Logo image
Logo image

Maak kennis met de kiwi, de vogel die niet vliegt

4 minuten
Miljoenen jaren lang waren er roofdieren in de lucht en geen terrestrische zoogdieren. Daarom heeft deze soort zich aangepast aan het leven op de grond.
Maak kennis met de kiwi, de vogel die niet vliegt
Laatste update: 06 februari, 2019

Veel mensen hebben de fauna van Oceanië als vreemd beschreven. Eén van deze vreemde dieren die daartoe behoort en die daar al duizenden jaren leeft is de kiwi, de vogel die niet vliegt. Sommige studies tonen echter aan dat hij, ondanks zijn kleine formaat, verwant is aan de uitgestorven gigantische olifantsvogel van Madagaskar.

Misschien heeft het niet voorkomen van zoogdieren, met uitzondering van vleermuizen, tot de komst van de mens en het isolement van dit deel van de planeet, ervoor gezorgd dat dit dier zulke vreemde eigenschappen heeft.

Daarom heeft de kiwi zich gedurende miljoenen jaren aangepast aan het leven op de grond zonder dat hij enige roofdieren als vijanden had.

Maak kennis met de kiwi, de vogel die niet vliegt en die als de nationale vogel van Nieuw-Zeeland wordt beschouwd.

De Kiwi is geen zoogdier, maar…..

De kiwi behoort tot de familie van de Apterygidae (d.w.z. ‘zonder vleugels’), een geslacht vogels met de naam Paleognathae dat vijf soorten bevat die allemaal verschillen in grootte en kleur van het verenkleed. Ze zijn tussen de 25 en 45 cm hoog en wegen tussen de 1,3 en 3,3 kg. Ook zijn de vrouwtjes groter dan de mannetjes.

Some figure
Daarnaast hebben ze net als alle vogels in de groep loopvogels – de vogels die niet vliegen – een plat borstbeen. Dat is ook de reden dat deze vogels niet de gespierde structuur hebben die vliegen mogelijk maakt.

Hoewel mensen denken dat de kiwi geen vleugels heeft, heeft hij ze wel degelijk. Ze zijn echter heel klein. Ze zijn ongeveer drie cm lang en liggen dicht tegen hun lichaam aan, waardoor ze op het eerste gezicht moeilijk te zien zijn.

Aan de andere kant zijn hun poten zeer sterk en gespierd en wegen ze een derde van hun totale lichaamsgewicht. De kiwi heeft beenmerg omdat hij geen licht skelet nodig heeft dat bedoeld is om te vliegen. Hij heeft vier gewatteerde klauwen die hem helpen zeer snel te lopen.

Bovendien gebruiken ze hun poten als krachtige wapens om te vechten of zichzelf te verdedigen. Hoewel sommige mensen ze als timide en kwetsbaar beschouwen, kunnen deze vogels zeer territoriaal en agressief zijn.

Meer details over de kiwi, de vogel die niet vliegt

Een ander vreemd feit over de kiwi is zijn lichaamstemperatuur, die lager is dan de meeste van zijn gevleugelde familieleden. Eigenlijk komt die meer overeen met die van een zoogdier. Het kan variëren tussen 8 en 37 en graden Celsius.

Misschien omdat het een nachtdier is, vertrouwt de kiwi vooral op zijn reukzin en gevoelige, katachtige snorharen, die zich op zijn gezicht en rond de basis van zijn snavel bevinden. Vreemd genoeg vertrouwen de meeste vogels op hun zicht, maar kiwi’s gebruiken hun snorharen waarschijnlijk om zich gemakkelijker in het donker te verplaatsen.

Hij heeft ook een vrij ontwikkeld gehoor en zeer zichtbare openingen waarmee hij hoort. Aan de andere kant komt de ‘harige’ look van de veren door het ontbreken van filamenten.

Daarnaast zorgen de verschillende patronen op hun verenkleed ervoor dat deze vogels zich goed in hun leefomgeving kunnen camoufleren, wat goed is voor de bescherming tegen roofdieren vanuit de lucht.

Een kiwi
Monogame vogels die enorme eieren leggen

Dit dier is ook apart als het gaat om de voortplanting en opvoeding van kuikens. De meeste vogels hebben één eierstok, maar de kiwi heeft er twee. Het vrouwtje legt meestal maar één groot ei. Ze legt er maximaal twee, en de grootte is gelijk aan 20% van haar lichaam.

Het mannetje broedt het ei meestal gedurende ongeveer 10 weken uit tot er een gevederd kuiken uitkomt. Vanaf het uitkomen van het ei weten de kiwi kuikens al hoe ze voor zichzelf moeten zorgen.

Ze blijven niet langer dan één week in het nest en hun ouders voeden ze maar af en toe omdat het ei hen van voedingsstoffen om zich te voeden heeft voorzien.

De kiwi is een monogame vogel, wat betekent dat kiwikoppels voor het leven bij elkaar blijven. Ze bouwen hun nesten in holen die ze met behulp van hun krachtige klauwen hebben gegraven.

Leefomgeving en dieet

De kiwi’s kunnen in verschillende soorten leefgebieden leven. Ze kunnen onder andere leven in:

  • Besneeuwde bergen
  • Kustduinen
  • Met mos bedekte bossen
  • Zelfs in graslanden

Je kunt al deze plaatsen bezoeken en de vogels ‘s nachts horen zingen.

Some figure
Overdag zul je niet gauw een kiwi zien, niet omdat ze zich voor alle roofdieren in de lucht moeten verstoppen, maar omdat de ondergrondse ongewervelde dieren die ze eten ‘s nachts dichter bij de oppervlakte zijn.

In elk geval is het een allesetende vogel die onder andere eet:

  • Wormen
  • Bessen
  • Zaden
  • Bladeren
  • Sommige insecten 

De Kiwi wordt met uitsterven bedreigd

De kiwi, de vogel die niet vliegt, heeft een levensverwachting van 10 tot 15 jaar. Vandaag de dag wordt hij echter met uitsterven bedreigd. Gelukkig worden steeds meer gebieden gereserveerd voor hun bescherming.

Sinds de mens de eilanden bevolkt en verschillende soorten zoogdieren introduceerde, zijn hun vijanden echter toegenomen. Vandaag de dag zijn dat naast adelaars en haviken ook katten, fretten en zelfs honden. De vernietiging van hun natuurlijke leefomgeving heeft ook gevolgen voor hun voortbestaan.

In gebieden waar roofdieren onder controle zijn, overleeft de helft van de kuikens. Buiten deze gebieden sterft 95% van deze vogels echter voor het bereiken van de broedleeftijd. 

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.