Zomerdermatitis bij paarden: oorzaken, symptomen en behandeling

Geschreven en geverifieerd door de bioloog Samuel Sanchez

Laatste update: 21 december, 2022

Zomerdermatitis bij paarden is een steeds vaker voorkomende aandoening bij paarden over de hele wereld. Het is de meest gemelde allergische huidziekte bij paarden. Het is dan ook een van de belangrijkste redenen om naar de dierenarts te gaan, aangezien het elke zomer vaak voorkomt.

De etiologie wordt geassocieerd met de beten van bepaalde insecten in de omgeving, die zich verspreiden in warme klimaten en met een hoge relatieve vochtigheid.

De behandeling van deze aandoening is multifactorieel. Zo moet de eigenaar de aanwezigheid van insecten en de symptomen van het dier onder controle houden. Tevens moet hij toekomstige blootstelling aan de insecten zien te voorkomen. Als je alles wilt weten over zomerdermatitis bij paarden, lees dan verder.

Wat is zomerdermatitis bij paarden?

De term “dermatitis” verwijst naar elk type allergische ontsteking van de huid, zoals aangegeven door de MSD Veterinary Manuals (Engelse link). Dermatitis kan van verschillende soorten zijn.

Soms is voedsel de veroorzaker van het probleem, andere keren komt het door verstoringen in het immuunsysteem. Het kan ook ontstaan door overmatige blootstelling aan de zon. Weer andere vormen ontstaan door contact met bepaalde chemicaliën en vele andere dingen.

Het meestvoorkomende symptoom is constante jeuk. Bovendien kun je, naarmate de ontsteking in de verschillende lagen van de huid vordert, gewoonlijk epidermale “schubben” en korsten waarnemen. Als de aandoening de binnenste laag van de huid (de dermis) bereikt, zal het dier pijn, etterende afscheidingen en haarverlies ervaren buiten de ruiperiode.

Dermatitis bevordert de ontwikkeling van secundaire infecties, omdat de huid beschadigd is en fungeert als toegangspoort voor verschillende pathogenen.

De veroorzaker van zomerdermatitis bij paarden

Er is enige onenigheid over wat de oorzaak is van zomerdermatitis bij paarden. Het veterinaire portaal van Girovet stelt dat het kan worden veroorzaakt door blootstelling aan de zon.

Het kan echter ook ontstaan na de consumptie van bepaalde voedingsmiddelen, door insectenbeten of door vele andere allergische processen. De meeste geraadpleegde bronnen zijn het er echter over eens dat de aandoening wordt gekenmerkt door een specifieke trigger.

In het algemeen is vastgesteld dat de ziekte een allergische reactie is die wordt veroorzaakt door verbindingen in het speeksel van ongewervelde dieren van het geslacht Culicoides. Dit taxon omvat een groep Diptera-vliegen. Deze dieren voeden zich met paardenbloed. Daarbij veroorzaken de beten lokale laesies kunnen de dieren verschillende ziekten overbrengen.

Zoals uit onderzoeken (Engelse link) blijkt, kan het lichaam van het paard op de beet reageren door immunoglobulinen van het type E af te geven.

Deze stof bindt zich aan bepaalde receptoren. Dit bevordert de afgifte van cytokinen en pro-inflammatoire moleculen, die op zich de allergische reactie opwekken. Met andere woorden, het immuunsysteem van het dier reageert overdreven op een licht schadelijke gebeurtenis.

Andere bloedzuigende geleedpotigen buiten het geslacht Culicoides kunnen deze overgevoeligheid ook veroorzaken.

Symptomen

Het meestvoorkomende symptoom van zomerdermatitis bij paarden is constante jeuk bij het dier. Ook kunnen er schurftwonden op de huid en secundaire infecties ontstaan. Andere klinische symptomen waarmee je rekening moet houden zijn onder andere:

• Blaren op de plaats van de beet.
• Laesies met etterende afscheidingen, vooral rond het hoofd en de oren.
• Haaruitval op plekken door het krabben van het paard.
• Verdikking van de huid in de getroffen gebieden.
• Een verlies van pigmentatie in het haar.

Volgens studies (Engelse link) heeft 75% van de paarden met zomerdermatitis matige symptomen,. Bij 16% gaat het om ernstige klachten en bij 9% om milde klachten. Ongetwijfeld zal de situatie veel gecompliceerder zijn wanneer het paard een secundaire infectie ontwikkelt door de aanwezigheid van verwondingen.

Diagnose en behandeling

Zodra de patiënt bij de dierenarts is aangekomen, zal deze professional de eigenaar vragen naar alle symptomen en een algemeen lichamelijk onderzoek uitvoeren.

De diagnose is echter vrij ingewikkeld als de dierenarts tot de conclusie komt dat het een allergie is. Dit komt omdat het probleem ligt in het vinden van het type allergeen dat een toename van antilichamen in het bloed van het paard heeft veroorzaakt.

Om deze reden wordt het meestal aanbevolen om de vliegen of elk type geleedpotige op het dier te vangen en naar de kliniek te brengen.

Antihistaminica zijn in bijna alle gevallen de eerste behandelingsroute. Deze medicijnen blokkeren de receptoren voor histamine. Dit is een van de essentiële verbindingen bij de ontwikkeling van allergische reacties. Na toediening zou de conditie van het paard moeten verbeteren. Je zult echter niet altijd de verwachte en gehoopte resultaten kunnen behalen.

De dierenarts zal antibiotica meestal ook voorschrijven in de meest ernstige gevallen. Deze medicijnen kunnen voorkomen dat secundaire infecties die in de wonden van het dier zijn ontstaan, zich door het lichaam verspreiden. Er is namelijk geen remedie voor de allergische reactie zelf. De eigenaar van het paard moet erop voorbereid zijn om het bij toekomstige gelegenheden te behandelen.

Hoe kun je zomerdermatitis bij paarden voorkomen?

Omdat het lichaam van het dier niet kan voorkomen dat het reageert op de beten, is het beste wat een eigenaar kan doen om contact tussen de vlieg en het paard in de eerste plaats te voorkomen. Hiervoor zijn de volgende tips erg handig:

• Beperk blootstelling van paarden. Deze Diptera-larven ontwikkelen zich in water. Daarom moet je het paard uit de buurt houden van elk ecosysteem met plassen, rivieren of vijvers. Droge weiden zijn de beste optie in het voorjaar, omdat je de blootstelling van het dier aan de vliegen zoveel mogelijk kunt vermijden.
• Koop beschermende kleding. Er zijn speciale producten voor paarden die hun hele huid beschermen tegen beten. In de meest moeilijke tijden van het jaar is dit misschien de enige 100% effectieve optie.
• Gebruik insectenwerende middelen. Je moet insectenwerende middelen gebruiken in de omgeving van het paard om alle vliegen te doden die in het gebied kunnen zwermen. Sommige zijn specifiek voor paarden en kun je direct op hun huid aanbrengen.

Afgezien van deze preventieve maatregelen, willen we opmerken dat het gezond houden van de huid van het paard in de eerste plaats de ontwikkeling van veel dermatologische symptomen zal voorkomen. Een uitgebalanceerde voeding en het aanbrengen van specifieke crèmes voor paarden zullen hier veel aan helpen.

Zomerdermatitis bij paarden is een levenslange aandoening. Als je paard het ene jaar in de lente en de zomer symptomen heeft vertoond, zal het deze hoogstwaarschijnlijk het volgende jaar en gedurende zijn hele leven opnieuw ervaren. Daarom is preventie altijd de beste aanpak. Bescherm je paard en voorkom in de eerste plaats dat ze door vliegen worden gebeten.