Waarom wordt de Mexicaanse wolf met uitsterven bedreigd?

Als mens je leefgebied delen met roofdieren is ingewikkeld, vooral voor wie een veehouderij bezit. Het mens-dier conflict wordt perfect geïllustreerd in het geval van de Mexicaanse wolf. Deze soort loopt namelijk het gevaar om uit te sterven. Dat komt voornamelijk door menselijke economische belangen.

In dit artikel kom je meer te weten over deze hondachtige. Ook gaan we in op de bedreigingen waarmee ze te maken hebben. Tot slot bespreken we de beschermingsacties die mensen ondernemen om hun populaties te redden. Mis deze kans dus niet om meer te weten te komen over deze prachtige wolf.

Kenmerken van de Mexicaanse wolf

De Mexicaanse wolf (Canis lupus baileyi) is een kleinere hondachtige dan de andere vertegenwoordigers van het geslacht Canis. Hij is niet meer dan 80 centimeter hoog en weegt maximaal maar ongeveer 45 kilo. Zijn vacht is bruinachtig met zowel lichtgele als grijsachtige tinten langs zijn lichaam.

Zijn verspreidingsgebied (vóór de afname van zijn populatie) strekte zich uit van de Sonorawoestijn, Chihuahua en centraal Mexico tot westelijk Texas, zuidelijk New Mexico, en centraal Arizona. De Mexicaanse wolf geeft de voorkeur aan relatief vochtige milieus, veelal gematigde bossen en graslanden.

Zoals alle ondersoorten wolven is Canis lupus baileyi een absolute carnivoor. Zijn voorkeursprooi is het witstaarthert, waarop roedels in groepen in perfecte coördinatie jagen. Toch is het verkrijgen van grote slachtoffers moeilijk, dus maken deze wolven er een punt van zoveel mogelijk in één keer op te eten.

Een wolf kan 2 weken vasten tot hij een prooi te pakken krijgt.

De sociale structuur van Mexicaanse wolvenroedels is hiërarchisch  en wordt aangevoerd door een alfapaar dat belast is met de verdediging van de groep. Elke roedel bakent zijn territorium af en verdedigt het daarbij ijverig. Daarnaast patrouilleren deze dieren de grenzen en markeren deze met urine en klauw- en tandafdrukken.

Wat de voortplanting betreft, duurt de draagtijd van het vrouwtje ongeveer 65 dagen en ze baart 4 tot 7 pups. Bij de geboorte zijn ze blind en doof. Daardoor zijn ze de eerste weken van hun leven geheel van de moeder afhankelijk. Het vrouwtje verzorgt ze in het hol en de vader waakt ondertussen over de omgeving.

Waardoor wordt de Mexicaanse wolf bedreigd?

De Mexicaanse wolf is sinds 1976 met uitsterven bedreigd. In die tijd waren er minder dan 50 levende wolven. Verschillende redenen leidden tot deze zorgwekkende achteruitgang:

• Vermindering van het aantal prooien en verlies van leefgebied door menselijke bezetting van hun territoria.
• Conflict met de mens: Door gebrek aan voedsel gingen Mexicaanse wolven vroeger jagen op vee, zodat ze het doelwit werden van verschillende jachtpartijen.
• Giftige vallen en aas: Veel veeboeren gebruikten deze technieken om van de dieren af te komen.
• Gebruik van pesticiden op gewassen: Sommige daarvan, zoals natriummonofluorcetaat, doodden wolven die naar menselijke nederzettingen dwaalden op zoek naar voedsel.

Er was een tijd in de jaren vijftig dat de Mexicaanse wolf in het wild nagenoeg uitgeroeid was. In de jaren zeventig ondernam men diverse pogingen tot het behoud van deze soort. Rond die tijd werd de soort namelijk opgenomen in de lijst van bedreigde dieren.

Staat van instandhouding van de Mexicaanse wolf

Tussen de jaren zeventig en tachtig van de twintigste eeuw werd het AZA Mexicaanse Wolf SSP Plan voor het Voortbestaan van de Mexicaanse Wolf uitgevoerd (Engelse link). Daartoe heeft men een programma voor het fokken in gevangenschap opgezet. Hierbij gebruikte men de weinige exemplaren die in het wild gevangen konden worden.

Dit plan had tot doel de exemplaren opnieuw in hun natuurlijke leefomgeving te introduceren. Maar pas in het eerste decennium van de 21e eeuw wierp het programma vruchten af. Dit zijn de meest relevante gegevens van het proces:

• 2012: Tenminste 75 Mexicaanse wolven en 4 paren werden geteld in de gebieden die voor hen beschermd waren.
• 2014: Eerste wolvenpup in het wild geboren sinds het begin van het herstelplan.
• 2015: Een populatie van meer dan 100 wolven wordt gemeld in het zuidwesten van New Mexico en het zuidoosten van Arizona (VS). Dit betekent een toename van het aantal met 31% sinds 2013.
• 2016: Laatste officiële telling. Op dit moment worden 21 wilde wolven gemeld binnen Mexico en 15 pups uit 3 verschillende nesten die in het wild geboren zijn.
• 2017: De eerste in het wild geboren wolf die tot de voortplantingsleeftijd overleeft paart met een uit gevangenschap gereïntroduceerd vrouwtje en brengt vervolgens een gezond nest voort.

Tussenkop

Bepaalde organismen merkten het belang van de economie voor het behoud van de Mexicaanse wolf. Men heeft zich dus ingespannen om het bewustzijn te verspreiden en de menselijke bevolking om hulp te vragen. De oprichting van milieu-educatiecentra en de ontwikkeling van toeristische programma’s konden economische voordelen opleveren.

Deze herstelprogramma’s voor soorten zijn een duidelijk bewijs dat coëxistentie met wilde dieren dus wel degelijk mogelijk is. Beetje bij beetje wordt de algemene bevolking zich bewust van het werk dat vleesetende dieren in het ecosysteem doen. Deze vooruitgang in het algemene denken geeft hoop voor alle soorten die vandaag door toedoen van de mens lijden.