De raaf: alles over de habitat en kenmerken van deze vogel

Beoordeeld en goedgekeurd door de bioloog Samuel Sanchez

Geschreven door Brayan Andres Guerra Parada

Laatste update: 21 december, 2022

Een van ‘s werelds populairste vogels is de raaf (Corvus corax). Deze vogel maakt een belangrijk deel uit van de wereldliteratuur en ook van de mythologie van verschillende landen; zijn aanwezigheid houdt meestal verband met vele mythen en voortekens. Maar deze vogel wordt naast de legenden bepaald door zijn intelligentie in de natuur.

Zijn gedrag en communicatie maken de raaf tot een heel bijzondere vogel. Raven behoren tot de orde Passeriformes en zijn bekend om hun vermogen te zingen en de menselijke stem te imiteren. Hieronder vind je de meest relevante informatie over deze nieuwsgierige vogel.

Habitat van de raaf

De raaf is een van de meest verspreide vogels ter wereld. Hij bestrijkt een groot deel van het noordelijk halfrond en komt voor in Noord-Europa, de Britse Eilanden, IJsland en Noord-Scandinavië. Hij wordt ook gezien van Oost-Centraal Azië tot aan de Stille Oceaan en van ten zuiden van de Himalaya tot in het noordwesten van India.

In Amerika bedekken deze vogels het hele gebied van Canada, de Verenigde Staten, en Mexico. Ze verkiezen open habitats zoals boomloze toendra’s, rotsachtige kliffen, borstelige woestijnen, en vlakten. Ze kunnen echter in elk ecosysteem voorkomen (met uitzondering van regenwouden) en worden vaak in stedelijke gebieden aangetroffen.

Uiterlijke kenmerken

Gewone raven gaan prat op een prachtig zwart verenkleed, dat ook iriserende blauwe en paarse accenten kan hebben. De keelveren zijn langwerpig en meestal bleek grijsbruin; ze heten hackles en worden gebruikt voor communicatie.

Raven zijn een van de grootste zangvogels, met volwassen mannetjes die tussen 52 en 69 centimeter lang zijn. Bovendien heeft de vogel een seksueel dimorfisme wat zijn spanwijdte betreft, waarbij de mannetjes tussen 144 en 160 centimeter meten en de vrouwtjes tussen 124 en 138 centimeter. Hun gewicht varieert van 0,7 tot 1,7 kilogram.

Er zijn 8 ondersoorten bekend met weinig fysieke verschillen, hoewel de meestvoorkomende variaties zijn in de wigvorm van hun staart, de dikte van hun snavel, en hun communicatiestrategieën. De snavel van deze vogels is sterk, zwart en licht gebogen en hun ogen hebben een donkerbruine iris.

Het verenkleed van jonge raven lijkt op dat van volwassen raven, maar is doffer. Hun oogiris is meestal grijsblauw.

Gedrag van de raaf

De raaf heeft een hoge intelligentie en een complexe sociale dynamiek. Hij is in staat zich aan te passen aan nieuwe problemen in zijn natuurlijke omgeving en voedt zich in grote groepen in gebieden waar de hulpbronnen geconcentreerd zijn.

Anderzijds bezetten individuen die zich niet voortplanten gemeenschappelijke schuilplaatsen, hoewel ze meestal alleen of in paren leven.

Broedende paren stichten broedterritoria, die variëren naar gelang de dichtheid van de hulpbronnen in de omgeving. Tot nu toe is er geen bewijs van migratie bij gewone raven, hoewel ze kortere seizoensverplaatsingen kunnen maken om extreem winterweer te vermijden.

Communicatie en waarneming

De raaf heeft een gevarieerd stel roepgeluiden en niet-zanggeluiden voor verschillende doeleinden. Deskundigen hebben bij deze vogels 15 tot 33 categorieën van vocalisaties geteld, waaronder alarmgeluiden, troostgeluiden, achtervolgingsgeluiden, en territoriumtonen.

Net als andere vogels kunnen gewone raven de geluiden van andere dieren imiteren en zijn ze in staat een verscheidenheid van geluiden te maken die sterk lijken op de roep van andere vogels.

Vrouwtjes brengen vaak wat ritselende geluiden voort, en jonge vogels doen aan zangspelletjes waarbij ze minutenlang (of urenlang) achter elkaar hun hele repertoire aan geluiden laten horen.

Roof- en voedingsgewoonten

Kraaien worden zelden gepredeerd, zelfs niet als er eieren of jongen in het spel zijn. Toch verdedigen de volwassenen hun jongen fel door roofdieren af te schrikken. Tot deze potentiële aanvallers kunnen grote haviken en arenden, andere raven, uilen en marters behoren.

Gewone raven zijn omnivoren die vooral aaseters zijn. Hun voedsel is van brede dierlijke oorsprong en omvat geleedpotigen, amfibieën, kleine zoogdieren, vogels, reptielen, en aas. Ze voeden zich ook met schapenplacenta en plantaardig voedsel dat granen, vruchten en eikels omvat.

Volwassen dieren zijn op hun hoede voor het naderen van nieuwe soorten aas, dus wachten ze tot er andere dieren komen en benaderen daarna het voedsel zonder angst.

Analyse van de magen van de raaf heeft aangetoond dat zijn dieet hoofdzakelijk bestaat uit vlees van zoogdieren, gevolgd door insecten en kleine vogels.

Deze vogels halen voedsel van de grond en slaan allerlei soorten voedsel op, zoals botten, noten en vlees. Jongere vogels beginnen al snel na het verlaten van het nest te experimenteren met het opslaan van voedsel.

Voortplanting van gewone raven

Gewone raven kunnen op elk moment van het jaar paren, maar dit gebeurt het vaakst in de herfst en de winter. Deze vogels verplaatsen zich in groepen en paren voor het leven, hoewel er geen bewijs is dat ze altijd met hun partner paren. Deze paren hebben de neiging erg territoriaal te zijn en nestelen bijna altijd op dezelfde plaats.

Jonge kraaien beginnen al vroeg met paringsrituelen, maar zullen pas na de eerste 2 of 3 levensjaren paren. Dit ritueel bestaat uit luchtacrobatiek en demonstraties van vaardigheid om voedsel te bemachtigen. Vrouwtjes nodigen tot copulatie uit door lichtjes te hurken en hun vleugels te openen, te spreiden of te laten zakken.

De raaf heeft een lange levensverwachting van 10 tot 15 jaar in het wild en tot 40 jaar in gevangenschap. De meeste wilde exemplaren sterven echter tijdens hun eerste levensjaren.

Kraaien schudden of flapperen ook vaak met hun staart en heffen die lichtjes op. Na het broeden plaatst de raaf zijn nest in grote bomen, op elektriciteitspalen, of op oude gebouwen. Eieren leggen gebeurt tussen februari en mei, hoewel de legsels in maart of april beginnen (waarbij het vrouwtje 3-7 eieren legt).

De eieren zijn bleek blauwgroen met bruine vlekken en broeden 20-25 dagen. De ouders maken de nesten met zachte materialen zoals hertenhaar en stokken en zijn asymmetrisch van vorm en 40 tot 150 centimeter in doorsnee. De jongen verlaten het nest als ze 5-7 weken oud zijn, hoewel ze soms een paar weken langer bij hun familie blijven.

Status van de raaf

De raaf is door de geschiedenis heen gestigmatiseerd en zijn relatie met de mens is enigszins conflictueus. Van vogelverschrikkers tot zijn rol in verschillende mythologieën, hij is door de bewoners van veel streken als een schadelijke vogel bestempeld. Daarom is de raaf vervolgd en vergiftigd om te voorkomen dat hij gewassen of vee zou aanvallen.

Sommige populaties van gewone raven zijn uitgeroeid om andere programma’s voor bedreigde diersoorten te beschermen, omdat deze vogels betrokken waren bij predatie. Momenteel volgens de Internationale Unie voor Natuurbehoud (Engelse link) (IUCN), is zijn beschermingsstatus “Least Concern (LC).”

Zoals je kunt zien, heeft de raaf heel bijzondere gedragspatronen. Zijn communicatie en trouw aan zijn partner zijn maar enkele van zijn onderscheidende kenmerken. Toch is het nog steeds een gestigmatiseerde soort in de wereld en zowel literatuur als film versterken deze afwijzing met terreur en mystiek.