Gistinfectie bij honden: oorzaken, symptomen en behandelingen

Geschreven en geverifieerd door de bioloog Samuel Sanchez

Laatste update: 21 december, 2022

De huid is een van de belangrijkste organen wat bescherming betreft. Dit weefsel verdedigt het lichaam tegen infecties, maar handhaaft ook de inwendige homeostase en de vochtuitwisseling met de buitenwereld. Helaas zijn er enkele dermatologische aandoeningen die zowel honden als mensen treffen. Een gistinfectie bij honden is daar een van.

Als de huid van je hond irriteert, rood is, korstig, en vreemd ruikt, moet je hem zo spoedig mogelijk naar de dierenarts brengen. Hier lees je wat een gistinfectie bij honden is en hoe je er vanaf komt. Mis het niet!

Wat is een gistinfectie bij honden?

Een gistinfectie bij honden is een soort dermatitis die veroorzaakt wordt door het micro-organisme Malassezia pachydermatis. Dit is een zoöfiele gist, wat betekent dat hij goed groeit op het oppervlak van bepaalde levende wezens.

Deze gistsoort maakt deel uit van het epidermale microbioom van mensen, katten, honden en andere zoogdieren, hoewel het onder bepaalde omstandigheden als een opportunistische ziekteverwekker kan fungeren.

Malassezia pachydermatis is een ziekteverwekker van groot belang in de diergeneeskunde. Als het micro-organisme pathogeen wordt, kan het aandoeningen veroorzaken als otitis externa (een ontsteking van de huid van de gehoorgang) en seborrhoïsche dermatitis bij honden.

Een lage pH heeft een licht bacteriedodende werking, maar honden hebben een hogere pH van de huid dan alle andere huisdieren, vooral op deze plaatsen.

De chemische huidcondities van honden maken ze bijzonder vatbaar voor gistinfecties. Bovendien treden ze vaak tegelijk op met atopie en andere allergische processen van epidermale aard.

Deze vorm van infectie kan ook bij mensen voorkomen, maar het is heel zeldzaam. Naar schatting komt het voor bij 2% van de honden met dermatitis.

Oorzaken van infectie

Zoals we al gezegd hebben, ontstaat een gistinfectie bij honden wanneer deze micro-organismen meer dan normaal op de huid groeien. Ze zijn opportunistisch en maken gebruik van een kwetsbare situatie om te gaan woekeren.

Onder normale omstandigheden zijn schimmels en bacteriën aan het huidoppervlak geen probleem omdat het immuunsysteem ze in toom houdt. Helaas maken veranderingen in de huid, immunosuppressie, het toedienen van bepaalde medicijnen en bepaalde erfelijke predisponerende factoren dit evenwicht vatbaarder voor verstoring.

Behalve het bovenstaande moet ook opgemerkt worden dat sommige rassen veel vatbaarder zijn voor deze infectie dan andere. Enkele van de duidelijkste voorbeelden van deze rassen zijn onder andere:

• De shih tzu
• Cocker spaniel
• Schnauzer
• Poedel
• Boxer

De gisten groeien vooral heel goed op donkere, vochtige plaatsen, zoals de plooien van de huid en de binnenholte van sommige erg hangende oren.

Symptomen van gistinfectie bij honden

Zoals we al zeiden kan deze aandoening zich voordoen op en in de oren en op de huid. Enkele van de duidelijker klinische verschijnselen zijn als volgt:

• Veranderingen in huidkleur en textuur. In de vroege stadia van de infectie lijkt de huid rood. Tijdens de chronische fasen kan deze echter zwartachtig worden.
• De huid is vet en korstig.
• Het dier kantelt het hoofd. Dit is een teken van een infectieuze otitis, dat wil zeggen dat de gist zich in het binnenoor van je hond vermenigvuldigd heeft.
• Krabben. Deze infecties veroorzaken een heel duidelijke jeuk. De hond kan voortdurend krabben met zijn pootjes of tegen oppervlakken.
• Likken. De hond kan proberen zichzelf te likken om de ontsteking en pijn te verzachten.
• Vreemde huidgeur. Deze is vergelijkbaar met de geur van een sterke kaas.
• Verlies van haar. Dit komt meestal voor rond de oren.

Gistinfecties bij honden komen vaak tegelijk voor met oorproblemen en bepaalde allergische aandoeningen. Veel van de symptomen die zich voordoen bij de typische patiënt worden dan ook gedeeld met andere aandoeningen.

Opgemerkt moet worden dat deze ziekte niet besmettelijk is.

Diagnose van gistinfectie bij honden

Zoals de vakliteratuur (Engelse link) aangeeft zijn er veel technieken waarmee deze infectie kan worden opgespoord. Hier zijn enkele van de meest effectieve methoden:

• Schrapen. Het is voldoende om met eenvoudig schrapen over de huid een monster te nemen van het aangetaste deel van de huid van het dier. Bij observatie onder een microscoop kunnen ziekteverwekkende micro-organismen opgemerkt worden.
• Afdrukmonster. Een objectglaasje kan op de huid van de hond gedrukt worden. Ook hier moet het monster onder de microscoop bekeken worden.
• Acetaatstrip. Ook hier wordt een strookje gebruikt dat op de huid van de hond wordt geduwd. De losgemaakte epidermale cellen worden dan verwijderd en geanalyseerd.
• Biopsie. In dit geval moet een volledig monster van de huid van de hond verkregen worden. Het is de meest invasieve techniek, maar levert ook de meeste informatie op.

Als de infectie in de oren zit, is het gebruik van een otoscoop nodig. Behalve de observatie van het uitwendige deel van het oor kunnen – zoals hierboven vermeld – ook tests nodig zijn als de aandoening zich in de oren bevindt.

Behandeling

De behandeling van een gistinfectie bij honden varieert naar gelang het aangetaste lichaamsgebied. Bijvoorbeeld, als de infectie in het oor zit, worden meestal schimmelwerende crèmes of druppels en een speciale reinigingsroutine voorgeschreven. In ernstige gevallen wordt gekozen voor een algemeen oraal geneesmiddel.

De behandeling van een gegeneraliseerde huidinfectie vereist de toepassing van specifieke lokale schimmelwerende crèmes, sprays, en shampoos. Om de shampoo goed te laten werken moet het tijdens het baden gedurende ongeveer 10 minuten worden aangebracht. Dit moet om de 3-5 dagen gedaan worden, en gedurende een periode van 2 tot 12 weken.

Als dit alles echter niet werkt, is ook een algehele aanpak met orale medicatie nodig. Ketonoconazol, itraconazol, en fluconazol zijn hierbij de meest gebruikte middelen.

Is het mogelijk thuis maatregelen toe te passen?

Hoewel deze infectie in alle gevallen een behandeling door de dierenarts vereist, is het mogelijk de hond sneller te helpen herstellen met een reeks tips en maatregelen thuis. Denk hierbij aan de volgende richtlijnen:

• Maak de oren van je hond regelmatig schoon. Oorontstekingen kunnen behandeld worden met specifieke crèmes, maar je moet de oren van je hond ook schoonmaken met zoutoplossingen die je dierenarts heeft voorgeschreven.
• Houd de poten en huid droog. Vochtigheid bevordert de proliferatie van gisten op de huid van je hond.
• Denk na over het dieet van je hond. Een hond met dit soort infecties kan een vitaminetekort hebben dat behandeld moet worden.

Preventie is de sleutel tot succes

Zoals we in de vorige regels gezegd hebben, treedt een gistinfectie bij honden op als de hond geen goede gezondheid heeft of wanneer de hygiëne te wensen overlaat. Daarom is de beste methode om het optreden ervan te voorkomen het huisdier op alle mogelijke fronten goed te verzorgen.

Sommige baasjes van honden die aanleg hebben voor deze aandoening (zoals de shih tzu) kiezen er bijvoorbeeld voor om hun hond regelmatig te wassen met schimmelwerende shampoos.

De prognose voor deze aandoening is in bijna alle gevallen positief. Hoewel de behandeling meestal langdurig is, reageren de meeste honden goed op de bovenstaande geneesmiddelen en stopt de jeuk binnen een week na het begin van de behandeling. Als je het advies van je dierenarts over al het bovenstaande opvolgt, zal de huid van je hond binnen een paar dagen drastisch verbeteren.