Ken je deze 14 verschillende soorten leguanen?

Geschreven en geverifieerd door de bioloog Cesar Paul Gonzalez Gonzalez

Laatste update: 22 december, 2022

Leguanen worden gekenmerkt door een robuust en langgerekt lichaam dat imposante afmetingen bereikt, maar wist je dat er heel veel verschillende soorten zijn? Elke soort is uniek en hun habitat kan bovendien variëren van terrestrisch tot boombewonend. Bovendien bewonen ze de tropische klimaten van het Amerikaanse continent en zijn sommige exemplaren eigenaardige huisdieren voor de mens geworden.

Al deze reptielen worden gegroepeerd in de Iguanidae-familie en worden onderverdeeld in 8 geslachten. Deze kleine subgroepen hebben hun eigen bijzondere kenmerken die ze uniek maken en waardoor je ze van elkaar kunt onderscheiden. Lees dus snel verder in dit artikel en ontdek welke soorten leguanen er bestaan.

Iguanidae

Leguanen vertonen grote gelijkenis met hagedissen, ze hebben echter een grotere omvang en een robuuster lichaam. Het zijn voor het grootste deel een groep terrestrische reptielen die de dag gebruiken voor hun activiteiten, want ze zijn “koudbloedig” en hebben de warmte van de zon nodig. Ze bestaan uit ongeveer 40 soorten (Spaanse link), gegroepeerd in de volgende geslachten:

• Amblyrhynchus: 1 soort op de Galapagoseilanden.
• Brachylophus: 4 soorten, Fiji en Tonga-eilanden.
• Conolophus: 3 soorten, Galapagoseilanden.
• Ctenosaura: 15 soorten tussen Mexico en Midden-Amerika.
• Dipsosaurus: 1 soort in het zuiden van de Verenigde Staten en het noorden van Mexico.
• Sauromalus: 5 soorten, Noord-Amerika en enkele nabijgelegen eilanden.
• Cyrclura: 10 soorten, Caraïbisch gebied (West-Indië en Bahama’s).
• Leguaan: 2 soorten in Amerika en het Caribisch gebied.

Er is een conflict met de indeling van sommige soorten, zodat het waarschijnlijk is dat ze in de toekomst in aantal zullen toenemen of afnemen. Toch zijn leguanen de soort reptielen met de beste verspreiding en hebben ze zelfs insulaire leefgebieden (eilanden) bereikt. Enkele van de meest representatieve soorten van de groep zullen we hieronder nader bespreken.

1. Groene leguaan (Iguana iguana)

Deze hagedis heeft boombewonende gewoonten en bereikt afmetingen van bijna 2 meter lengte. Hij leeft gewoonlijk in tropische regenwouden en in sommige mangrove-moerassen, hoewel hij ook in dorre en halfdorre streken kan overleven. Ze vertonen ook een mooie rugkam die over hun hele rug loopt en een keelhuid-achtige huidplooi onder hun snuit.

2. Antillenleguaan (Iguana delicatissima)

Deze leguaan is een boombewonende soort en deelt veel van zijn fysieke kenmerken met de groene leguaan, maar zijn kleur verandert naargelang de plaats van zijn populatie. Deze soorten leguanen komen zowel voor in de bossen, oerwouden als mangroves van de Kleine Antillen.

3. Gekamde fijileguaan (Brachylophus vitiensis)

Dit reptiel is endemisch in de droge wouden die op de Fiji-eilanden voorkomen. Ze meten ongeveer 70 centimeter in lengte en zijn lichtgroen gekleurd met witte aftekeningen. Ze hebben een huidplooi onder hun snuit, maar hun kuif is niet zo opvallend als bij andere leguanensoorten.

4. Fiji leguaan (Brachylophus fasciatus)

De gebandeerde leguaan is afkomstig van de Lau eilanden ten oosten van de Fijische archipel, hoewel hij door de mens ook in Tonga geïntroduceerd is. Hij onderscheidt zich door zijn groene kleur met een reeks witte banden langs zijn lichaam. Hij wordt door de Fijische regering als een nationale schat beschouwd en wordt zelfs als symbool op ansichtkaarten, munten en boeken bewaard.

5. Brachylophus bulabula 

Deze soort werd pas recent ontdekt in 2008 (Engelse link). De populatie werd vanwege de grote fysieke gelijkenis ingedeeld bij de gebandeerde leguanen, maar dankzij moleculaire analyse werd ze heringedeeld als een aparte soort. Bovendien leeft ze bijna uitsluitend in de regenwouden van de eilanden Ovalau, Kadavu en Viti Levu.

6. Santa Fe landleguaan (Conolophus pallidus)

De Santa Fe landleguaan heeft een bleekgele kleur met goed afgetekende dorsale stekels (kuif). Hij kan afmetingen bereiken van ongeveer een meter lengte, met een lichaamsgewicht van 11 kilogram. Hij heeft de gewoonte zijn lichaam te verwarmen door op vulkanische rotsen te gaan liggen. Ook is hij, zoals zijn naam al zegt, endemisch op het eiland Santa Fe in de Galapagos archipel.

7. Galapagos landleguaan (Conolophus subcristatus)

Landleguanen leven meestal op eilanden waar zoet water ontbreekt, zodat ze geneigd zijn cactussen, vruchten en bloemen te eten om te proberen aan vocht te komen en niet uitgedroogd te raken. Hun grootte kan variëren van 90 tot 150 centimeter lang, afhankelijk van het eiland waar ze vandaan komen.

8. Rosada (Conolophus marthae)

Deze eigenaardige roze leguaan is endemisch op het eiland Isabela. Hij werd ontdekt in de buurt van de vulkaan Wolf, de hoogste top van de Galapagoseilanden en een gebied dat voor mensen moeilijk toegankelijk is. Naar schatting zijn er nog minder dan 200 exemplaren in de streek, zodat hij als een ernstig bedreigde (Engelse link) soort beschouwd wordt.

9. Zwarte leguaan (Ctenosaura pectinata)

Deze Mexicaanse leguaan bewoont West- en Centraal-Mexico. Meer specifiek leeft hij in de vochtige zones nabij de kusten, waar jungle-ecosystemen in overvloed voorkomen. Hij kan 1,2 meter lang worden en weegt iets meer dan 9 kilo. Door zijn grootte en overvloed wordt hij sinds de pre-Spaanse tijd en tot op de dag van vandaag vaak als vleesbron gebruikt.

10. Ctenosaura bakeri

Deze soort is endemisch in de provincie Utila in Honduras. Hij leeft in de mangroven van de streek en wordt bovendien gekenmerkt door het feit dat hij een opportunistische jager is. Bovendien vertoont hij van geboorte tot volwassenheid een donkere kleur, die verandert in blauwe of grijze tinten als hij volwassen wordt.

11. Woestijnleguaan (Dipsosaurus dorsalis)

De woestijnleguaan komt verspreid voor in de woestijnen van Noord-Mexico en het zuiden van de Verenigde Staten. Hij is een van de meestvoorkomende hagedissen in de streek en wordt gekenmerkt door een rugband vol stekelige schubben. Zijn lichaam wordt 60 centimeter lang en vertoont een combinatie van grijze, bruine en witte kleur.

12. Gewone chuckwalla (Sauromalus ater) 

Deze soorten leguanen worden gekenmerkt door hun langwerpige, robuuste en bovendien platte lichaam. Ze zijn ongeveer 40 centimeter lang en wegen ongeveer 1 kilo.

Ze komen voor in de woestijnen van zuidelijk Noord-Amerika, tussen Mexico en de Verenigde Staten. Chuckwallas zijn bekend om hun merkwaardige vermogen zich te verbergen in rotsspleten, waar ze hun lichaam opblazen om druk te creëren en te voorkomen dat ze eruit getrokken worden.

13. Neushoornleguaan (Cyclura cornuta)

De gehoornde leguaan is endemisch op het eiland Hispaniola in de Caraïbische Zee. Hij is genoemd naar de drie hoorns op het bovenste deel van zijn snuit. Hij is ongeveer 1,10 meter lang en weegt tot 5 kilo. Zijn lichaam heeft grijze en donkergroene kleurschakeringen gecombineerd met bruine tinten. Hij heeft ook een afgeplatte staart die als zweep kan dienen om zich tegen agressors te verdedigen.

14. Zeeleguaan (Amblyrhynchus cristatus)

Deze soort komt alleen voor op de rotskusten van de Galapagoseilanden, al bewonen ze ook enkele mangrove moerassen en, in een enkel geval, stranden. Van de verschillende soorten leguanen zijn ze de enige die de zee nodig hebben om te overleven, want ze voeden zich met zeewier. Ze zwemmen echter meestal niet om hun voedsel te halen, maar wachten tot het eb wordt, zodat het zeewier op het zand blijft liggen.

Zoals je ziet, zijn er veel verschillende soorten leguanen. Elk met zijn eigen kenmerkende eigenschappen en unieke verspreiding, die zelfs enkele eilanden omvat. Ondanks hun bijzondere vorm is het duidelijk dat ze een groot aanpassingsvermogen bezitten en verschillende ongelooflijke aangeboren vermogens.