De Mexicaanse korsthagedis: habitat en kenmerken

Geschreven en geverifieerd door de bioloog Cesar Paul Gonzalez Gonzalez

Laatste update: 21 december, 2022

De Mexicaanse korsthagedis is een zeldzaam eigenaardig reptiel waar we heel weinig over weten. Zijn huid is heel bijzonder, omdat hij uit kralen lijkt te bestaan, met eenvoudige maar mooie kleurpatronen. Bovendien behoort het tot de enige groep hagedissen die gif kan produceren.

Dit dier maakt deel uit van de familie Helodermatidae, waartoe ook hagedissen behoren die inheems zijn in Amerika. In het bijzonder verwijzen we naar Heloderma horridum, een reptiel dat, samen met monitorhagedissen, de naaste verwanten van slangen vertegenwoordigt. Lees verder om meer te weten te komen over dit fantastische reptiel.

Habitat en verspreiding van de Mexicaanse korsthagedis

Deze hagedis wordt verspreid in Midden- en Noord-Amerika en is bijna exclusief voor Mexico, omdat hij wordt gevonden langs de kusten van de Stille Oceaan. Over het algemeen is het te zien van Chiapas tot het zuiden van Sonora, inclusief het Río Balsas-gebied, in de staten Puebla, Oaxaca, Morelos, Guerrero en Michoacán.

De natuurlijke habitat van dit reptiel bestaat uit semi-aride en rotsachtige omgevingen. Daarin is de vegetatie gefragmenteerd en gescheiden, maar die nog steeds enkele open bossen heeft. Het ecosysteem waartoe het behoort, staat bekend als een “laag loofbos,” een van de meest bedreigde ter wereld.

Kenmerken van de Mexicaanse korsthagedis

Dit imposante dier heeft een cilindrisch, robuust en langwerpig lichaam, dat 80 centimeter lang wordt en meer dan 800 gram weegt. In feite vertegenwoordigt zijn robuuste staart bijna 50% van zijn grootte, omdat hij daar voedingsstoffen opslaat om te overleven. Omdat zijn poten kort zijn, kan hij ook niet snel bewegen, zelfs niet in gevaar.

Daarnaast heeft dit reptiel ook een zekere gelijkenis met slangen, vanwege zijn gevorkte tong, zijn hoektanden die als naalden fungeren en de aanwezigheid van gif. Dit onderscheidt het van de meeste soorten in zijn groep, omdat het een van de weinige hagedissen is die in staat is om gifstoffen te synthetiseren en deze direct te inoculeren.

Aan de andere kant heeft zijn huid korrelige en ronde schubben die op kralen lijken. Op hun beurt vormen deze zelfde schubben een kleurenpatroon op zijn lichaam, waarin zwart overheerst, met enkele gele vlekken langs zijn lichaam.

Gedrag

Door de manier waarop het zich gedraagt, lijkt dit reptiel nachtelijke gewoonten te hebben, omdat het zich overdag in de grond verbergt. Ook als hij op pad gaat, zijn zijn bewegingen onhandig en traag, maar hij wordt agressiever en actiever naarmate de nacht vordert.

Deze dieren reageren alleen op confrontaties op extreme momenten, omdat hun eerste optie altijd zal zijn om te vluchten. Door zijn langzame beweging hebben ze echter eigenaardig gedrag waarbij deze hagedis flexibiliteit in zijn voordeel gebruikt.

Op dit moment, als hij merkt dat hij niet zal kunnen ontsnappen, draait de Mexicaanse korsthagedis zich plotseling om. Dan bijt hij de agressor, iets wat lijkt op het gedrag van een hond.

Eetgewoonten van de Mexicaanse korsthagedis

Dit reptiel is een carnivoor bij uitstek en zijn dieet bestaat uit kleine zoogdieren, vogels, hagedissen, kikkers, insecten en enkele eieren van andere dieren. In feite slikt hij, net als slangen, zijn prooi volledig door en verteert het langzaam inwendig. Sterker nog, in het extreme geval dat zijn voedsel opraakt, kan hij de vetreserve in zijn staart gebruiken om het een tijdje uit te houden.

Hoewel het misschien niet zo lijkt, is dit dier heel voorzichtig bij het eten, want wanneer het de eieren van andere soorten consumeert, doet hij dit in stappen.

Met andere woorden, hij prikt eerst een beetje in het ei zonder het te breken. Op die manier kan hij het gemakkelijk pletten door het in zijn mond te houden. Dit is vergelijkbaar met de actie van een professionele chef, die lichtjes op de schaal tikt om hem te breken en hem dan zonder problemen met zijn handen kan openen.

Reproductie van de Mexicaanse korsthagedis

Dit reptiel is levendbarend en heeft een broedseizoen dat plaatsvindt tussen februari en maart. Voorafgaand aan dit seizoen moeten mannetjes een hiërarchie vaststellen, zodat ze weten wie het recht heeft om te paren. Om dit te doen, voeren ze een reeks gevechten uit. Daarin vechten ze rechtstreeks, proberen de rivaal weg te trekken en te onderwerpen.

Aan het einde van de gevechten zijn de winnaars de enigen die toegang hebben tot de vrouwtjes.

Wat de paring betreft, doet de soort dit in een sessie die tussen de 30 en 60 minuten kan duren en eindigt met de leg 2 maanden later. Op dit punt is het vrouwtje in staat om tussen de 3 en 8 eieren te leggen. Daarvoor graaft ze een gat van 12 centimeter diep. Dit om ze te beschermen tijdens hun incubatie.

Dankzij hun hol of grot broeden ze minimaal 6 maanden en kleine hagedissen van slechts 20 centimeter zullen uit de schalen tevoorschijn komen.

Net als bij andere reptielen, verleent deze soort geen enkele vorm van ouderlijke zorg aan zijn jongen, omdat ze hen kort na het paaien in de steek laten. Dat laatste is geen groot probleem, want door niet veel roofdieren te hebben, kunnen je kinderen gemakkelijk laten overleven.

Staat van instandhouding

Volgens de Internationale Unie voor het behoud van de natuur is dit reptiel geclassificeerd als een soort van “minst zorgwekkend (LC – Engelse link).” Dit betekent echter niet dat het niet wordt bedreigd, aangezien de populatie van deze dieren jaar na jaar afneemt. Om deze reden hebben lokale overheden regelgeving voorgesteld om het te beschermen en het te kwalificeren als een “bedreigd” organisme.

Afgezien van de vernietiging van zijn leefgebied, zijn de grootste problemen waarmee deze hagedis wordt geconfronteerd de mystieke aspecten die hem omringen. We verwijzen hier naar de overtuigingen die draaien om zijn aantrekkelijke en merkwaardige uiterlijk. Dat leidt tot de handel in en verkoop van dit dier veroorzaakt.

In sommige gevallen wordt het gevangen om te worden gebruikt voor medicinale en afrodisiacumdoeleinden, die alleen door onwetendheid aan deze dieren worden toegeschreven.

Helaas is het doden van exotische dieren gerelateerd aan de culturen die hen omringen. In die zin, omdat de soort onbekend is, worden ze mystieke, afrodisiacum en medicinale eigenschappen toegeschreven die geen bewijs hebben.

Dit is een van de redenen waarom wetenschappelijke verspreiding zo belangrijk is. Het doel is dat we meer te weten komen over wat ons omringt, en het daarbij leren respecteren.