Gezondheidsalarm: ziektes overgedragen door teken

Als je een van de vele mensen bent die een hond heeft, of die het leuk vindt om dingen buitenshuis te doen, dan is het de moeite waard om meer te leren over de ziektes die door teken worden overgedragen. Ook wat je kunt doen om ze te voorkomen.

Teken zijn één van de meest gehate insecten. Het is een soort hematofaagse parasiet, wat betekent dat hij zich met bloed voedt. Elk insect dat zich voedt met bloed is een potentieel gevaar omdat hij jezelf of een huisdier met een ziekte kan infecteren. Ons onderwerp voor vandaag gaat toevallig over één  van de gevaarlijkste die er zijn, samen met muggen.

Enkele van hun favoriete slachtoffers zijn bijvoorbeeld zoogdieren, vogels en reptielen. Ze komen ook over de hele wereld voor. Ze verspreiden zich gemakkelijk, want je kunt er dagenlang meerdere op je lichaam hebben zonder dat je het doorhebt. Het kan ook moeilijk zijn om ze op huisdieren te vinden die lang haar hebben.

Al met al zijn er twee basistypes teken waarvan het de moeite waard is om het verschil tussen zachte en harde teken te kennen.

De tweede soort is waar je je zorgen over moet maken, dit omdat hij de belangrijkste soort teek is die je bij jou of een huisdier kunt tegenkomen. Een van de meestvoorkomende, de hondenteek, komt bijvoorbeeld overal in de Verenigde Staten voor, en o0k in Europa.

Ziektes overgedragen door teken

Als een teek zich met je bloed voedt, dan kan hij je infecteren met micro-organismen zoals:

• Virussen
• Bacteriën
• Protozoën

In het bijzonder zijn deze micro-organismen de belangrijkste oorzaak van gezondheidsproblemen na een tekenbeet. Hier volgen enkele van de meestvoorkomende ziektes veroorzaakt door teken:

Ziekte van Lyme

Deze ziekte is afkomstig van een bacterie genaamd Borrelia burgdorferi. De tekensoort die deze ziekte draagt is de Ixodes ricinus (of de schapenteek) die in Nederland voorkomt. Als je een tekenbeet hebt en je wilt er zeker van zijn dat je de ziekte van Lyme niet hebt opgelopen, dan moet je een paar weken opletten of er een rode kring rond de tekenbeet verschijnt.

Als je er vroeg genoeg bij bent, dan kun je de ziekte van Lyme genezen met antibiotica. Hoewel er geen genezing voor de ziekte van Lyme in een later stadium is, kunnen we de symptomen toch behandelen en genezen. Als het onbehandeld blijft kan het echter leiden tot artritis of gezichtsverlamming.

Ehrlichiosis

Dit kan afkomstig zijn van drie soorten bacteriën die een teek bij zich kan dragen. Al met al is dit één van de ernstigste van alle ziekten die door teken worden overgedragen. De symptomen zijn vergelijkbaar met die van griep:

• Koorts
• Rillingen
• Uitputting
• Verlies van eetlust
• Misselijkheid
• Overgeven

Je kunt er met antibacteriële geneesmiddelen binnen een of twee weken van afkomen.

Tularemia of konijnenkoorts

Deze bacteriële infectie komt veel voor bij knaagdieren. Hij wordt meestal overgedragen door:

• Teken
• Vliegen
• Muggen

Enkele van de belangrijkste symptomen zijn rillingen, hoofd- en spierpijn, ademhalingsproblemen, overmatig zweten en zelfs gewichtsverlies.

Als je bang bent dat jij of een familielid het heeft opgelopen, dan moet je naar een dokter gaan en bloedkweken, bloedonderzoeken en een röntgenfoto van de borstkas laten maken. Als het behandeld wordt is slechts ongeveer 1% van de gevallen dodelijk.

Andere ziektes veroorzaakt door teken

Er is een eindeloze lijst van andere ziektes die door teken worden overgedragen. Andere veelvoorkomende ziekten zijn bijvoorbeeld:

• Babesiose of tekenkoorts
• Rocky Mountain spotted fever
• Rickettsiale infecties

Hoe je tekenbeten voorkomt

Als je kinderen of huisdieren hebt, dan is het meer dan waarschijnlijk dat één van deze parasieten zijn weg naar je huis vindt. Ze hebben namelijk de neiging om zich te verstoppen op plaatsen waar we ze niet verwachten. Zo kun je het risico van tekenbeten voor je gezin tot een minimum beperken:

• Vermijd plaatsen met hoge planten, vooral struiken en gras. Het is altijd veiliger om over gevestigde paden zonder vegetatie te lopen.
• Gebruik insectwerende middelen. Een teek vindt je misschien nog wel, maar de geur van de chemicaliën zorgt ervoor dat hij zonder je te bijten weggaat.
• Vermijd vochtige, schaduwrijke plaatsen. Of het nu in een bos of in je achtertuin is, je kunt het beste in de drogere gebieden die meer aan de zon zijn blootgesteld blijven wanneer je buiten wilt zijn. Probeer ervoor te zorgen dat je kinderen alleen op die plekken spelen als ze buiten zijn.
• Dagelijkse inspectie: als je de dag buiten in de natuur hebt doorgebracht, dan moet iedereen zijn lichaam steekproefsgewijs controleren. Je moet ook je hond en de kleren die je draagt controleren. Als je een teek vindt, verwijder deze dan voorzichtig om te voorkomen dat de pootjes in de beet achterblijven.