemen die mensen niet kunnen. Ze zijn dus in staat om de chemische verbindingen in het water aan te voelen. Deze kunstmatige en weinig bekende geur schrikt het dier af.
• De oren van katten zijn onevenredig groot in verhouding tot de rest van hun lichaam. Dit betekent dat er een groter risico is dat het water in de oren komt en infecties veroorzaakt.

Zoals we kunnen zien, zijn katten eenvoudigweg niet aangepast aan zwemmen, noch aan het in contact komen met water. Hun vacht raakt snel doorweekt, wat hun lopen belemmert en hun lichaamsgewicht verhoogt. Ook vullen hun oren zich gemakkelijk met vocht, waardoor het dier een zeer onaangenaam gevoel krijgt.

Moet je je kat in bad doen?

Na de bovengenoemde feiten is het logisch dat je deze vraag stelt. Het eerlijke antwoord is dat het niet nodig is om het vaak te doen. Dat komt omdat deze katachtige voor zijn eigen hygiëne zorgt door te likken.

Toch is het vanaf de leeftijd van één jaar goed om de kat om de drie of vier maanden een bad te geven. Bontverkleuring, de vettige consistentie van de vacht en een slechte geur zijn onbetwistbare tekenen dat de kat een douche nodig heeft.

Er zijn uitzonderingen op de regel

Het is waar is dat de meeste katten een hekel hebben aan blootstelling aan water. Er zijn echter rassen zoals de Maine Coon. Die hebben een veel meer waterdichte vacht, zodat ze het niet erg vinden om af en toe een snelle duik te nemen.

Deze aanpassing is het resultaat van menselijke selectie. Dat is de reden dat het geen kenmerk is dat de soort in het algemeen definieert. Katten komen uit dorre en droge omgevingen, daarom is hun contact met water historisch gezien zeer beperkt.