Woestijnleguaan: habitat en kenmerken

Geschreven en geverifieerd door de bioloog Cesar Paul Gonzalez Gonzalez

Laatste update: 08 februari, 2023

De woestijnleguaan is een reptiel dat zich goed heeft aangepast aan de hitte, want hij is bestand tegen ongelooflijk hoge woestijntemperaturen. Het is een middelgrote soort die zich snel over de grond kan verplaatsen, hoewel het ook een uitstekende jager is. Omdat het een territoriaal dier is, kan hij ongewone signalen achterlaten om concurrentie af te schrikken.

De wetenschappelijke naam van deze soort is Dipsosaurus dorsalis en hij maakt deel uit van de familie Iguanidae (leguanen), die verschillende soorten leguanen groepeert. Deze dieren staan erom bekend dat ze ectotherm zijn, en daarom worden ze vaak gezien in warme omgevingen. Blijf lezen en leer meer over deze leguaan: hij zal je zeker verrassen.

Woestijnleguaan habitat

Deze soort komt voor in woestijngebieden in het noorden van Mexico en het zuiden van de Verenigde Staten. Hij bewoont dan ook grote delen van de  woestijnen Sonora en Mojave, evenals gebieden van het schiereiland Baja California en verschillende eilanden in de Golf van Californië.

Bovendien is bekend dat hij nauw verbonden is met de struik die in sommige talen “de gouverneur”  wordt genoemd (Larrea tridentata).

Dit reptiel is bestand tegen zeer hoge temperaturen, zodat hij op de heetste momenten van de dag naar buiten kan. Dit betekent dat zijn habitat bestaat uit vlak en zanderig terrein, waarin hij zijn schuilplaatsen creëert met behulp van de vegetatie van het gebied. Wanneer de temperatuur daalt, kan hij zich bovendien verbergen in de nesten van bepaalde zoogdieren om de kou te weerstaan.

Fysieke kenmerken

Deze leguaan kan 36 centimeter lang worden en zijn staart maakt het grootste deel van zijn grootte uit. Het lichaam van dit dier is robuust en ovaal, met een glad uiterlijk, naast een kleine kop. Zijn houding is typisch voor een reptiel, met ledematen aan de zijkanten, waardoor hij zich bijna kruipend moet voortbewegen.

De kleur van deze soort past bij zijn omgeving, met bleke grijstinten met enkele bruine patronen over zijn hele lichaam. Deze tinten zijn aanwezig bij zowel vrouwtjes als mannetjes, met een roze kleur op de buik, maar alleen tijdens de paartijd.

Bovendien hebben deze reptielen ook verschillende lijnen van schubben die langs hun lichaam lopen en stabiele patronen op hun rug vormen.

Het gedrag van de woestijnleguaan

Woestijnleguanen zijn dagactieve ectotherme dieren, dus zijn ze midden op de dag erg actief. Bovendien kan de temperatuur waarbij ze het meest actief zijn oplopen tot 40 graden Celsius. Hun grens ligt echter bij 55 graden, daarboven kan het voor hen fataal zijn. Daarom houden ze hun temperatuur op peil door naar koelere gebieden te gaan als ze oververhit raken.

Het zijn geweldige klimmers, en gebruiken dit vermogen om voedsel of onderdak te zoeken. Bovendien kunnen ze snelle lopers zijn, zozeer zelfs dat ze soms op twee benen lijken te lopen. Dit komt omdat ze het deel van hun kop omhoog houden, op een vergelijkbare manier als andere hagedissen.

Territoriaal

Deze reptielen zijn ook territoriaal, en ze gebruiken agressief gedrag om hun concurrenten af te schrikken. Ze kunnen opgeblazen raken, waardoor hun lichaam groter en breder lijkt, en zelfs push-ups uitvoeren! Bovendien zijn ze in staat fluorescerende vloeistoffen (Engelse link)  af te scheiden, die dienen om hun territorium te markeren.

Uit een studie (Engelse link) van de afdeling biologie van de Universiteit van Californië ontdekte dat deze vloeistoffen eigenlijk feromonen zijn met ultraviolette fluorescentie. In feite werd ook waargenomen dat deze leguaan deze afscheiding visueel kon waarnemen. Dat impliceert dat zijn zicht is aangepast aan het zien van het licht dat door deze markeringen wordt weerkaatst.

Reptielen die een winterslaap houden

Omdat dit dier niet gewend is aan koud weer, moet het een periode van winterslaap doormaken om de winter te overleven. Dit proces begint eind oktober en eindigt in maart. Om veilig te zijn graven ze in de grond tot een diepte van meer dan 50 centimeter, waar ze profiteren van de warmte van de grond.

Woestijnleguaan voedt zich

Het dieet van deze leguaan is gebaseerd op het eten van scheuten, bladeren en sommige vruchten, waardoor het een herbivoor is. Desondanks kan hij soms ook insecten eten, maar bladeren vormen minstens 90% van zijn voedsel. Enkele planten die hij eet zijn paardenbloemen, alfalfabladeren en vooral gouverneur.

Voortplanting van de woestijnleguaan

Deze reptielen zijn polygaam en domineren een territorium om met vrouwtjes te kunnen paren. Daartoe trekken de mannelijke exemplaren de vrouwtjes aan door middel van hun bekende opdrukken.

Bovendien vechten ze tegen andere mannetjes om de territoria. De beste plaats om de copulatie uit te voeren is in de struiken, waar de temperatuur wat koeler is, en dit zijn de meest betwiste plaatsen.

Het mannetje van de soort plant zijn strategie om partners aan te trekken. Hij gebruikt zijn femorale poriën, die hem helpen om feromonen achter te laten als gids voor zijn partners. Hij cirkelt door het zand en probeert zoveel mogelijk sporen achter te laten. In feite zijn vrouwtjes selectief. De kleur en vorm van het mannetje zijn belangrijke factoren bij de beslissing om al dan niet in te gaan op de balts.

Het broedseizoen begint in het voorjaaren duurt tot halverwege de zomer. De maanden waarin de meeste paringen plaatsvinden zijn tussen mei en juni. Dit proces eindigt aan het eind van de zomer met het leggen van eieren, waarbij elk vrouwtje slechts één nest van 2 tot 8 jongen zal leggen.

Deze leguaan vertoont geen enkele vorm van ouderlijke zorg, dus zodra het vrouwtje haar nest graaft, zullen de jongen voor zichzelf moeten zorgen. Hiervoor maken de nieuwe moeders alleen een gat in de grond, waar ze alle eieren in deponeren en uiteindelijk bedekken om ze alleen achter te laten.

Staat van instandhouding

Volgens de International Union for Conservation of Nature is dit reptiel geclassificeerd als een soort van minste zorg (Engelse link). Dit is waarschijnlijk te wijten aan de weinige informatie die beschikbaar is over zijn populatie, omdat er geen tellingen zijn die aangeven of hij in gevaar is of niet. De vernietiging van zijn habitat en zijn gebruik als huisdier kunnen echter ernstige risicofactoren zijn.

Een soort die het verdient behouden te blijven

Misschien behoren deze reptielen meestal niet tot de meest charismatische, maar ze hebben toch indrukwekkende eigenschappen. Het vermogen van dit dier om fluorescerende sporen achter te laten, bijvoorbeeld, is een van de meest indrukwekkende in het dierenrijk.

In feite zijn er nog steeds dingen die we niet weten over deze leguanen. Misschien hebben ze nog meer geheimen te vertellen. Om meer te weten te komen over hun biologie, moeten we eerst leren ze te verzorgen en te respecteren.