Wat is een roofdier eigenlijk precies?

Als een dier op zijn voedsel jaagt, staat het bekend als een roofdier. Er zijn verschillende soorten roofdieren, en zelfs superpredatoren die zich voeden met andere roofdieren en die bovenaan de voedselketen staan. Leer ze allemaal kennen in het onderstaande artikel.

Wat is predatie?

Predatie is een strategie die soorten in staat stelt in de natuur te overleven. Het houdt in dat ze zich moeten voeden met andere levende wezens – prooien – om hun voedingsstoffen te verwerven. In de ecologie wordt deze wisselwerking gekenmerkt door het schaden van een organisme (-) en het profiteren van een ander (+), en daarom wordt het vaak een positief-negatieve relatie genoemd.

De relatie tussen prooi en roofdier is fundamenteel voor het ecosysteem, want ze dient ook om de populaties van levende wezens te reguleren. Bovendien zijn alle roofdieren ook prooien voor andere dieren. Dit zorgt ervoor dat het evenwicht bewaard blijft en dat er geen soorten zijn die de wereld kunnen overbevolken. Met uitzondering van de mens natuurlijk.

Soorten roofdieren

Carnivoren zijn de bekendste roofdieren in het dierenrijk, maar ze zijn niet de enige. Deze vraatzuchtige dieren kunnen ingedeeld worden naar de prooi waarmee ze zich voeden, zodat de volgende onderscheiden kunnen worden:

• Carnivoren: Dit zijn de bekendste roofdieren, want sommige voeden zich met vrij grote dieren. Ze zijn gespecialiseerd in het jagen en besluipen van hun prooi, en hebben daar ongelooflijke strategieën voor ontwikkeld.
• Herbivoren: Hoewel het vreemd klinkt zijn herbivoren ook roofdieren, want ze voeden zich met andere levende wezens (planten). Het grote verschil is dat ze hun prooi niet hoeven te volgen, want plantensoorten zijn onbeweeglijk.
• Kannibalen: Dit zijn dieren die zich voeden met hun eigen soort. Ze zijn eigenlijk een subclassificatie van carnivoren, omdat ze zich altijd met vlees voeden. De meeste kannibalen zijn geleedpotigen, hoewel dit gedrag ook voorkomt bij prairiehonden, slangen, en stierhaaien. Opgemerkt moet worden dat ze zich ook met andere prooien kunnen voeden en niet alleen met hun eigen soort.

Wapenoorlog

De relatie tussen prooi en roofdier draagt niet alleen bij tot het ecologisch evenwicht, maar is ook een essentieel onderdeel van het evolutieproces. Dit komt omdat elk organisme probeert voordelige eigenschappen te verkrijgen om te kunnen ontsnappen of te jagen.

Als prooien dus sneller worden, zullen roofdieren proberen hun snelheid te evenaren. Dit heet co-evolutie en is een van de voordelen van interactie.

Sommigen noemen dit proces wapenoorlog, omdat het inhoudt dat je voortdurend nieuwe ‘wapens’ aanmaakt om je tegenstander te overtroeven. Op deze manier veranderen en diversifiëren soorten in de loop van de tijd, wat perfect past bij Darwin’s voorspelling van ‘natuurlijke selectie’.

Het roofdier en zijn relatie met zijn prooi

Predatie is een van de belangrijkste technieken om het evenwicht tussen verschillende soorten te verzekeren. Een roofdier en zijn prooi zijn verwant omdat ze deel uitmaken van dezelfde voedselketen.

Vermeldenswaard is dat een carnivoor zijn energie krijgt van een herbivoor, die gevoed was door planten of vruchten. Tot de bekendste roofdieren behoren de volgende:

1. Katachtigen

Katachtigen zijn de best voorbereide carnivoren voor de jacht, want zowel hun anatomie als hun technieken stellen hen in staat voedsel te bemachtigen.

2. Katachtigen

Deze jagen op kleinere dieren, al of niet herbivoren, en bewegen zich bij het bemachtigen van hun voedsel bijna altijd in groepen.

3. Marterachtigen (Mustelidae)

Een van de kenmerken van deze dieren is dat ze klein zijn, maar tegelijk heel goed voorbereid op de jacht. Bovendien kunnen ze zich voeden met reptielen of vogels.

Voorbeelden van roofdieren

Wist je dat de mens het meest geduchte superroofdier ter wereld is? Dat komt omdat hun omnivore dieet en gedrag anders zijn dan dat van de rest van de soort; de andere dieren die tot de groep van de roofdieren behoren jagen alleen voor voedsel. Enkele van hen zijn:

1. Tijgers

Deze katachtige is het superroofdier van Azië en zijn dieet is gebaseerd op buffels, wilde zwijnen, herten, en antilopen. Maar tijgers zijn ook ‘opportunistisch’ en draaien hun neus niet ophalen voor kleinere dieren zoals hazen, apen of vissen.

Normaal jagen ze op planteneters, waarbij ze hun kracht gebruiken om hun prooi aan te vallen en te doden, dankzij hun krachtige beet waarmee ze hem meteen kunnen doden. Hoewel ze groot zijn, kunnen tijgers tot 90 km/u rennen en met een brul op hun voedsel afrennen, waardoor het slachtoffer vaak verlamd van schrik raakt.

2. Grijze wolven

De meeste wolvensoorten hebben vergelijkbare jachtgewoonten: hun prooien zijn middelgrote en grote hoefdieren, zoals schapen, geiten, herten of rendieren.

Dit roofdier kan knaagdieren en vogels verorberen, en heeft het vermogen om in één keer tussen de 3 en 4 kilo voedsel te verorberen. Hij doet dit omdat hij niet weet wanneer hij zich weer zal kunnen voeden.

3. Dassen

Dit zijn omnivore dieren die zich vooral voeden met bijen, reptielen, of wormen, afhankelijk van waar ze leven. Er zijn Aziatische, Europese en Amerikaanse dassen. Om aan zijn voedsel te komen gebruikt hij zijn gehoor en reuk; zijn zicht is beperkt, daarom verlaat hij zijn hol bij voorkeur ‘s nachts.

4. IJsberen

Van alle soorten beren die er bestaan is de ijsbeer de grootste, en hij is ook het enige superroofdier in het noordpoolgebied. Hij voedt zich met de andere individuen die de bevroren gebieden bewonen, hoewel zijn favorieten zeehondenjongen zijn.

IJsberen kunnen in een dag tot 30 kilo voedsel opeten. Interessant is dat ze het bloed van hun prooi drinken om zich gehydrateerd te houden, omdat het water in dat gebied zuur en zout is.

5. Keizerarend

Hij voedt zich hoofdzakelijk met konijnen, en jaagt er alleen of in paren op. Daarnaast kan deze roofvogel ook andere prooien kiezen om zich mee te voeden, zoals hazen, kraaien, vossen, duiven en kleine knaagdieren.

De keizerarend heeft een uitstekend gezichtsvermogen waarmee hij een dier al van heel ver kan opsporen. Als hij het eenmaal in het vizier heeft, duikt hij er met uitgestoken klauwen met buitengewone precisie op af.

6. Dolfijnen

Dit zijn een van de intelligentste roofdieren in zee. Ze komen voor bij de kusten en gebruiken geluiden om met elkaar te communiceren en om hun prooi te bereiken, die vooral bestaat uit sardines, haring en kabeljauw.

Omdat ze in groepen jagen, kunnen dolfijnen een school vissen omsingelen en het zo gemakkelijker maken ze te vangen. Ze hebben ook scherpe tanden waarmee ze hun prooi kunnen kauwen en verscheuren.

7. Spinnen

Alle soorten spinnen zijn roofdieren en gebruiken een web om hun prooi in te sluiten, zodat die niet kan ontsnappen. De spin hoeft alleen maar op de loer te liggen tot een slachtoffer in het kleverige web valt. Als dat gebeurt, injecteren ze ze met gif om ze te verlammen, schieten dan maagsappen in ze en verteren ze uitwendig.