De gestreepte hengelaarvis

Geschreven en geverifieerd door de biologe Elsa M. de Arribas

Laatste update: 23 september, 2022

De gestreepte hengelaarvis heeft verschillende namen, afhankelijk van de streek waar hij voorkomt. Het is een zeer opvallende en interessante vis, zowel door de manier waarop hij zijn prooi vangt als door zijn camouflagevermogen.

Ook bekend als de harige hengelaarvis, is zijn officiële naam de Antennarius striatus. De naam “Antennarius” is afgeleid van het Latijnse “antenne,” verwijzend naar het aanhangsel waaraan het aas hangt.

De naam“striatus” verwijst naar het gestreepte patroon op het lichaam van de vis.  De gestreepte hengelaarvis is een klein dier, waarvan de vorm lijkt op een opgeblazen ballon.

Algemene kenmerken van de gestreepte hengelaarvis

Zijn lichaam heeft een patroon van strepen en ovale vlekken, met tinten variërend van wit tot zwart. Hij neigt naar overwegend beige met donkere banden op de verschillende gevorkte stekels, omdat hij geen schubben heeft.

De lengte van de gestreepte hengelaarvis varieert van 5 tot 40 centimeter. Anderzijds heeft deze vis geen ocelli, een rudimentair gezichtsorgaan waarmee ze licht kunnen waarnemen.

Een van de opvallendste kenmerken van deze soort zijn de borstvinnen, die lijken op de voorpoten van een pad, en de rugvin. Een ander merkwaardig kenmerk is de transformatie van de rugvinnen in drie stekels, waardoor de voorste stekel langer wordt en de vorm van een vislijn krijgt.

Deze voorste stekel lijkt op een hengel en heeft een lokaas aan het uiteinde. Het lokmiddel dat deze soort gebruikt om zijn prooi te misleiden heeft de vorm van een worm.

Er zijn verschillende soorten hengelaarvissen die worden ingedeeld naar de vorm van het lokmiddel. Het lokmiddel kan lijken op een garnaal, een kleine vis met vinnen en een oog, een worm of een krab.

Het lokmiddel bestaat uit 2 tot 7 aanhangsels. Mocht de gestreepte hengelaarvis het lokmiddel verliezen, dan regenereert het zich.

Bij de individuen van deze soort is een zeker seksueel dimorfisme waarneembaar. Mannetjes hebben meer verspreide cutane aanhangsels op hun lichaam dan vrouwtjes.

Habitat en verspreiding

De gestreepte hengelaarvis is wijd verspreid en komt voor in duikgebieden als Indonesië, de Filippijnen, Borneo en andere delen van Azië. Hij komt ook voor in de Atlantische Oceaan, voor de Afrikaanse kust, en aan de Amerikaanse kust, waaronder de Bahama’s, de Golf van Mexico en het Caribisch gebied.

De gestreepte hengelaarvis komt altijd voor in zeegebieden met een tropisch klimaat. Voor duikers is het geen gemakkelijk dier om op te sporen, omdat ze zich heel goed kunnen camoufleren.

Ook wordt deze soort meestal gevonden op een diepte van ongeveer 40 meter, hoewel hij overal tussen 10 en 200 meter kan worden aangetroffen. Het is dus een bodemdier dat op de zeebodem leeft.

Deze soort komt voor op zanderige en rotsachtige bodems, maar ook in koraalriffen en riviermondingen. In dit zeemilieu kunnen ze zich gemakkelijker camoufleren en wachten op onoplettende prooien.

Voedsel

De gestreepte hengelaarvis heeft een grote eetlust en kan vissen van dezelfde grootte opslokken. De techniek die hij gebruikt om prooien aan te trekken is ze te lokken met zijn wormvormig lokmiddel.

Als de prooi heel dichtbij is, opent hij zijn bek, opent zijn kaken en wekt een grote zuigkracht op. Deze zuigkracht trekt al het water voor het gezicht van de gestreepte hengelaarvis, evenals de onoplettende vissen die in de buurt zwemmen.

Tenslotte, als de prooi al in zijn bek zit, sluiten de tanden zich over hen, zodat ze niet kunnen ontsnappen. Grote prooien worden met de tanden gevangen en langzaam naar binnen gedreven.

Als er geen prooi in de buurt is, kan hij ernaar op zoek gaan, waarbij hij ingangen van schuilplaatsen of hoekjes nadert. Eenmaal bij de ingang drijft hij aas naast of boven de ingang.

Omdat de gestreepte hengelaarvis geen zwemblaas heeft, beweegt hij zich voort met behulp van de impuls van de kieuwen. Hij laat met name een waterstraal door zijn kieuwspleet stromen.

Men heeft deze vis zien “gapen,” en men denkt dat hij door te gapen zijn kaken kan verzetten na het opnemen van voedsel.

Curiosa

De gestreepte hengelaarvis is door de International Union for Conservation of Nature (IUCN) geclassificeerd als een dier met een laag risico van uitsterven. Het lijkt erop dat de enige bedreiging voor deze soort de vernietiging van zijn habitat is, omdat de menselijke belangstelling alleen uitgaat naar het houden ervan in aquaria.

Deze soort wordt gekenmerkt door een grote veerkracht en kan zijn populatie in minder dan 15 maanden verdubbelen. Toch moeten we het behoud van alle soorten steunen, zo ook van deze eigenaardige vis.