Hyperactieve huisdieren: waarom gebeurt het?

Geschreven en geverifieerd door de bioloog Samuel Sanchez

Laatste update: 21 december, 2022

Tijdens de pandemie raakten we eraan gewend veel meer tijd met onze huisdieren door te brengen. Dit was een heel heilzame zaak voor de baasje-dier band. Het hielp je waarschijnlijk je relatie met hen te versterken en je leven daarbij te verrijken. Ondanks alle voordelen die dit met zich meebrengt, kunnen we vreemd gedrag, zoals hyperactieve huisdieren, opmerken en weten we niet hoe we moeten reageren.

Hyperactiviteit, stereotiepe bewegingen en overprikkeling kunnen emoties zijn die bij onze huisdieren voorkomen en waar we voorheen geen weet van hadden.

Het is duidelijk dat de verandering van dynamiek die de recente lockdown ons oplegde ons allemaal getroffen heeft. Maar, behalve mensen, werd ook het leven van de dieren in ons huis verstoord. Ze brachten veel meer tijd in gezelschap door en kregen meer prikkels.

In dit artikel laten we je wat vreemd gedrag zien dat te maken heeft met de emoties van je huisdier (vooral bij honden, maar toegepast op zoogdieren in het algemeen). Als je nieuwsgierig bent naar het onderwerp, lees dan verder!

Te veel energie om thuis te zijn

Attention deficit hyperactivity disorder bij mensen (ADHD) is een neuropsychiatrische ontwikkelingsstoornis die in de kindertijd ontdekt wordt. Het wordt gekenmerkt door onoplettendheid, motorische rusteloosheid, en impulsief gedrag. Andere zoogdieren kunnen er ook aan lijden, maar bij honden wordt het vaak ten onrechte gediagnosticeerd.

Studies (Engelse link) hebben aangetoond dat honden met een kleiner gewicht (en dus kleiner van stuk) meer geneigd zijn nerveus en impulsief gedrag te vertonen.

Dit omvat gedrag zoals achter hun staart aanlopen, vliegen najagen, agressief zijn als ze geen toezicht hebben, en vijandigheid tonen tegenover vreemden. De redenen voor dit vooroordeel zijn niet helemaal duidelijk, maar genetische selectie in de rassen kan een rol spelen.

Eén ding is duidelijk: een actief zoogdier is niet noodzakelijk hyperactief. Laten we een voorbeeld nemen:

• Een hyperactieve hond is er een die zijn aandacht op geen enkele manier kan richten. Ze reageren onevenredig op veranderingen in de omgeving, zijn vernielzuchtig voor hun omgeving, en vragen voortdurend aandacht.
• Als je hond gewoonlijk nerveus is, maar zich wel op een spel of activiteit kan concentreren, is het waarschijnlijk dat ze geen hyperactiviteitstoornis hebben. We moeten de emoties van onze metgezel lezen. Als ze in staat zijn zich te concentreren op iets dat ze leuk vinden, hoe nerveus ze ook zijn, lijden ze waarschijnlijk niet aan een pathologie. Net als bij mensen is het beheersen van emoties een kwestie van leren.

Er zijn bepaalde gedragingen bij zoogdieren die aan hyperactief gedrag toegeschreven kunnen worden, maar ze zijn het gevolg van onoplettendheid en een gebrek aan stimulatie. We leggen ze hieronder uit.

Repeterende bewegingen verraden dat er iets mis is

Stereotypieën zijn geritualiseerde bewegingen of houdingen zonder een specifiek doel. Het zijn eenvoudige activiteiten zoals onder andere lichaamszwaaien, zelfbevlekking, of bewegingen zonder een bepaald doel. Een duidelijk voorbeeld hiervan bij honden is het voortdurend met de staart flapperen. Waarom doen ze dit?

• De belangrijkste reden voor stereotypieën is het onvermogen van het dier om de natuurlijke prikkels voor zijn soort te ontvangen. Dit kan het gevolg zijn van plotselinge veranderingen in de omgeving, onoplettendheid, en vooral een gebrek aan mentale en fysieke stimulatie.
• Overmatig likken, bijten, onophoudelijk op insecten jagen, gedachteloos ronddwalen, of zelfgerichte agressie zijn de meestvoorkomende stereotypieën bij huisdieren.

Tenzij we met een ernstige stoornis te maken hebben, kunnen we dit soort gedrag stoppen. We moeten geestelijk en lichamelijk voor onze huisdieren zorgen. Daarbij moeten we ze niet alleen aaien. We moeten ze ook mentale spelletjes, fysieke uitdagingen, ook binnenshuis, en uitdagingen en stimulatie bieden.

Maar toch, als we vermoeden dat het hyperactiviteit zou kunnen zijn, dan is het beter eerst een specialist te raadplegen. Dat moeten we doen voordat we ons huisdier zelf diagnosticeren en een speelplan opstellen.

Hyperactieve huisdieren

Typische gedragingen van hyperactiviteit, stereotiepe bewegingen en stress zijn niet alleen menselijke emoties. Stress is ook gemakkelijk waar te nemen bij zoogdieren. Dat komt omdat hun gezichtsspieren hen in staat stellen hun emoties duidelijk te tonen.

Neerslaande oren, diarree, overmatig hijgen, en voortdurend kwijlen zijn tekenen van stress. Stress kan van verschillende bronnen komen: onophoudelijke geluiden, voortdurende geluiden, plotselinge veranderingen in de omgeving, of extreme nervositeit bij de eigenaar.

In dit artikel hebben we je verschillende emoties laten zien die te maken hebben met hyperactieve huisdieren. Het is belangrijk ze te herkennen, de bronnen van het conflict te begrijpen, en te proberen er een eind aan te maken voor dit gedrag routine wordt.

De sleutel is om onze huisdieren steeds nieuwe dynamiek aan te bieden. Eerder onbekende spelletjes en uitdagingen zijn prachtige oplossingen, maar ook hun eigenheid respecteren en ze met rust laten als ze stil moeten zijn.