De quimper slak: kenmerken en habitat

Geschreven en geverifieerd door de biologe Paloma de los Milagros

Laatste update: 21 december, 2022

De Quimper slak is wetenschappelijk bekend als Elona quimperiana . Traditioneel wordt hij tot de familie Xanthonichidae gerekend, maar volgens het bewijsmateriaal dat in recente studies gevonden werd, vinden deskundigen nu dat hij tot een nieuwe familie moet behoren, die Elonidae heet.

De eerste exemplaren van deze eigenaardige soort werden in Quimper gevonden. Men classificeerde deze slakken daar verkeerd. Pas toen men ze opnieuw in Baskenland aantrof, ging men de populaties goed beschijven. Hier vertellen we je meer over dit merkwaardige diertje dat niet alleen op Franse bodem voorkomt.

Hoogtepunten over Elona quimperiana

De Quimper slak heeft een donkerbruin lichaam in contrast met een fragiele, afgeplatte schelp, drie centimeter in doorsnee en een centimeter hoog. Hij bestaat uit een spiraal (Engelse link) van vijf of zes draaiingen. Deze heeft een bruinachtige tint, met geelachtige tinten. Daarop is een patroon van donkerder vlekken gerangschikt. Aan dit ontwerp dankt hij zijn andere naam: “gevlekte slak.”

Hij camoufleert zich heel goed met de omgeving, dus is het niet altijd gemakkelijk hem te onderscheiden. Maar bij nadere inspectie is het mogelijk te waarderen hoe opvallend het patroon van zijn schelp is. Sommigen zouden het zelfs als “tabby” kunnen omschrijven.

De Quimper slak is een soort buikpotige die verbonden is met het Atlantische klimaat. Hij is genoemd naar de stad Quimper, hoofdstad van de Bretonse Finistère.

Voedsel

Het dieet van de Quimper slak bestaat hoofdzakelijk uit wortels en paddenstoelenmycelen, d.w.z. het vegetatieve deel van schimmels. Soms echter kan dit dier coprofagie en necrofagie beoefenen.

Gewoonten en gedrag

Net als andere soorten zijn deze slakken niet erg actieve dieren en, behalve op regenachtige dagen, hebben ze nachtelijke gewoonten. Opgemerkt moet worden dat dit ontspannen gedrag versterkt wordt tijdens de wintermaanden. Dan houden ze  een onvolledige winterslaap houden in kleine holletjes. Ook tijdens de warmere zomermaanden houden ze momenten van sluimering.

Levenscyclus

Volgens waarnemingen in Bretagne zijn de twee voortplantingsperioden kenmerkend voor deze soort. Ze vallen samen met de lente en de herfst. Na de eerste twee levensjaren worden ze geslachtsrijp. Vervolgens beginnen dan hun eitjes te leggen in ondergrondse holtes of op plaatsen zoals gaten in stronken of onder stenen.

Bovendien behoren, net als bij andere slakken, egels, vogels zoals lijsters, en bepaalde middelgrote kevers tot hun belangrijkste predatoren.

Habitat en behoudsstatus

Zijn aanwezigheid is niet beperkt tot het Franse gebied. Hij strekt zich ook uit over het hele Atlantische biogeografische gebied van het Iberische schiereiland, van Galicië tot Navarra, en ook in het zuiden van La Rioja.

Quimper’s slak heeft een voorkeur voor loofverliezende beuken-, eiken- of kastanjebossen, waar de vochtigheid bijna permanent is. Hij kan ook voorkomen in oeverbossen of schaduwrijke landschappen waar voortdurend water voorhanden is.

Tot de biofysische factoren die rechtstreeks bepalend zijn voor het voldoende voortbestaan van de soort behoren de instandhouding van grote bosopstanden en de aanwezigheid van stenen, stronken en takken waar ze kunnen schuilen.

De Quimper’s slak is een soort van erkend belang in de Europese Unie. Daarom is hij opgenomen in de bijlagen II en IV van de Habitatrichtlijn 92/43/EEG en in bijlage II van de Conventie van Bern.

Momenteel beschouwt de Internationale Unie voor Natuurbehoud (IUCN) zijn instandhoudingsrisico als “minor concern (Engelse link),” vanwege zijn grote verspreiding.

De grote geografische verspreiding werd vroeger in verband werd gebracht met een kunstmatige introductie. Deze lijkt nu gerechtvaardigd door het uitsterven van tussenliggende populaties tijdens de ijstijd.

Deze laatste hypothese heeft genetische ondersteuning. De sequentiebepaling van het mitochondriaal DNA toont namelijk het bestaan van twee verschillende lijnen aan. Enerzijds strekt de Quimper slak zich uit van Galicië tot Cantabrië – waartoe de populatie van Bretagne behoort – en anderzijds beperkt het zich tot de populatie van Baskenland.

Een dier dat in een netelige situatie leeft

Door de vernietiging van zijn leefgebied bevindt de Quimper slak zich momenteel in een netelige situatie. Er zijn niet veel exemplaren en hun populaties zijn van geringe dichtheid. Als je er een in het veld vindt, kun je hem het beste met rust laten en proberen hem niet te verstoren.