Kun je een kat trainen om 's nachts te slapen?

Tamme katachtigen zijn nachtdieren en crepusculaire dieren. Veel van hen brengen de dag door met lange dutjes. Als de zon onder is en iedereen slaapt, worden ze actief en zoeken hun baasje. Daarom vragen velen zich in tijden van slapeloosheid af of het mogelijk zal zijn een kat te trainen om ‘s nachts te slapen.

Hoewel het niet mogelijk is de aard zelf van deze katachtigen te veranderen, kun je ze wel zover krijgen dat ze hun mensen met rust laten terwijl ze rusten. Als je het moeilijk vindt om een goede nachtrust te krijgen omdat je kat miauwt en je voeten onder de dekens jaagt, dan is dit artikel iets voor jou.

Aanpassingen van katten aan het nachtleven

Katten hebben een circadiaan ritme dat totaal tegengesteld is aan dat van de mens, wat betekent dat hevige afscheiding van corticosteroïden ‘s nachts plaatsvindt.

Daarentegen is de afscheiding van melatonine (Engelse link) (verantwoordelijk voor de regulatie van de slaap) wordt op gang gebracht door zonlicht, waardoor het dier slaperig wordt. Dit is iets dat onmogelijk te veranderen is, want het is de normale werking van het katachtige lichaam.

Eigenschappen van katten

Dit slaap-waakritme is niet het enige dat verschilt van dat van dieren overdag, want de kat heeft nog andere aanpassingen om in het donker te leven. Hier zijn de belangrijkste:

• Zicht bij zwak licht. De kat is in staat om bij weinig licht te zien. Dit komt doordat zijn oog meer staafjes heeft (de cellen die licht uit de omgeving opvangen) en een membraan dat tapetum lucidum (Engelse link), dat als een spiegel werkt om het licht dat uit het oog ontsnapt te “recyclen.”
• Goed gehoor. Bij het jagen in het donker kunnen ze niet op hun gezichtsvermogen vertrouwen om een prooi te vangen. Katten zijn in staat om zelfs het geringste geluid te horen. Hun gehoorsysteem pikt geluiden tot 50.000 Hertz aan frequentie op. Om je een idee te geven van hoe goed dat is, het menselijk gehoor is slechts 20.000 Hertz.
• Stille voetstappen. Je hebt vast nog nooit de voetstappen van een kat gehoord. Dit is te danken aan de kussentjes die ze aan hun poten hebben en aan de manier waarop ze zich voortbewegen, want ze treden zachtjes om geen lawaai te maken bij het naderen van hun prooi.

Zoals je ziet is het dagleven niet gemaakt voor katachtigen, want er is te veel licht en te veel lawaai op de meest actieve uren van de dag. In de volgende paragrafen brengen we je echter enkele nuttige tips om je kat te helpen zich te vermaken terwijl jij slaapt.

Kun je een kat trainen om ‘s nachts te slapen?

De meeste nachtelijke roep om aandacht van je huiskat is te wijten aan een gebrek aan vermaak en honger. Er is geen magisch recept of schakelaar waarmee je een kat ‘s nachts kunt laten slapen, maar je kunt wel de onderstaande stappen volgen.

Speel overdag met je kat

De beste manier om je kat te helpen ‘s nachts wat te slapen, is hem overdag te vermoeien. Speel met ze wanneer je kunt, want dit geeft ze beweging, verbruikt energie, en versterkt jullie band. En het spreekt natuurlijk vanzelf dat je samen ook een leuke tijd zult hebben!

Speeltjes van het hengel-type zijn ideaal. Ze stellen namelijk de katachtige in staat met intensiteit te springen en te jagen zonder je onbedoeld te verwonden.

Ook al heb je een geweldige tijd als je met je kat speelt, vergeet niet zijn rustperiodes te respecteren. Katten slapen 12 tot 16 uur per dag in onderbroken dutjes en hun slaap ontnemen is geen ethische manier om ze overdag actief te krijgen.

Conditionering

Een essentieel onderdeel van een goede nachtrust zal zijn dat je je kamer losmaakt van spel en voedsel. Dat zijn namelijk de twee belangrijkste redenen waarom katten ‘s nachts naar hun baasje toe komen. Om dit te doen kun je verschillende stappen ondernemen:

• Sluit de deur voor het slapen gaan. Je zult misschien veel gemiauw en driftbuien moeten verdragen tot je kat aan de nieuwe situatie gewend is. Wees echter geduldig.
• Versterk hun roep om aandacht niet. Telkens als je reageert op hun spelletjes of verzoeken om voedsel, moedig je ze aan om ‘s nachts naar je toe te komen.
• Associeer je kamer niet met hun behoeften. Haal spelletjes, etensbakjes, zandbakjes en alles wat maar met je katachtige te maken heeft uit de kamer. Reageer, tot het gewend is aan de nieuwe routine, niet op hun roep om aandacht als het je in je kamer komt zoeken.

Op deze manier, en beetje bij beetje, zal de kat leren dat er plekken zijn waar jij rust en stilte nodig hebt. Deze conditionering is gemakkelijk te bereiken als je huis rustig en wederzijds respectvol is.

Nachtelijke verrijking

Een andere manier om een kat te trainen ‘s nachts te slapen is door in deze periode voldoende vermaak te bieden. Op deze manier hebben ze, zelfs als ze niet slapen, jou niet nodig om ze actief te houden. Hier zijn een paar tips:

• Plaats een plateau bij het raam. Een plank, een kattenhangmat, of elk oppervlak dat hen in staat stelt door het glas te kijken is voldoende. De straat is een onuitputtelijke bron van prikkels die je kat bezig zal houden.
• Laat speeltjes in  huis liggen. Als je ze binnen handbereik hebt, kan je kat spelen wanneer hij wil. Hij hoeft je dan niet op te zoeken om zich te vermaken.
• Als je kat regelmatig maaltijden nodig heeft, houd dan steeds zijn bakje vol. Als ze een speciaal dieet hebben, kun je ervoor kiezen hun bakje uit te zetten voor het slapengaan. Op die manier zal het dier ‘s nachts geen honger krijgen.
• Verstop lekkernijen en voedsel rond het huis. Foerageren is een van de activiteiten die bij dieren de meeste energiebronnen verbruikt.

Zoals je ziet is het trainen van een kat om ‘s nachts te slapen niet gezond voor ze. Het is zelfs niet iets dat op natuurlijke wijze veranderd kan worden. Daarom roepen we op tot verantwoordelijk eigenaarschap en bewustwording. Het is mogelijk een dier in huis te nemen en er op een ethische manier mee te leven, ook al scheidt hij overdag melatonine af en is hij ‘s nachts actief.