Dagroofvogels, de heersers van de lucht?

Geschreven en geverifieerd door de dierenarts Érica Terrón González

Laatste update: 01 juni, 2023

Vliegende vogels zijn meester over de wind, dat is zeker; maar de opmerkelijke vaardigheden die dagroofvogels onderscheiden, geven hen een bevoorrechte positie in de voedselketen. Met andere woorden, zij heersen over de toppen.

Deze dieren zijn eenlingen en bouwen hun vrijgezellenverblijf meestal op rotsen, kliffen en in de boomtoppen. Voorzien van robuuste vleugels kunnen ze tot grote hoogten stijgen en met hoge snelheden vliegen. Bovendien is hun gezichtsvermogen scherp en kunnen ze prooien van heel ver zien. Het zijn dus fantastische jagers.

Arenden, de bekendste dagroofvogels

Arenden zijn de meest symbolische vogels in de volkscultuur. Ze behoren tot de familie Accipitridae en zijn over de hele wereld verspreid in de vorm van meerdere soorten.

De zeearend, een Noord-Amerikaans embleem

Haliaeetus leucocephalus behoort tot de groep zeearenden (niet te verwarren met visarenden). Hij heeft de gewoonte om over het water te glijden op zoek naar vis om te vangen met een snelle elegante duik. Ze eten konijnen, eekhoorns of knaagdieren als er geen vis voorhanden is. Soms jagen ze zelfs op vossen en reekalfjes.

Mensen hebben ze door de geschiedenis heen op een bepaald moment allerlei wandaden toegeschreven. Het is echter niet waar dat deze vogel graag kleine kinderen pakt.

Een koninklijk roofdier? Enkele bijzondere feiten over de steenarend

De Aquila chrysaetos (steenarend) is een van de meest verspreide roofvogels ter wereld. Hij nestelt op rotsen op het hele noordelijk halfrond en bestrijkt een groot deel van Noord-Amerika, Eurazië en Noord-Afrika.

Ze hebben een sterk spierstelsel en kunnen buitengewone aanvallen uitvoeren. In het verleden fokten Tartaren ze in gevangenschap en trainden ze voor de jacht.

De harpij

Harpia harpyja (harpij) bewoont plaatsen helemaal van Zuid-Mexico tot Argentinië, ze bevolken dus een groot deel van Noord- en Zuid-Amerika. Ze zijn de grootste arend van het westelijk zuidelijk halfrond.

Hun krachtige klauwen zijn behoorlijk handig bij het vangen van kleine prooien. Ook mogelijke roofdieren hebben nog een bedenking te maken als ze overwegen de nesten van deze dieren te benaderen.

De buizerd

Buizerds vallen op door hun vermogen om in de lucht te blijven en lange tijd rondjes te zweven terwijl ze de grond afspeuren naar voedsel. Deze geweldige jager wordt een supersonische zwever zodra hij een reptiel of knaagdier ziet. Ze duiken erop neer terwijl ze hun vleugels intrekken en deze strak naast hun lichaam houden.

De gewone buizerd (Buteo buteo) leeft in Europa en de roodstaartbuizerd (Buteo jamaicensis) in Amerika.

De dagroofvogels die bekend staan als “vliegers”

De belangrijkste kenmerken van wouwen zijn hun smalle vleugels, dunne poten en lichte vlucht. De bekendste is misschien wel de rode wouw(Milvus Milvus), waarvan de spanwijdte meer dan 2 meter kan bedragen. Deze dieren leven in Europa, waar ze het liefst zweven in open onbewoonde gebieden. Ze nestelen in hoge bomen en leggen ongeveer drie of vier grote eieren.

De moeraswouw ook wel slakkenwouw genoemd (Rostrhamus sociabilis) strekt zich uit van Florida tot Argentinië en bewoont moerassige gebieden. Daar besluipen ze slakken en halen ze die vakkundig uit hun schelpen als ze op hun favoriete tak zitten.

Zo is het vinden van een stapel lege schelpen onder een boom een aanwijzing voor wie zich daar net tegoed heeft gedaan.

Andere middelgrote, bekende dagroofvogels

Hier zijn enkele andere families die kleiner zijn dan de vorige, maar net zo bekend.

Familie Accipitridae

De sperwer (Accipiter nisus) die in veel gebieden van Eurazië en Noord-Afrika voorkomt, behoort tot deze familie. De sperwer kan in elke habitat voorkomen, hoewel hij vooral een roofdier is van bosvogels.

Ze jagen op tuinvogels in steden en is qua grootte een van de meest seksueel dimorfe roofvogels. Het vrouwtje kan tot 25% groter zijn dan het mannetje.

De noordelijke havik (Accipiter gentilis) is groter en krachtiger dan de sperwer. Hun belangrijkste kenmerk is de lengte van hun afgeronde vleugels. Ook zijn hun klauwen krachtig en dodelijk. Hij kan gemakkelijk en gelijkmatig een dier vangen dat loopt, zwemt.

Valkachtigen (Falconidae)

Er zijn ongeveer 60 soorten in deze familie en valken en torenvalken maken er deel van uit. In tegenstelling tot veel andere roofvogels gebruiken ze zowel de snavel als de klauwen om hun prooi te doden. Daartoe gebruiken ze een superieur hoornig uitsteeksel dat bekend staat als een tomiale inkeping of tomiale tand.

De valken, bekende roofvogels

De slechtvalk (Falco peregrinus) is een van de snelste roofvogels. Hij stort zich op zijn prooi, meestal kleine vogels, met een snelheid van ongeveer 170 mijl per uur. Ze zijn een van de meest gebruikte soorten in de valkerij vanwege hun buitengewone snelheid.

Valkeniers beschouwen deze krachtige roofvogel als een “edele vogel” van hoge vlucht, samen met de giervalk, precies het tegenovergestelde van de sperwer, een “onwaardige vogel” van lage vlucht.

Ook beweren sommige mensen dat de giervalk (Falco rusticolus), afkomstig uit de Arctische gebieden, de sterkste en mooiste van alle valken is. De klauwen van dit dier zijn zo krachtig dat ze hun slachtoffers letterlijk kunnen doorboren als ze ze oppakken.

De torenvalken

De torenvalk (Falco tinnunculus) is een kleinere roofvogel die scherpe, sterke klauwen heeft. Verder voeden ze zich met knaagdieren en insecten en daarom beschouwt de mens hem als een belangrijke ongediertebestrijder in landbouwgebieden. Ten slotte is een van hun meest opvallende kenmerken hun vermogen om onbeweeglijk in de lucht te blijven hangen. Het is alsof ze aan een zijden draadje hangen.

Zoals je ziet zijn dagroofvogels even sierlijk als snel en dodelijk voor kleine gewervelde dieren. Het is essentieel om ze te behouden en hun aantallen stabiel te houden. Dat komt omdat ze geweldig zijn om lage populaties insecten en kleine zoogdieren, die gewassen kunnen beschadigen, in stand te houden.