Kankertypes die een hond kan opsporen

Geschreven en geverifieerd door advocaat Francisco María García

Laatste update: 21 december, 2022

Honden blijven ons keer op keer verrassen. Deze dieren hebben al meermaals bewezen dat ze de beste vriend zijn die een mens zich maar kan indenken. Je hebt waarschijnlijk wel gehoord over blindengeleidehonden. Maar ze kunnen ook worden ingezet om bommen, drugs en vermiste personen helpen op te sporen. En nu kunnen ze zelfs heel wat kankertypes detecteren.

Op pedagogisch vlak hebben honden trouwens bewezen dat ze jongere kinderen in de klas uitstekend kunnen helpen. Dankzij de honden slaagden de kinderen erin om beter te lezen. Ook op therapeutisch vlak is hun werk met kinderen met het Downsyndroom of autisme befaamd.

Honden kunnen kanker helpen detecteren

Honden die goed getraind zijn vormen tegenwoordig de beste waarschuwing voor mensen met epilepsie of diabetes. Ze zijn ook zeer efficiënt als in het opsporen van verschillende kankertypes.

Er zijn heel wat voorbeelden bekend van honden die hun eigenaars hebben gered door hun kanker vroegtijdig te helpen signaleren.

Het vermogen om de aanwezigheid van verschillende kankertypes in het menselijk lichaam op te sporen heeft de mythische reputatie van honden ongetwijfeld versterkt.

Het eerste geval deed zich eind jaren tachtig voor in het Verenigd Koninkrijk. Een vrouw ging naar de dokter nadat haar bordercollie zich verdacht had gedragen over een plek op haar lichaam. Het ging namelijk over een vlek die op één van haar benen was verschenen. Een dermatoloog kon de vlek al snel analyseren. De arts classificeerde het aanvankelijk als een goedaardig gezwel. Maar het zou uiteindelijk een melanoom in een vroeg stadium worden. Als ze het niet precies op dat moment hadden ontdekt dan zou het levensbedreigend kunnen zijn geweest.

Hoe doen ze het?

Het antwoord op de vraag hoe honden de aanwezigheid van kanker en kwaadaardige tumoren in het lichaam van mensen kunnen detecteren ligt in hun neus, waar wel zo’n 300 miljoen reukreceptoren in zitten.

Goedgetrainde honden kunnen kankertypes identificeren die zeker niet waarneembaar zijn door de menselijke neus (die trouwens slechts 5 miljoen reukreceptoren heeft). Hun reukprecisie is dusdanig ontwikkeld dat ze een druppel bloed in twee Olympische zwembaden nog zouden kunnen terugvinden.

Ze hebben zelfs de capaciteit om de aanwezigheid van de ziekte op te merken wanneer die nog in stadium 0 zit. Dat is een stadium dat geen enkele van de traditionele methodes kan opsporen.

Wat ze detecteren zijn vluchtige organische stoffen (VOS). Dat zijn kleine stofdeeltjes die worden geproduceerd door kwaadaardige gezwellen. Ze verspreiden zich over het hele lichaam.

Kankertypes die honden kunnen opsporen

• Prostaatkanker: De meest frequente kanker bij mannen, goed voor 21.3% van alle gevallen. De ziekte wordt gedetecteerd door honden via de urine met een nauwkeurigheid die varieert tussen 93% en 95%. In het Verenigd Koninkrijk gebruikt de Medical Detection Dogs Foundation deze dieren om “valse alarmen” te analyseren. De traditionele tests die worden gebruikt om deze ziekte op te sporen resulteren immers vaak in zo’n “vals alarm.”
• Eierstokkanker: De overlevingskans voor dit kankertype wanneer het in een vroeg stadium wordt ontdekt is 90%. Het grootste probleem is dat meer dan 60% van de gevallen wordt gediagnosticeerd wanneer de ziekte al ver gevorderd is en zich over het lichaam heeft verspreid. Een van de factoren die een snelle identificatie verhindert is dat al de symptomen, zoals constipatie of ontsteking, vaker geassocieerd worden met andere aandoeningen. Honden kunnen ons echter via de urine over de vorming van een tumor waarschuwen.
• Longkanker: Door de adem van een patiënt te ruiken kunnen heel wat honden die getraind zijn longkanker met een zekerheid van 100% opsporen.
• Huidkanker: In de eerst geregistreerde ‘anekdote’ waar we het eerder over hadden zagen we al een demonstratie van het vermogen van honden om deze vreselijke ziekte te identificeren vanaf een beginnend melanoom. In dit geval worden de dieren getraind om de geur waar te nemen die direct uit het lichaam van elke patiënt komt.
• Darm-, nier- en dikkedarmkanker: Met een zekerheid van meer dan 98% kunnen honden de aanwezigheid van tumoren in deze drie organen waarnemen. Ze doen dat met behulp van de adem van zieke mensen of via hun uitwerpselen.

Er zijn ook studies die de effectiviteit ondersteunen van honden die getraind zijn om borst– of blaaskanker op te sporen.

Opleiding

Rassen zoals labradors hebben een natuurlijke aanleg om hun neus te volgen en geuren op te sporen en worden dus het vaakst ingezet. Maar specialisten beweren dat elke hond kan leren om de ziekte vroegtijdig te detecteren en alarm te slaan.

De eerder vermelde vluchtige organische stoffen hebben een unieke geur, afhankelijk van welk lichaamsdeel aangetast is. Daarom worden honden specifiek per lichaamsdeel en geur getraind. Net zoals bij de opleiding als waakhond maken gezondheidsmedewerkers tijdens de opleiding gebruik van het principe van positieve bekrachtiging. Deze honden in opleiding kunnen dus op heel wat hapjes rekenen.