5 wetenswaardigheden over de voortplanting van kakkerlakken

Geschreven en geverifieerd door de biologe Georgelin Espinoza Medina

Geschreven door Georgelin Espinoza Medina

Laatste update: 21 december, 2022

Er zijn veel soorten insecten en wezens die wij mensen haten, maar ongetwijfeld een van de meest weerzinwekkende zijn kakkerlakken. Deze insecten hebben een buitengewone manier van voortplanten en dus kan het weten van deze wetenswaardigheden over de voortplanting van kakkerlakken je daadwerkelijk helpen ze te bestrijden.

Deze dieren behoren tot de orde Blattodea, samen met termieten. Ze hebben een afgeplat lichaam dat zich zelfs op de minst verwachte plaatsen kan verbergen. Bovendien kunnen ze dagen achtereen zonder voedsel en water, wat ze tot een van de meest resistente wezens op de planeet maakt.

In dit artikel brengen we je enkele interessante feiten over hun voortplantingswijze. Ja, we weten dat ze nogal smerig zijn, maar lees verder en we zijn er zeker van dat je wat nuttige informatie te weten komt!

Kenmerken van kakkerlakken

Kakkerlakken zijn kosmopolitische en zeer diverse insecten, want er zijn wereldwijd ongeveer 4.500 soorten. Het zijn er echter ongeveer 30 die met mensen samenleven. Ze variëren in grootte, meestal in lengte van 3 tot 7,5 centimeter. Er zijn echter ook enkele kleinere soorten.

Ze hebben een afgeplat lichaam, met een kop, borststuk, en achterlijf (zoals andere insecten). Hun kleuren variëren, maar meestal zijn ze oker, bruinachtig of zwartachtig. Ze hebben zes zeer beweeglijke langwerpige poten, waarmee ze heel snel kunnen rennen.

Kakkerlakken hebben ook een driehoekige, kleine, beweeglijke kop met kauwende monddelen. Ze hebben ook samengestelde ogen, lange voelsprieten, en de meeste hebben vleugels.

Wetenswaardigheden over de voortplanting van kakkerlakken

Hoewel ze weerzinwekkend en saai lijken, hebben ze opvallende aspecten die niet alleen te maken hebben met hun levenswijze, maar ook met de manier waarop ze paren en zich vermenigvuldigen. Haal daarom eens diep adem, want we brengen je de volgende wetenswaardigheden over de voortplanting van kakkerlakken.

1. Mannetjes bieden een bruidsgeschenk aan vrouwtjes

Kakkerlakken komen tot voortplanting met een ingewikkelde en zeer interessante hofmakerij. Vrouwtjes trekken mannetjes aan dankzij de feromonen die ze produceren. Als ze elkaar ontmoeten, maken ze een eerste contact met hun antennes.

Dan gaan de mannetjes voor de vrouwtjes staan, heffen hun vleugels op en bieden een bruidsgeschenk aan, een afscheiding uit hun buikklieren, bestaande uit suikers en vet, die erg smakelijk is voor het vrouwtje.

Dit aanbod heeft echter een doel. Het houdt het vrouwtje bezig, terwijl het mannetje contact met haar maakt en met haar paart – beslist een heel ingenieuze strategie! Deze paring kan tot een uur duren, afhankelijk van de soort.

2. Kakkerlakken veranderen hun smaak wat betreft het bruidsgeschenk

Sommige studies hebben aangetoond dat deze insecten evolueren wat betreft hun smaak voor het bruidsgeschenk van het mannetje. Dit is te danken aan het decennialange gebruik van suikerhoudende bestrijdingsmiddelen om ze te proberen uit te roeien.

Zo bleek in 1993 (Engelse link) dat Duitse kakkerlakken (Blattella germanica) een afkeer hebben van zoetigheid zoals glucose.

Bovendien bleek uit onderzoek (Engelse link) dat dit jaar in het tijdschrift Communications Biology gepubliceerd werd dat glucose-mijdende vrouwtjes minder geneigd zijn te paren met mannetjes die deze suikerhoudende lekkernijen aanbieden. Dit komt eenvoudig omdat ze ze niet al te lekker vinden en ze niet lang genoeg afleiden.

Deze ontwikkelingen zorgen voor een onverwachte wending in de voortplanting van kakkerlakken, want ze dwingen hen om bepaalde strategieën in te zetten om succes te boeken.

Het lijkt erop dat de mannetjes de tijd verkorten die nodig is voor de spermaoverdracht en ook de chemie van het bruidsgeschenk veranderen om het een smakelijker substantie te maken. Er zijn echter meer studies nodig om de definitieve uitkomst van dit verhaal te kunnen vertellen.

3. Ze leggen eitjes gegroepeerd in capsules

Een andere curiositeit aan de voortplanting van kakkerlakken is dat ze hun eitjes in een capsule leggen die een oötheek genoemd wordt. Deze structuur kan op een geschikte plaats afgezet worden of wordt door de moeder een tijdje vervoerd. Elke oötheek bevat tussen 6 en 50 eitjes, afhankelijk van de soort.

4. Er bestaat zoiets als kakkerlakkenmelk

Bij deze insecten is er grote verscheidenheid wat de voortplanting betreft. Zo hebben we niet alleen kakkerlakken die eieren produceren of ze inwendig uitbroeden. Er zijn ook levendbarende exemplaren, zoals de Pacifische keverkakkerlak (Diploptera punctata), die tot de Blaberidae-familie behoort.

Dit insect is in staat een zeer voedzame eiwitafscheiding te produceren om zijn jongen tijdens het broeden te voeden, die kakkerlakkenmelk genoemd wordt, iets wat heel bijzonder is bij dit soort dieren.

5. Sommige soorten kakkerlakken kunnen zich voortplanten zonder mannetjes

Ondanks alle merkwaardigheden tot nu toe, die het moeilijk maken ze van voortplanting af te houden, hebben deze plaagdieren nog een andere strategische aanpassing. In sommige omstandigheden, als er geen mannetjes zijn, kunnen vrouwtjes zich toch voortplanten. Dit doen ze door de delingen van hun onbevruchte eitjes, en dit proces heet parthenogenese.

Dit zijn dus maar een paar van onze kakkerlak voortplantingscuriosa. Ongetwijfeld zijn het interessante aspecten die ons vertellen dat alle organismen, hoe klein en onbeduidend ze ook lijken, passende strategieën hebben om hun succes en voortbestaan te garanderen.